Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Stanisław Marek Pietras (spraw.) Sędzia WSA - Andrzej Kołodziej Sędzia WSA - Adam Lipiński Protokolant - starszy referent Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lutego 2014 r. sprawy ze skargi J. K. na uchwałę Zarządu Dzielnicy [...] z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zakwalifikowania wniosku o najem lokalu mieszkalnego 1. stwierdza wydanie zaskarżonej uchwały z naruszeniem prawa, 2. zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w całości, 3. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata A. W. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) oraz kwotę 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych dwadzieścia groszy) stanowiącą 23% podatku VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.
J. K. w dniu [...] czerwca 2012 r. wystąpił z wnioskiem o najem lokalu z mieszkaniowego zasobu miasta.
Zarząd Dzielnicy [...] uchwałą z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...], działając na podstawie § 6 pkt 8 Uchwały Nr [...] Rady W. z dnia [...] grudnia 2008 r. w sprawie przekazania dzielnicom do wykonania zadań i kompetencji m. st. Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 220, poz. 9485) oraz § 24 ust. 1 Uchwały Nr [...] Rady W. z dnia [...] lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu m. st. Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 132 poz. 3937 z późn. zm.), odmówił zakwalifikowania wniosku skarżącego J. K. o najem lokalu z mieszkaniowego zasobu miasta. W uzasadnieniu natomiast podano, że wnioskodawca nie spełnia kryteriów przewidzianych uchwałą Nr [...] Rady W. z dnia [...] lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu m. st. Warszawy.
Pismem z dnia [...] kwietnia 2013 r. skarżący wezwał organ do usunięcia naruszenia prawa oraz podał, że spełnia wszystkie wymagane kryteria do najmu lokalu z zasobów lokalowych miasta i w tej sytuacji nie można go nie zakwalifikować na listę osób oczekujących na najem.
Zarząd Dzielnicy [...] uchwałą z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...], mając za podstawę art. 101 ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), art. 6 i art. 19 ustawy z dnia 15 marca 2002 r o ustroju m. st. Warszawy (Dz. U. z 2002 r. Nr 41, poz. 361, z późn. zm.), § 6 pkt 8 uchwały Nr [...] Rady W. z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie przekazania dzielnicom m.st. Warszawy do wykonywania niektórych zadań i kompetencji m.st. Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 220, poz. 9485 i z 2010 r. Nr 203, poz. 6025) oraz § 4 i § 24 ust. 1 uchwały Nr [...] Rady W. z dnia [...] lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta Stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 132, poz. 3937 z późn. zm.), odmówił uwzględnienia wezwania. W uzasadnieniu - tożsamym do uzasadnienia szczegółowego uchwały z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] - podał, że od lat dziewięćdziesiątych sprawa skarżącego była co najmniej ośmiokrotnie rozpatrywana przez Zarząd Dzielnicy [...] po zaopiniowaniu przez Komisje Mieszkaniowe. Od 1996 r. zainteresowany mieszka i jest zameldowany w lokalu [...] przy ul [...] w W., który został zainteresowanemu wynajęty w ramach pomocy mieszkaniowej na zasadzie określanej - w ówczesnym Urzędzie Dzielnicy [...] - "najmem okazjonalnym". Wynajęty lokal składa się z 2 pokoi i kuchni o powierzchni użytkowej 47,48 m2 w tym powierzchni mieszkalnej 39.09 m2, a umowa na lokal została zawarta na czas oznaczony i była kilkakrotnie przedłużana na tej samej zasadzie, jednak z zastrzeżeniem, że z powodu przejęcia nieruchomości przez spadkobierców właścicieli, lokal należy opróżnić po wypowiedzeniu umowy. Umowy na najem lokalu za czynsz odmienny od czynszu regulowanego przez organy gminy (dwukrotność stawki