Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel,, Sędzia WSA Marzena Iwankiewicz, Protokolant Małgorzata Płocharska-Małys, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 lutego 2010 r. sprawy ze skargi P. B. na decyzję Wojewody Z. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu nieruchomości gruntowych I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty K. z dnia [...] r. Nr [...], II. zasądza od Wojewody Z. na rzecz skarżącego P. B. kwotę [...] złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...], wydaną na podstawie art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 136, art. 142 i art. 216 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r., Nr 261, poz. 2603 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku A. B., działającego w imieniu P. B., o zwrot wywłaszczonych nieruchomości gruntowych położonych w obrębie ewidencyjnym nr [...] miasta K., przy ulicy Z., S. K. odmówił zwrotu nieruchomości gruntowych oznaczonych jako działki ewidencyjne o numerach:
- [...] o powierzchni [...] ha (KW Nr [...]) - stanowiącą własność osób trzecich,
- [...] o powierzchni [...] ha (KW Nr [...]) - stanowiącą własność Gminy Miasta K., w zarządzie Zarządu Dróg Miejskich w K.,
- [...] o pow. [...] ha (KW Nr [...]) i [...] o pow. [...] ha (KW Nr [...]) -stanowiącą własność Gminy Miasto K., w użytkowaniu H. św. M.
Organ pierwszej instancji w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia podał, że w dniu [...] r., na wniosek pełnomocnika P. B. z dnia [...] r. zostało wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie zwrotu wywłaszczonych nieruchomości gruntowych.
W dalszej części uzasadnienia Starosta podał, że z przeprowadzonych w dniu [...] r. oględzin nieruchomości stanowiących przedmiot postępowania wynikało, że nieruchomość oznaczona jako działka ewidencyjna nr [...] jest nieruchomością niezabudowaną stanowiącą własność osób trzecich. Natomiast działki oznaczone numerami [...] są własnością Gminy Miasta w zarządzie Zarządu Dróg Miejskich oraz w użytkowaniu H. św. M.
Ponadto organ pierwszej instancji wyjaśnił, że przeniesienie prawa własności przedmiotowej nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa nastąpiło na mocy umowy sprzedaży zawartej przez W. B. aktem notarialnym z dnia [...]r. (Rep. A nr [...]), zawartym w czasie obowiązywania ustawy z dnia
29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości.
Starosta wyjaśnił, że zasady zwrotu nieruchomości reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Z treści art. 136 ust. 3 ustawy wynika, że w trybie administracyjnym może nastąpić zwrot wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, na żądanie poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercy, jeżeli stosownie do art. 137 stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. W ocenie organu konstrukcja przepisów powołanej ustawy w tym art. 216 determinuje wykładnię pojęcia "nieruchomość wywłaszczona" zawartego w art. 136 ust. 3 ustawy, które odnosi się do nieruchomości, w stosunku do których Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego nabyła prawo rzeczowe w drodze instytucji wywłaszczeniowej sensu stricte, czyli na podstawie indywidualnej (w znaczeniu podmiotowym i konkretnej w znaczeniu przedmiotowym) decyzji administracyjnej, wydanej w postępowaniu administracyjnym.
Starosta podkreślił, że nabycie nieruchomości przez Skarb Państwa od W. B. na podstawie umowy sprzedaży z dnia [...] r. nie można traktować jako wywłaszczenia nieruchomości i dlatego stosować do niej można wyłącznie przepisy prawa cywilnego. Zdaniem organu pierwszej instancji niedopuszczalna jest zatem droga administracyjna do ubiegania się o odzyskanie własności nieruchomości przez P. B. spadkobiercę W. B.