Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Stefan Kłosowski, Sędziowie Sędzia WSA Maria Mysiak (spr.), Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Protokolant starszy sekretarz sądowy Anita Jałoszyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 25 stycznia 2018 r. sprawy ze skargi P. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z odsetkami ustawowymi oddala skargę.
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] działający z upoważnienia Prezydenta M. K., Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w K., po rozpatrzeniu wniosku P. S. z dnia [...] r., odmówił umorzenia nienależnie pobranych przez wnioskodawcę świadczeń z funduszu alimentacyjnego w wysokości [...] zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.
P. S. odwołał się od powyższej decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, wnosząc o umorzenie nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z odsetkami. W uzasadnieniu odwołania wskazał, że jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, z całkowitym jej zakazem. Zasiłek pielęgnacyjny został mu wstrzymany, a z ZUS otrzymuje jedynie [...] zł. Zdaniem odwołującego się, jego sytuacja jest szczególna ponieważ od kilku lat poważnie choruje [...].
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia
14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (j.t.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1257 - dalej "K.p.a.") oraz art. 23 ust. 8 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j.t.: Dz. U. z 2017 r. poz. 489 ze zm.), utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu decyzji Kolegium wskazało, że z poczynionych w sprawie ustaleń wynika, iż P. S. mieszka z ojcem, ale prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do [...] r. ze wskazaniem pracy w warunkach chronionych, z którego ponadto wynika, że jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia [...] r. Źródłem utrzymania P. S. jest renta socjalna, przyznana na okres od 1 maja 2014 r. do 30 czerwca 2019 r., zasiłek pielęgnacyjny oraz alimenty od ojca. W ocenie organu I instancji, wprawdzie obecna sytuacja wnioskodawcy jest trudna, to jednak istnieje możliwość spłaty przez niego należności w dłuższym czasie, poprzez rozłożenie ww. zobowiązania na raty, których wysokość mógłby sam zadeklarować.
W dalszej części uzasadnienia Kolegium wyjaśniło, iż zasadą jest zwrot pobranych nienależnie świadczeń a instytucja umorzenia stanowi wyjątek od tej zasady, który może być zastosowany tylko przy zaistnieniu szczególnie uzasadnionych okoliczności, o których mowa w art. 23 ust. 8 ww. ustawy. Przez szczególnie uzasadnione okoliczności rozumieć należy całokształt okoliczności faktycznych składających się na sytuację dochodową, majątkową i rodzinną wnioskodawcy, zarówno tę z chwili podejmowania decyzji, jak również tę występującą w przyszłości. Okoliczności, które uzasadniają zastosowanie umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego muszą mieć charakter wyjątkowy i dotyczyć sytuacji, w których osoba, z przyczyn obiektywnych, nie zapłaci ciążących na niej należności dobrowolnie i nie ma możliwości ściągnięcia zadłużenia poprzez przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego z jej majątku.
Odnosząc się do podniesionych w odwołaniu okoliczności dotyczących sytuacji zdrowotnej i finansowej wnioskodawcy, Kolegium wyjaśniło, że nie mają one wpływu na zajęte stanowisko w sprawie. Fakt, iż odwołujący się nie posiada obecnie możliwości spłaty zadłużenia w całości, nie wyklucza sytuacji, iż w przyszłości stan ten ulegnie poprawie. Nie można bowiem uznać, że obecna sytuacja strony będzie mieć charakter stały i w przyszłości nie ulegnie zmianie. To, że odwołujący się jest osobą chorą, nie pracuje i do 30 września 2019 r. ma orzeczony całkowity zakaz pracy, nie stanowi okoliczności uzasadniającej uwzględnienie wniosku. Jest on osobą młodą i nie można wykluczyć sytuacji, że w przyszłości podejmie zatrudnienie, odpowiadające jego możliwościom fizycznym i zdrowotnym, a tym samym będzie posiadał środki finansowe na spłatę - chociaż w części - istniejącego zadłużenia. Ponadto organ II instancji wskazał, iż aktualnie strona posiada stały dochód w postaci renty socjalnej, a od ojca otrzymuje alimenty. Istnieje zatem szansa na spłatę przez niego zadłużenia wobec Skarbu Państwa w dłuższym czasie, nawet poprzez niewielkie, ale sukcesywne wpłaty. Kolegium pouczyło też odwołującego się, że może zwrócić się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w K. o rozłożenie zadłużenia na raty, względnie o odroczenie terminu spłaty należności.