Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elwira Brychcy Sędziowie Sędzia WSA Maria Kwiecińska Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak (spr.) Protokolant St. sekretarz sądowy Katarzyna Sierszeńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2012 r. sprawy ze skargi M. C. na decyzję Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] maja 2012 r. Nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej; I. uchyla zaskarżoną decyzję, II. zasądza od Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego na rzecz skarżącego kwotę [...] zł ([...] złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania, III. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.
Decyzją z dnia [...] 2012 r. Nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w T. (dalej: PPIS w T.) na podstawie art. 4 ust. 4 oraz art. 37 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2011 r. Nr 212 poz. 1263) oraz art. 52a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179 poz. 1485 ze zm.) orzekł o nałożeniu na M. K. - właściciela firmy A w T. karę pieniężną w wysokości [...].000 zł z tytułu wprowadzenia do obrotu środków zastępczych o nazwach "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" (pkt 1 decyzji). Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności (pkt 2 decyzji).
W uzasadnieniu decyzji przedstawiono ustalony stan faktyczny w związku z wpłynięciem do organu w dniu [...] maja 2011 r. powiadomienia Komendy Powiatowej Policji w T. o stwierdzeniu wprowadzenia do obrotu w lokalu M. K. wymienionych środków zastępczych, ich zabezpieczeniu przez funkcjonariuszy Policji i przekazaniu do PPIS w T.. Podano, że zatrzymania produktów dokonano w dniu [...] maja 2011 r. W dniu [...] lutego 2012 r. do PPIS w T. wpłynął protokół badań nr [...] z Narodowego Instytutu Leków, który na zlecenie inspekcji wykonał badania zabezpieczonych produktów. W badanych produktach zidentyfikowano grupy związków - substancje psychoaktywne o silnym działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, które mogą powodować powstawanie stanów lekowych, depresyjnych, mogą też wyzwalać uśpione psychozy i prowadzić do uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. W większości produktów stwierdzono również obecność wielu niezidentyfikowanych związków stanowiących zanieczyszczenia typu syntetycznego oraz organicznego. We wszystkich produktach zidentyfikowano grupy związków wymienionych w załącznikach do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii - środków zastępczych w rozumieniu tej ustawy, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzi. Przytaczając przepisy art. 4 pkt 27, art. 4 pkt 34 i 35, 44 b i c PPIS w T. uznał, że M. K. - właściciel wymienionego punktu małej gastronomii, wprowadził do obrotu środki zastępcze, co z mocy art. 52a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii uzasadnia nałożenie kary pieniężnej. Organ następnie wskazał, ze wymierzając karę w wysokości [...] tys. zł uwzględniono względnie długi okres wprowadzania przedmiotowych środków do obrotu, dużą ilość zabezpieczonych środków (173 szt.) oraz wprowadzanie ich do obrotu w miejscu ogólnodostępnym, w tym dla nieletnich. Wyjaśniono, że zakres naruszenia i stopień szkodliwości czynu uznano za wystarczający dla nałożenia kary pieniężnej na M. K. - właściciela firmy A w T., który nie dochował warunków wynikających z art. 44b przedmiotowej ustawy, wykazując się beztroską i małą odpowiedzialnością za bezpieczeństwo zdrowotne osób, którym środki były oferowane. Podano, iż w myśl art. 52a § 2 ustawy decyzji o nałożeniu kary nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.
M. K., w imieniu którego działał pełnomocnik adwokat P. B., wniósł odwołanie od powyższej decyzji, zarzucając naruszenie art. 52a ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii poprzez wadliwe dokonanie oceny prawnej stanu faktycznego i stwierdzenie, ze M. K. wprowadzał do obrotu środki zastępcze, podczas gdy brak dowodów na to, aby dokonywał on takich czynności. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji organu I instancji i umorzenie postępowania oraz o wstrzymanie natychmiastowego jej wykonania, ewentualnie o zawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania karnego. W uzasadnieniu odwołania podniesiono, że środki zastępcze, które zostały zabezpieczone w lokalu M. K., nigdy nie były wprowadzone do obrotu. Przez taką czynność należy bowiem rozumieć czynność rozporządzającą danym przedmiotem, który po dokonaniu czynności staje się częścią rynku konsumenckiego. M. K. nie dokonał takiej czynności, czyli nie dokonał wprowadzenia środków do obrotu. Za takim stwierdzeniem przemawia zabezpieczenie tych środków przez funkcjonariuszy Policji. W tej sytuacji nałożenie kary pieniężnej za wprowadzenie środków do obrotu obarczone jest błędem logicznym. Podkreślono, że ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii nie sankcjonuje swoimi normami przechowywania środków zastępczych, lecz wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu, co w przedmiotowym stanie faktycznym nie miało miejsca. Wniosek o wstrzymanie natychmiastowej wykonalności decyzji odwołujący uzasadnił trudną sytuacją finansową oraz groźbą utraty płynności firmy.