Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Kwiecińska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Batorowicz Sędzia WSA Danuta Rzyminiak-Owczarczak Protokolant st. sekretarz sądowy Ewa Wąsik po rozpoznaniu w Poznaniu na rozprawie w dniu 24 marca 2009 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu z dnia [...] sierpnia 2008r. nr [...] w przedmiocie opłaty za korzystanie ze środowiska oddala skargę /-/ W. Batorowicz /-/M. Kwiecińska /-/ D. Rzyminiak-Owczarczak
Pismem z dnia 2 stycznia 2008 r. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej sp. z o.o. w O. zwróciło się do Marszałka Województwa Wielkopolskiego o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej ("zwyżki") za I kwartał 2003 r. z tytułu składowania odpadów na składowisku w U. bez decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska; wysokość opłaty określono we wniosku na kwotę [...] zł wskazując na decyzję organu I instancji nr [...] z dnia [...] grudnia 2007 r. Wraz z powyższym wnioskiem został złożony wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o odroczenie terminu płatności przedmiotowej opłaty ("zwyżki").
Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2008 r. ([...]) organ I instancji odmówił wnioskodawcy przywrócenia terminu do złożenia wniosku o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej z tytułu składowania odpadów na składowisku w U. bez decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska w I kwartale 2003 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Poznaniu postanowieniem z dnia [...] lipca 2008 r. (Nr [...]), po rozpatrzeniu zażalenia strony, uchyliło zaskarżone postanowienie w całości i umorzyło postępowanie pierwszej instancji argumentując, iż termin do złożenia przedmiotowego wniosku jest terminem materialnoprawnym i nie mogą mieć do niego zastosowania przepisy art. 58-60 kpa dotyczące przywracania terminów procesowych.
Decyzją z dnia [...] stycznia 2008 r. (znak [...]) organ I instancji odmówił wnioskodawcy odroczenia terminu płatności przedmiotowej opłaty podwyższonej. W uzasadnieniu, powołując się na treść art. 318 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska, organ stwierdził, iż strona wystąpiła z wnioskiem z dnia 2 stycznia 2008 r. o odroczenie terminu płatności opłaty podwyższonej, co nastąpiło już po upływie ustawowego terminu, w którym opłaty za korzystanie ze środowiska powinny być uiszczone, termin ten upłynął w dniu 30 kwietnia 2003 r. Organ podkreślił, iż niespełnienie warunków ustawowych odroczenia skutkuje wydaniem decyzji odmownej, stosownie do treści art. 318 ust. 6 powołanej ustawy. Ponadto organ I instancji wskazał na charakter sankcyjny opłat podwyższonych, stanowiących finansową konsekwencję nieprawidłowego korzystania ze środowiska. Zdaniem organu ustawodawca w art. 281 ust. 2 powołanej ustawy generalnie wyłączył stosowanie do przedmiotowej kategorii opłat przepisów Ordynacji podatkowej w zakresie odroczenia terminu płatności należności oraz umarzania zaległych zobowiązań i odsetek za zwłokę, a tym samym możliwość łagodzenia zobowiązań podatkowych, w to miejsce ustawodawca wprowadził szczegółową, zaostrzoną regulację, która nie jest oparta na instytucji uznania administracyjnego, ani nie zawiera klauzul generalnych. Wskazując na art. 316 w zw. z art. 317 ust. 1 oraz art. 318 ustawy Prawo ochrony środowiska organ przedstawił tryb i przesłanki udzielenia podmiotowi korzystającemu ze środowiska odroczenia terminu płatności przedmiotowej opłaty.
Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się wnioskodawca, który w odwołaniu do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Poznaniu zarzucił zaskarżonej decyzji nierozpoznanie istoty sprawy i domagał się uchylenia decyzji w całości oraz orzeczenia zgodnie z wnioskiem z dnia 2 stycznia 2008 r. W uzasadnieniu strona wskazała, iż w dniu 19 grudnia 2002 r. złożyła w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu Instrukcję Eksploatacji Składowiska Odpadów Innych niż Niebezpieczne, którą to instrukcję, określoną w art. 23 ustawy o odpadach obowiązana była uzyskać w terminie do dnia 31 grudnia 2002 r., stosownie do art. 38 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085); wniosek o zatwierdzenie Instrukcji został złożony z zachowaniem terminu określonego w wyżej powołanym art. 38 ustawy, a Wojewoda Wielkopolski wydał decyzję zatwierdzającą przedmiotową instrukcję w dniu 23 kwietnia 2003 r. Z tej przyczyny strona uznała, iż bez własnej winy została obarczona opłatą podwyższoną za I kwartał 2003 r., a także podkreśliła, iż na składowisku odpadów w U. nie miało miejsca nieprawidłowe korzystanie ze środowiska. Ponadto strona zauważyła, iż w okresie od 2003 do 2007 r. opłaty podstawowe były przez nią uiszczane w pełnej wysokości, a wiedzę o fakcie obciążenia jej opłatą podwyższoną powzięła dopiero w dniu 27 grudnia 2007 r. Zdaniem strony bezczynność organu od 2003 r. (do grudnia 2007 r.) nie może skutkować sankcją wobec przedsiębiorstwa w postaci natychmiastowej wymagalności kwoty [...] zł wraz z odsetkami, bowiem zapłata takiej kwoty spowodowałaby niewypłacalność przedsiębiorstwa i jego prawdopodobną upadłość. W ocenie odwołującego przedsiębiorstwa organ I instancji naruszył zasadę państwa prawa i zasadę praworządności, określone w art. 6 i 7 Kodeksu postępowania administracyjnego.