Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Kube, Sędziowie WSA Ewa Grochowska-Jung (spr.), WSA Bronisław Szydło, Protokolant Elwira Sipak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 grudnia 2009 r. sprawy ze skargi E. P. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] września 2009 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku 1. uchyla zaskarżoną decyzję poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] sierpnia 2009 r. 2. zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] września 2009 r. nr [...] Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] sierpnia 2009 r. nr [...], umarzającą - na podstawie art. 105 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) - zwaną dalej kpa, postępowanie w sprawie przyznania E. P. renty rodzinnej w drodze wyjątku na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) - zwaną dalej ustawą o emeryturach i rentach z FUS.
W uzasadnieniu Prezes ZUS wyjaśnił, że zgodnie z treścią przepisu art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, a powyższe warunki muszą być spełnione łącznie. Tymczasem E. P. nie spełnia ostatniego ze wskazanych wyżej warunków, ponieważ z tytułu całkowitej niezdolności do pracy otrzymuje rentę w zwykłym trybie, stąd wniosek o przyznanie renty rodzinnej w drodze wyjątku Prezes ZUS uznał za bezprzedmiotowy i umorzył postępowanie.
Prezes ZUS dodał również, że przepisy ustawy nie przewidują zbiegu świadczenia w drodze wyjątku ze świadczeniami przyznawanymi w zwykłym trybie, zatem otrzymywanie renty z tytułu niezdolności do pracy wyklucza możliwość przyznania renty w drodze wyjątku.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie E. P. podniosła, że jej obecne dochody nie zaspokajają wszystkich potrzeb. Dodała, że domaga się renty również z uwagi na fakt, że otrzymywała ją jej nieżyjąca już starsza siostra, a w ocenie skarżącej po śmierci siostry jej renta powinna przypaść skarżącej.
W odpowiedzi na skargę Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniósł o jej oddalenie, podnosząc, że ani sąd okręgowy, ani apelacyjny nie stwierdziły, by skarżąca nabyła prawo do renty rodzinnej ustawowej. Nadto niemożliwe jest przejście renty siostry na skarżącą nawet w drodze wyjątku, ani też potraktowanie renty rodzinnej wyjątkowej jako dodatku do zbyt niskiego, zdaniem skarżącej, dochodu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z brzmieniem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.
Skarga analizowana pod tym kątem zasługuje na uwzględnienie, ale z powodów całkowicie odmiennych, aniżeli podnosi skarżąca. Zezwala na to treść art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), w myśl którego Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany granicami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.