obowiązującej w zasobie komunalnym), były zabezpieczane aktami notarialnymi, na podstawie których skarżący poddawał się dobrowolnej egzekucji w trybie art. 777 § 4 k.p.c. odnośnie obowiązku opróżnienia lokalu i jego zwrotu w wyznaczonym terminie. W związku z przejęciem własności budynku przez osoby fizyczne w dniu [...] stycznia 2004 r., Zarząd Budynków Komunalnych [...] wypowiedział skarżącemu najem lokalu z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia i wezwał go do opróżnienia mieszkania najpóźniej do dnia [...] kwietnia 2004 r. Jednakże J. K. nie opróżnił lokalu i mieszka w nim do dnia dzisiejszego, a z posiadanych informacji wynika, że tytuł egzekucyjny do opróżnienia lokalu nie został zrealizowany mimo upływu kilku lat od przekazania budynku przez ZGN prywatnym właścicielom. W okresie zamieszkiwania w lokalu wynajętym na czas określony, skarżący był właścicielem mieszkania położonego przy ul. [...] w W. (2 izby, 26,6/37,5 m2), które otrzymał w spadku po ciotce, a zgodnie z obecnie przedłożonym aktem notarialnym mieszkanie to zostało zbyte przez niego w 2001 r. i jak wynika z jego oświadczenia, na pokrycie zobowiązań komorniczych oraz remont mieszkania przy ul. [...]. Na marginesie dodano, że obowiązujące obecnie przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w zakresie najmu okazjonalnego zdjęły ze strony wynajmującej obowiązek zabezpieczenia lokalu osobie, która jest eksmitowana po zakończeniu najmu okazjonalnego. Wynika z tego, że obowiązek zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych w przypadku konieczności opróżnienia lokalu zajmowanego na podstawie najmu okazjonalnego, po jego opróżnieniu spoczywa całkowicie na osobie zajmującej powyższy lokal. Ponadto na dzień [...] lipca 2012 r. kwota zaległości czynszowych wynosiła [...] zł, spłacanych w ratach (po 100 zł miesięcznie). Po przekazaniu budynku przez ZGN prywatnym właścicielom, skarżący wznowił starania o najem lokalu komunalnego i składał w tej sprawie kolejne wnioski, tym razem podając jako miejsce zamieszkania adres przy ulicy [...]. We wniosku z roku 2009 podał nową okoliczność polegającą na nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi wykonawczemu o poddaniu się dobrowolnej egzekucji w trybie art. 777 § 4 k.p.c. wynikającemu z oświadczenia złożonego przez niego przed notariuszem w dniu [...] listopada 2001 r. (Repertorium A nr [...]). Żaden z wniosków składanych w latach 2004 - 2010 nie uzyskał pozytywnej opinii Komisji Mieszkaniowej i nie został zakwalifikowany do najmu lokalu komunalnego na czas nieoznaczony, jak również do najmu lokalu socjalnego na czas określony. Następnie J. K. złożył do sądu pozew o zobowiązanie gminy do dostarczenia lokalu socjalnego. W dniu [...] czerwca 2010 r. Sąd Rejonowy [...], I Wydział Cywilny w sprawie sygn. [...] oddalił powództwo, a w uzasadnieniu wyroku podkreślił m.in., że domaganie się w tej sytuacji przez niego przyznania mu lokalu socjalnego nie sposób pogodzić z zasadami słuszności (współżycia społecznego). Stwierdzono, że J. K. nie spełnia żadnej z przesłanek uprawniających do otrzymania lokalu socjalnego, a na podstawie zeznań J. K. podano m.in.: (...) nie pracuje on w sposób legalny (odprowadzając podatki, składki ubezpieczeniowe), lecz od siedmiu lat (wcześniej przez trzy lata także pracował dorywczo) świadczy pracę, za którą otrzymuje ekwiwalent pieniężny w wysokości [...] zl miesięcznie w postaci opłacania obciążających go rachunków (...). W ocenie Sądu to, że J. K., mimo iż ewidentnie świadczy pracę zarobkową, od 10 lat nie zatrudnił się legalnie, stanowi jego przemyślany wybór. tzw. "praca na czarno" (niewykazywanie uzyskiwania dochodów), po pierwsze pozwala mu otrzymywać pomoc z ośrodka pomocy społecznej w wysokości [...] zł miesięcznie, a po drugie umożliwia mu uniknięcie skutecznej egzekucji