Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Elżbieta Mazur - Selwa /spr./ Sędziowie NSA Małgorzata Wolska WSA Joanna Zdrzałka Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 marca 2016 r. sprawy ze skargi W. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego uchyla zaskarżoną decyzję i decyzję Wójta Gminy [...] z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...].
Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało mocy decyzję Wójta Gminy [...] z dnia [...] kwietnia 2015 r., nr [...] odmawiającą W. P. ( dalej: "Skarżącej") przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad babcią J. Ł., urodzoną 5 sierpnia 1927 r.
Z uzasadnienia decyzji i akt sprawy wynika, że Wójt Gminy odmawiając Skarżącej przyznania zasiłku wyjaśnił, że w stosunku do osoby wymagającej opieki, opiekę tą winna w pierwszej kolejności sprawować osoba spokrewniona z nią w bliższym stopniu w linii prostej, na której w pierwszej kolejności ciąży obowiązek alimentacyjny. Skarżąca jest wnuczką J.Ł, która ma dwie córki.
W odwołaniu od powyższej decyzji Skarżąca podaje, że wprawdzie jej babcia J. Ł. ma dwie córki: jej mamę T. P. i K. K., jednak nie są one w stanie sprawować opieki nad matką. K. K. na stałe zamieszkuje we Francji, a jej matka, choć zamieszkuje razem z nią i babcią pod jednym dachem, prowadzi gospodarstwo rolne. Ponadto ani jej matka ani K. K. nie ubiegały się o przyznanie specjalnego zasiłku opiekuńczego, co mogłoby stanowić przeszkodę w ubieganiu się przez nią o prawo do zasiłku.
Powyższych zarzutów nie podzielił organ odwoławczy, który wspomnianą na wstępie decyzją utrzymał zaskrzoną decyzję w mocy. Powołując się na art. 16 a ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( Dz.U. z 2015 r., poz. 114; dalej: "ustawa o świadczeniach rodzinnych") wskazał, że specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymująca się stałym orzeczeniem o niepełnosprawności.
Z kolei na podstawie art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ( Dz.U. 2015 r., poz. 282; dalej: "Kodeks rodzinny i opiekuńczy") obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania ( obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, natomiast zgodnie z treścią art. 129 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem, jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych- obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.
Organ stwierdził, że bezsporne jest spełnienie kryterium dochodowego. Nie budzi również wątpliwości, że osoba wymagająca opieki jest osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Natomiast z akt sprawy wynika, że oprócz Skarżącej razem z osobą wymagającą opieki zamieszkuje również jej córka tj. zstępna, której obowiązek alimentacyjny wyprzedza obowiązek alimentacyjny Skarżącej - wstępnej.
W skardze do Sądu Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 16 a ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Wskazuje, że z art. 16 a ustawy o świadczeniach rodzinnych nie stanowi o tym, że osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje specjalny zasiłek opiekuńczy, w przypadku, gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu, albo gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki. Nie uzależnia przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego od kolejności alimentacji określonej w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Regulacja dotycząca kolejności alimentacji zawarta jest jedynie w art. 17 ust. 1 a ustawy o świadczeniach rodzinnych i dotyczy tylko i wyłącznie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Powołała uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia z dnia 9 grudnia 2013 r., sygn. akt I OPS 5/13.