Dnia 8 marca 2016 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Drzazga (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Edyta Podrazik Sędzia WSA Izabela Paluszyńska Protokolant st. sekr. sąd. Ewa Wąsik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 marca 2016 roku sprawy ze skargi Gminy C. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia ... 2015 roku Nr ... w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy oddala skargę
Wojewoda Wielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia ... 2015 nr ..., znak: ..., działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1515 ze zm., dalej: u.s.g.) stwierdził nieważność uchwały nr ... Rady Miasta i Gminy C. z dnia ... 2015 r. w sprawie wprowadzenia zmiany do uchwały Nr ... Rady Miasta i Gminy C. z dnia ... 2012 r. w sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy C., ze względu na istotne naruszenie prawa. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzono, że Rada Miasta i Gminy C. powołując się na art. 21 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm., dalej: u.o.p.l.) wprowadziła zmiany do uchwały z dnia ... 2012 r. nr ... w sprawie ustalenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy C. dodając w § 14 ust. 11 i 12 o następującej treści:
"11. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po zaciągnięciu opinii Społecznej Komisji Mieszkaniowej, Burmistrz może przyznać lokal poza kolejnością ustaloną na liście osób oczekujących na lokal mieszkalny.
12. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po zaciągnięciu opinii Społecznej Komisji Mieszkaniowej, Burmistrz może przyznać mieszkanie osobom nie spełniającym kryteriów określonych w niniejszej uchwale."
Zdaniem organu nadzoru zapisy te są sprzeczne z prawem. Wyjaśniono, że rada gminy określając w drodze uchwały zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy nie może przekraczać granic udzielonej jej, w drodze ustawowego upoważnienia, kompetencji prawotwórczej. Przepis art. 21 ust. 3 u.o.p.l. wyznacza granice upoważnienia dla gminy, w których mają zmieścić się stanowione przez jej radę zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Wojewoda powołał ów przepis, by następnie wskazać, że wynika z niego prawo gminy do określenia kryteriów wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, jednakże wyklucza ono możliwość przekazania uprawnień na rzecz burmistrza gminy kompetencji do przyznawania lokali poza kolejnością lub też z pominięciem ustalonych przez radę gminy kryteriów w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jak to uczyniła rada gminy w przedmiotowej uchwale. Ponadto z art. 21 ust. 3 u.o.p.l. wynika wyraźnie, że w przedmiotowej uchwale rada ma obowiązek określić kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego. Zatem zasady te stanowią integralną część tejże uchwały. Zdaniem Wojewody przyjęte w przedmiotowej uchwale upoważnienie dla burmistrza gminy wynikające z treści dodanego do § 14 uchwały z dnia ... 2012 r. ustępu 11 i 12, pozostaje w wyraźnej sprzeczności z art. 21 ust. 3 u.o.p.l. Zasady wynajmowania lokali winny być bowiem tak skonstruowane, by ci spośród mieszkańców gminy, którzy spełniają podstawowe kryteria przedmiotowe, od których zależy wynajęcie lokalu z zasobu mieszkaniowego gminy, mieli równe szanse na czynienie starań o uzyskanie lokalu, z uwzględnieniem przewidzianego przez ustawodawcę pierwszeństwa zawarcia umowy najmu przysługującego osobom spełniającym wskazane w tym względzie w uchwale kryteria. W ocenie Wojewody kreowana przez radę gminy w drodze uchwały zasada, iż w szczególnie uzasadnionych przypadkach burmistrz gminy może przyznawać mieszkanie poza kolejnością lub też z pominięciem ustalonych przez radę gminy kryteriów zawężać granice tego ustawowego obowiązku, w sposób niedopuszczalny przenosi kompetencje rady gminy na burmistrza w zakresie spraw należących z mocy prawa wyłącznie do rady gminy. Rada gminy nie określiła bliżej, co należy rozumieć pod pojęciem "szczególnie uzasadnionych przypadków", przekazując w ten sposób pełną swobodę dla organu wykonawczego w zakresie decydowania, jaki przypadek należy uznać za szczególnie uzasadniony do przydzielenia mieszkania poza kolejnością na liście osób oczekujących na mieszkanie oraz jaki przypadek uzasadnia przyznanie lokalu osobie nie spełniającej kryteriów określonych przez radę gminy.