Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grzegorz Jankowski, Sędziowie Sędzia WSA Maria Mysiak /spr./, Sędzia NSA Henryk Dolecki, Protokolant Katarzyna Skrzetuska-Gajos, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi Wojewody Zachodniopomorskiego na uchwałę Rady Miasta Wałcz z dnia 11 października 2011 r. nr VI/SXIV/85/11 w przedmiocie odstąpienia od prawa do odszkodowania I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały, II. stwierdza, ze zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niemniejszego wyroku.
Wojewoda pismem z dnia [...] r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na uchwałę Rady Miejskiej w Wałczu Nr VI/SXIV/85/11 z dnia 11 października 2011 r., w sprawie odstąpienia od prawa do odszkodowania.
Działając na podstawie przepisu art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), Wojewoda zarzucił przedmiotowej uchwale naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 9 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.).
W oparciu o powyższe, uwzględniając brzmienie art. 147 § 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U.
Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności przedmiotowego aktu.
W uzasadnieniu skargi Wojewoda wskazał, że w podstawie prawnej kwestionowanej uchwały Rada powołała przepis art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 13 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a w § 1 uchwały Nr VI/SXIV/85/11 Rada Miejska w Wałczu postanowiła, że odstępuje się od prawa do odszkodowania, jakie określone zostanie w drodze decyzji Wojewody za nieruchomości stanowiące własność Gminy Miejskiej, przekazane pod przebudowę skrzyżowania ul. [...] wraz z przebudową drogi krajowej nr [...] na odcinku od km [...], położone w: - obręb nr [...] miasto- działki numer: [...]
Dalej Wojewoda podał, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może podejmować decyzje wyłącznie w sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy. Powyższe oznacza, że rada gminy może podejmować uchwały tylko w takim zakresie, w jakim została do tego upoważniona przez ustawodawcę a uprawnienie to może zostać zrealizowane tylko wtedy, gdy wynika wprost z aktów normatywnych wyższego rzędu. Podjęcie uchwały przez organ niewłaściwy, jak również brak podstawy prawnej dla podjęcia określonego rodzaju uchwały, czy też podjęcie uchwały o treści nie przewidzianej w normie prawnej, będącej podstawą jej podjęcia, stanowi istotne naruszenie prawa, które winno skutkować stwierdzeniem jej nieważności.
Zdaniem Wojewody nie sposób przyjąć, iż z treści art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a ustawy o samorządzie gminnym, czy też z treści art. 13 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika kompetencja rady gminy do władczego decydowania o odstąpieniu od prawa do odszkodowania. Zatem, przyjąć należy, że brak było podstawy prawnej do podjęcia przez Radę Miejską kwestionowanej uchwały. Treść § 1 uchwały nie jest również przewidziana w normach prawnych będących podstawą jej podjęcia. W ocenie organu nadzoru żaden przepis nie upoważnia organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do podejmowania działań nakazujących odstąpienie od prawa do odszkodowania należnego jednostce samorządu terytorialnego.
Wojewoda zaznaczył również, że zgodnie z treścią art. 60 ustawy o samorządzie gminnym za prawidłową gospodarkę finansową gminy odpowiada wójt. W aspekcie pozytywnym regulacja ta koresponduje z art. 247 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.), zgodnie z którym to właśnie organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego wykonuje budżet. Natomiast, w aspekcie negatywnym, powyższe skutkuje ponoszeniem przez wójta odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Ustawa o samorządzie gminnym nie wskazuje kryteriów prawidłowej gospodarki finansami komunalnymi. Ogólnie można przyjąć, iż to wójt gminy odpowiada za zgodne z prawem (legalne), oszczędne (ekonomiczne), celowe i rzetelne gospodarowanie finansami gminy. Organ wykonawczy gminy jest dysponentem głównym (pierwszego stopnia) środków budżetowych, a swoje zadania wykonuje przy pomocy urzędu gminy, ponosząc odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę finansową, którą należy wiązać z możliwością podejmowania decyzji mających realny wpływ na wysokość środków finansowych znajdujących się w budżecie gminy. Rada gminy posiada jedynie prawo do podjęcia uchwały w sprawie dokonania zmian w budżecie gminy i to wyłącznie wówczas, gdy zgłoszenie zmiany zainicjowane zostanie przez organ wykonawczy.