Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Makowska (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Barbara Gebel, Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Protokolant sekretarz sądowy Anita Jałoszyńska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 13 listopada 2014 r. sprawy ze skargi M. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu wypłaconych osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy z dnia [...] r. nr [...], II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku. III. Przyznaje od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie na rzecz radcy prawnego D. G. kwotę [...] złotych zawierającą należny podatek od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej, działając z upoważnienia Wójta Gminy, decyzją z dnia [...], po rozpatrzeniu wniosku M. B. z dnia [...], odmówił umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami. Jako podstawę prawną decyzji wskazano w niej art. 30 ust. 1, 2 i art. 41 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1378 z późn. zm.)
W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że wnioskodawca w [...] zawarł przed Sądem Rejonowym ugodę, w której zobowiązał się uiszczać na swoich synów M. i J. alimenty w kwocie po [...] miesięcznie na każde dziecko. We [...] zawarł ugodę, w której zobowiązał się uiszczać na syna P. alimenty w kwocie [...] miesięcznie. W [...] Sąd Rejonowy wydał wyrok, w którym zasądził alimenty na syna A. w kwocie po [...] zł miesięcznie. We [...] ten sam Sąd podwyższył alimenty i ostatecznie od [...] łączna kwota alimentów zasądzonych na rzecz czworga dzieci wnioskodawcy wynosi [...] miesięcznie, tj. po [...] miesięcznie na każde dziecko. Wysokość alimentów była w przeważającej mierze ustalana w drodze ugody, wnioskodawca nie kwestionował wyroków zasądzających ani podwyższających alimenty. Od [...] kiedy mieszkał jeszcze z rodziną, nie wywiązywał się on ze swoich zobowiązań, dlatego od [...] świadczenia były wypłacane w formie zaliczki alimentacyjnej. Sąd, przed ustaleniem należnej kwoty alimentów zbadał sytuację rodzinną i wziął pod uwagę to, że wnioskodawca nie łożył na utrzymanie dzieci. W ocenie organu I instancji wnioskodawca, który obecnie jest osobą pozbawioną wolności, w okresie kiedy przebywał na wolności nie wykazywał aktywności w poszukiwaniu zatrudnienia, nie utrzymywał kontaktów z Urzędem Pracy (z zaświadczenia PUP wynika, iż w okresie od [...]tracił status osoby bezrobotnej z powodu niestawiennictwa i nie usprawiedliwił swej nieobecności), co uniemożliwiało mu podjęcie prac społecznie użytecznych bądź prac interwencyjnych czy publicznych organizowanych przez Gminę. Ośrodek Pomocy Społecznej nie ma możliwości " " pracy swoim klientom, może jedynie świadczyć pomoc w znalezieniu zatrudnienia i dokonywaniu zmian w ich życiu. Zadłużenie wnioskodawcy z tytułu wypłaconych świadczeń na dzień wydania decyzji wynosiło wraz z odsetkami [...] zł. W [...] wnioskodawca dokonał jednej wpłaty na kwotę [...] wpłat na łączną kwotę [...]. W ocenie organu I instancji, brak było podstaw do umorzenia należności na podstawie art. 30 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ponieważ sytuacja w jakiej znalazł się wnioskodawca został spowodowana jego działaniami. Okoliczność, że wnioskodawca jest pozbawiony wolności nie jest następstwem sytuacji, na którą nie miał on wpływu. Okoliczność, że w chwili obecnej nie uzyskuje dochodu nie uzasadnia zrzucenia ciążących na nim obowiązków na inne podmioty. Tym bardziej, że wszystkie jego bieżące potrzeby życiowe, jako osoby osadzonej, finansowane są ze środków publicznych. Natomiast z powodu zobowiązań alimentacyjnych wnioskodawca posiada przywilej pracy, o którą powinien się starać, a dochody z niej przeznaczyć na uregulowanie zobowiązań alimentacyjnych. Wprawdzie w chwili obecnej nie ma on możliwości podjęcia zatrudnienia w zakładzie karnym, ale sytuacja ta może ulec zmianie. Ponieważ wnioskodawca jest osobą młodą, nie można wykluczyć, że po odbyciu kary znajdzie pracę i spłaci powstałe zadłużenie. Sytuacja dłużnika alimentacyjnego powinna być wyjątkowa, aby organ mógł umorzyć mu zadłużenie, np. spowodowana ciężką chorobą lub innymi okolicznościami od niego niezależnymi. Tymczasem sytuacja wnioskodawcy spowodowana jest tym, że nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego wobec własnych dzieci, co doprowadziło do zadłużenia.