Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski, Sędziowie WSA Piotr Borowiecki, Przemysław Szustakiewicz (spr.), Protokolant specjalista Aleksandra Weiher, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2018 r. sprawy ze skargi S.N. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2017 r. nr [...] w przedmiocie niedopuszczalności uchylenia decyzji 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. zasądza od Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz S. N. kwotę 480 (słownie: czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] czerwca 2012 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej: K.p.a., utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...], odmawiającą przyznania S.N. renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku. Organ uznał, że strona nie spełnia przesłanek do otrzymania świadczenia w drodze wyjątku z art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.).
Skargę na powyższe decyzje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wyrokiem z dnia 16 października 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 1396/12.
Następnie postanowieniem z dnia [...] kwietnia 2016 r. odmówiono skarżącej wznowienia postępowania. Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2016 r. uchylono to postanowienie i wydano decyzję odmawiającą uchylenia decyzji z dnia [...] czerwca 2012 r., decyzję tę utrzymano w mocy decyzją z dnia [...] października 2016 r. Wskazano, że łączny dochód na osobę w jej rodzinie, z tytułu renty rodzinnej matki i renty socjalnej brata wynosi 969,66 zł brutto - a zatem przewyższa najniższe świadczenie emerytalne z FUS. Organ uznał zatem, że nie ma podstaw do przyjęcia, że skarżąca pozbawiona jest niezbędnych środków utrzymania.
Decyzje te stały się przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 21 czerwca 2017 r. sygn. akt II SA/Wa 1868/16 uchylił decyzję ostateczną. Sąd wskazał, iż wydając decyzję organ naruszył przepisy regulujące postępowanie wznowieniowe.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Prezes ZUS, działając na podstawie art. 151 § 2 K.p.a. w związku z art. 146 § 1 K.p.a., decyzją z dnia [...] października 2017 r. nr [...], stwierdził niedopuszczalność uchylenia decyzji z dnia [...] czerwca 2012 r. znak: [...] z powodu upływu terminu przedawnienia.
Zdaniem organu, uchylenie decyzji ostatecznej z dnia [...] czerwca 2012 r. nie było możliwe ze względu na upływ 5-letniego terminu przewidzianego w k.p.a. Organ wskazał, że zgodnie z treścią art. 146 § 1 K.p.a. uchylenie decyzji z przyczyn określonych w art. 145 § 1 pkt 3-8 K.p.a. nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia decyzji upłynęło 5 lat. Podniósł, że z akt sprawy wynika, iż decyzja z dnia [...] czerwca 2012 r. została doręczona stronie najpóźniej w dniu 11 lipca 2012 r. (data wniesienia skargi na decyzję z [...] czerwca 2012 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie). Wobec powyższego uznał, że termin, w którym możliwe było uchylenie decyzji z dnia [...] czerwca 2012 r. upłynął w dniu 11 lipca 2017 r. Podkreślił, że po upływie 5-letniego okresu przedawnienia, określonego w art. 146 § 1 K.p.a., w sprawie rozpoznawanej w trybie wznowienia postępowania organ administracji publicznej traci uprawnienie nie tylko do uchylenia decyzji, ale i do odmowy uchylenia decyzji dotychczasowej, gdyż byłoby to rozstrzygnięcie co do istoty sprawy. Wskazał też, że przepis art. 146 § 1 K.p.a. stanowi zasadę trwałości decyzji administracyjnej, której podstawową funkcją jest stabilizacja stosunków prawnych.