Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Anna Mierzejewska Sędziowie WSA Olga Żurawska-Matusiak Jacek Fronczyk (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 lutego 2014 r. sprawy ze skargi M. H. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia specjalnego 1. oddala skargę; 2. przyznaje ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na rzecz adwokata N. G. kwotę 240 zł (słownie: dwieście czterdzieści złotych) oraz kwotę 55,20 zł (słownie: pięćdziesiąt pięć złotych 20/100) stanowiącą 23% podatku VAT, tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Prezes Rady Ministrów decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...], odmawiającą przyznania M. H. świadczenia specjalnego.
W uzasadnieniu decyzji Prezes Rady Ministrów podniósł, że przyznanie świadczenia na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j.: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) jest możliwe w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Wyjaśnił, że przepis ten nie precyzuje warunków, jakie powinny być spełnione, aby renta lub emerytura mogła być na jego podstawie przyznana, natomiast zgodnie z przyjętymi zasadami postępowania, potwierdzonymi przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 17 października 2006 r. o sygn. akt P 38/05 oraz orzecznictwo sądów administracyjnych, świadczenie specjalne może być przyznane osobie legitymującej się wybitnymi, niepowtarzalnymi zasługami i osiągnięciami w jakiejś dziedzinie aktywności, np.: na niwie zawodowej, społecznej, artystycznej, sportowej czy też politycznej oraz w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych zdarzeń losowych.
Organ wskazał m.in., że z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby zostały spełnione przesłanki, które uzasadniałyby przyznanie M. H. świadczenia specjalnego. Wnioskodawczyni nie uzasadniła skutecznie tego, aby legitymowała się wybitnymi zasługami w jakiejś dziedzinie aktywności, ani też, aby jej obecna sytuacja bytowa była wynikiem nadzwyczajnych zdarzeń losowych. Sam fakt, że ojciec zainteresowanej był więźniem obozu koncentracyjnego, w którym przeprowadzane były na nim eksperymenty pseudomedyczne, nie stanowi podstawy do przyznania jej świadczenia specjalnego. Nadmieniono także, że nie zostały przedstawione żadne dokumenty, które potwierdziłyby, że jej schorzenia, które w 1986 r. spowodowały przejście na rentę inwalidzką III grupy, spowodowane były ww. eksperymentami. W decyzji podkreślono jednak, że sama ta okoliczność nie stanowiłaby podstawy do przyznania renty w trybie powołanego przepisu, bowiem świadczenia te nie stanowią formy odszkodowania, czy zadośćuczynienia z jakiegokolwiek tytułu. Ojciec wnioskodawczyni, a następnie ona sama, skorzystali ze stosownej pomocy finansowej ze środków przekazanych na ten cel przez rząd niemiecki. Prezes Rady Ministrów podkreślił, że nie ma żadnych podstaw do uznania, iż sytuacja wnioskodawczyni jest szczególna w gronie osób, które objęte były taką pomocą. Organ stwierdził, że przyznanie M. H. świadczenia specjalnego skutkowałoby tym, że wszystkie osoby będące ofiarami nazizmu, w tym więźniowie obozów koncentracyjnych, ofiary eksperymentów pseudomedycznych oraz ich dzieci, mogłyby skutecznie występować o przyznanie świadczenia pieniężnego z budżetu państwa w formie renty specjalnej, przyznawanej przez Prezesa Rady Ministrów, a to byłoby sprzeczne z istotą tego świadczenia. Organ zaznaczył przy tym, że nie kwestionuje trudnej sytuacji materialnej wnioskodawczyni, jednak - w jego ocenie - nie jest ona wynikiem nadzwyczajnych zdarzeń losowych, w rozumieniu powołanego wyżej art. 82 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a tylko w takim przypadku możliwe byłoby przyznanie świadczenia specjalnego. Nie jest to bowiem świadczenie o charakterze socjalnym, które może być przyznane jedynie z uwagi na fakt, że wnioskodawca znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, zdrowotnej czy rodzinnej.