komorniczej. (...) Powód podał, że nie choruje na nic obłożnie, natomiast stwierdzona u niego niepełnosprawność - jak sam podkreślił - jest stopnia lekkiego i absolutnie nie powoduje niezdolności do pracy. Sąd w swoim uzasadnieniu zwracił również uwagę, iż (...) Pan J. K. posiadał pełną wiedzę, iż budynek położony przy ul. [...] w W. (...) przeznaczony jest do zwrotu jego dawnym przedwojennym właścicielom (...) co było przyczyną tego, iż zawierane z nim przez Miasto W. umowy najmu przedmiotowego lokalu były na czas określony (krótkie okresy). Pomimo tego będąc właścicielem (odziedziczonego po ciotce (...) lokalu mieszkalnego (ul. [...] w W.), w 2000 r. (w sytuacji, gdy dysponował umową najmu spornego lokalu obowiązującą jedynie do dnia [...] czerwca 2001 r.), zdecydował się go sprzedać. W ten sposób powód, mając zaspokojone we własnym zakresie potrzeby mieszkaniowe, poprzez swoją suwerenną decyzję (sprzedaż lokalu) pozbawił się tego przywileju (atrybutu). Sąd podsumowując stwierdził: w konsekwencji, abstrahując już nawet od powyższych rozważań odnośnie niespełnienia przez niego którejkolwiek z przesłanek uprawniających do otrzymania lokalu socjalnego - domaganie się w tej sytuacji przez niego przyznania mu lokalu socjalnego nie sposób pogodzić z zasadnymi słuszności (współżycia społecznego). Następnie Sąd Okręgowy w W. V Wydział Cywilny-Odwoławczy wyrokiem z dnia [...] listopada 2010 r. oddalił apelację skarżącego i w uzasadnieniu wyroku wskazano, że Sąd Okręgowy przyjmuje za własne zarówno ustalenia faktyczne, jak i rozważania Sądu Rejonowego, jako należycie osadzone zarówno w materiale dowodowym, jak i przepisach prawa (...) Nie budzi wątpliwości, że w tym stanie rzeczy, nawet gdyby powód spełniał przesłanki wynikające z art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów do otrzymania lokalu socjalnego, jego żądanie przyznanie mu takiego lokalu rażąco narusza zasady współżycia społecznego i z mocy art. 5 k.c. powinno być oddalone. Po oddaleniu powództwa przez sądy obu instancji i uprawomocnieniu się orzeczenia, J. K. podjął szereg interwencji u radnych Dzielnicy i Miasta, jak też u osób i instytucji niezależnych od Urzędu Dzielnicy [...]. W korespondencji podnoszony był zgłaszany tym osobom i instytucjom przez zainteresowanego zarzut dyskryminowania go z uwagi na orientację seksualną, co faktycznie nigdy nie miało miejsca. Odnosząc się do tych zarzutów w zakresie dyskryminacji członkowie Zarządu Dzielnicy [...] wielokrotnie wskazywali, że kwestia ta nigdy nie była brana pod uwagę przy analizie kolejnych wniosków z uwagi na fakt, że ze względu na konstytucyjnie zagwarantowane prawa obywatelskie nie jest ujmowana w zasadach i kryteriach udzielania pomocy mieszkaniowej zawartych w przepisach prawa miejscowego W. Zgodnie z zaświadczeniami lekarskimi znajdującymi się w aktach sprawy, J. K. choruje na zwyrodnienie kręgosłupa, kamicę nerkową, kamicę pęcherzyka żółciowego, otyłość, schorzenia wątroby, żylaków kończyn dolnych i do [...] października 2012 r. miał orzeczony lekki stopień niepełnosprawności. Zgodnie z zaświadczeniem z poradni profilaktyczno - rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych z dnia [...] czerwca 2011 r., od lutego 2011 r. skarżący jest pacjentem ww. placówki, uczestniczy w terapii indywidualnej i jest pod opieką lekarza psychiatry. Według zaświadczenia lekarskiego z dnia [...] października 2011 r. zainteresowany jest w trakcie leczenia chirurgicznego, w obecnej chwili istnieją przeciwwskazania do pracy zawodowej. Zgodnie z zaświadczeniem lekarskim z dnia [...] lutego 2012 r., u wnioskodawcy rozpoznano objawy lumbago z powodu wdrożenia programu fizyko - usprawniającego. Dalej wskazano, że wniosek z czerwca 2012 r. został przedłożony Komisji Mieszkaniowej, która w dniu [...] lipca 2012 r. zaopiniowała sprawę negatywnie.