Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jolanta Szaniecka Sędziowie Sędzia WSA Maria Kwiecińska (spr.) Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st.sekr.sąd. Mariola Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi K. D. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia (...) Nr (...) w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania; I. uchyla zaskarżone postanowienie, II. określa, że zaskarżone postanowienie nie może być wykonane.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem z dnia (...) maja 2013 r. nr (...), po rozpoznaniu wniosku K. D. o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji Prezydenta Miasta P. z dnia (...) stycznia 2013 r. nr (...) w przedmiocie ustalenia, że kwota (...) zł pobrana przez K. D. tytułem zasiłku rodzinnego na rzecz M. T. w okresie od (...) marca 2012 r. do (...) października 2012 r., dodatku z tytuły rozpoczęcia roku szkolnego na rzecz M. T. w okresie od (...) września 2012 r. do (...) września 2012 r. oraz dodatku z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej na rzecz A. M. w okresie od (...) marca 2012 r. do (...) października 2012 r. jest świadczeniem nienależnie pobranym, odmówił przywrócenia K. D. terminu do wniesienia odwołania.
W uzasadnieniu postanowienia Kolegium wskazało, że decyzję z dnia (...) stycznia 2013 r. wydaną w niniejszej sprawie Prezydent Miasta P. doręczył stronie - przez jej pełnoletniego domownika - babcię strony w dniu (...) stycznia 2013 r. Wskazał, iż zgodnie z art. 129 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.), dalej: k.p.a., odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Kolegium stwierdziło, że termin do wniesienia odwołania upływał stronie w dniu (...) stycznia 2013 r. z akt sprawy wynika zaś, że K. D. złożyła osobiście odwołanie w siedzibie Poznańskiego Centrum Świadczeń w dniu (...) stycznia 2013. Niewątpliwie więc odwołanie zostało wniesione z uchybieniem terminu. Organ odwoławczy wskazał, że w treści odwołania strona złożyła wniosek o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Kolegium wskazało, że zgodnie z art. 58 § 1 k.p.a. w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Prośbę o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu, dopełniając jednocześnie czynności, dla której termin ten był przewidziany (art. 58 § 2 k.p.a.). Kolegium wskazało, że kryterium braku winy jako przesłanki zasadności wniosku o przywrócenie terminu wiąże się z obowiązkiem strony do zachowania szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowych. Przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, gdy strona dopuściła się chociaż lekkiego niedbalstwa, przy przyjęciu obiektywnego miernika staranności, jakiej można wymagać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. Organ odwoławczy podkreślił, iż w doktrynie postępowania administracyjnego przyjmuje się, że brak winy strony zachodzi tylko wtedy, gdy strona nie mogła przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. W konsekwencji pojęcie braku winy w niedopełnieniu czynności procesowej w terminie obejmuje istnienie przeszkody nie do przezwyciężenia, czyli siły wyższej. Zdaniem organu II instancji strona nie uprawdopodobniła, że uchybienie nastąpiło bez jej winy. K. D. we wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania wskazała, że decyzja została odebrana osobiście przez jej osiemdziesięcioletnią babcię, która zapomniała w terminie przekazać stronie list zawierający decyzję. Kolegium, powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, wskazało, że jeżeli osoba, do rak której dokonano doręczenia zastępczego, nie powiadomiła adresata o decyzji w terminie do wniesienia odwołania, to zaniechanie tej osoby wywołuje skutki dla adresata tej decyzji i nie stanowi okoliczności uprawdopodobniającej, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy.