Przepis art. 9 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy /Dz.U. nr 99 poz. 1001 ze zm./ upoważnia organy samorządu powiatu do wydawania decyzji administracyjnych w sprawach uznania lub odmowy uznania danej osoby za bezrobotną. Brak jest natomiast takiego upoważnienia do rozstrzygania o statusie osoby poszukującej pracy. Rejestracja osoby zgłaszającej się w charakterze poszukującej pracy jest czynnością materialno-techniczną, która nie wymaga wydania równocześnie decyzji o odmowie uznania za osobę bezrobotną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bronisław Szydło, Sędziowie Sędzia WSA Adam Lipiński, Sędzia WSA Joanna Kube (spr.), Protokolant Bartosz Piwoński, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2005 r. sprawy ze skargi L. L. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2005 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uznania za osobę bezrobotną 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości
Starosta P. decyzją z dnia [...] września 2005 r. na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. d, e i art. 9 pkt 14 lit. a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ze zm.) i art. 104 kpa, orzekł o odmowie uznania L. L. za osobę bezrobotną w dniu 9 września 2005 r., ponieważ jest ona właścicielem nieruchomości rolnej w rozumieniu kodeksu cywilnego o pow. powyżej 2 ha przeliczeniowych lub gospodarstwa stanowiącego dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów podatkowych, z którego dochód obliczony dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych przekracza wysokość przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o podatku rolnym.
L. L. w odwołaniu z dnia 28 września 2005 r. wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji z uwagi na to, że nie uwzględnia jej wniosku. Podała, iż ubiegała się o uznanie jej za osobę poszukującą pracy a nie o uznanie jej za osobę bezrobotną.
Wojewoda [...] decyzją z dnia [...] października 2005 r. nr [...] na podstawie art. 10 ust. 2 pkt 6, art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 33 ust. 1 powołanej ustawy powiatowe urzędy pracy dokonują rejestracji osób pozostających bez pracy bądź to w charakterze bezrobotnych, bądź poszukujących pracy, co pozostaje w ścisłym związku z tym, czy dana osoba spełnia ustawowy status osoby bezrobotnej czy też nie. Wyjaśniono, że urzędy pracy stosują wymuszoną przez system informatyczny praktykę wydawania decyzji o odmowie uznania za osobę bezrobotną osobom rejestrowanym w charakterze osób poszukujących pracy.
W skardze do Sądu skarżąca wniosła o uchylenie wyżej powołanej decyzji Wojewody [...] oraz decyzji Starosty P. wskazując, że nigdy nie ubiegała się o przyznanie jej statusu osoby bezrobotnej. W jej ocenie istnieje zasadnicza różnica między statusem osoby bezrobotnej a poszukującej pracy. Uważa, że to nie system informatyczny decyduje o treści decyzji, lecz obowiązujące przepisy prawa.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Zdaniem organu, przepis art. 9 ust. 1 pkt 14 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy będący podstawą rozstrzygnięcia, mimo iż nie przewiduje wydania decyzji administracyjnej w sprawie nadania statusu osoby poszukującej pracy, daje możliwość wydania decyzji w sprawie odmowy uznania danej osoby za osobę bezrobotną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Stosownie do art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów stwierdzić należy, iż skarga zasługuje na uwzględnienie.
Należy przypomnieć, że w razie wszczęcia postępowania na wniosek obowiązkiem organu administracji jest dokładne ustalenie treści żądania strony, która wyznacza rodzaj sprawy będącej przedmiotem postępowania. Organ związany jest tym żądaniem. Treść żądania wyznacza stosowną normę prawa materialnego lub normę prawa procesowego, która ma znaczenie dla ustalenia zakresu postępowania. Ustalenie sytuacji prawnej jednostki w zakresie jej interesu prawnego następuje zgodnie z zasadą, że jednostka rozporządza swoim prawem. Przepisy prawa materialnego przyznają stronie inicjatywę wszczęcia postępowania art. 61 § 1 kpa (por. B. Adamiak, J. Borkowski glosa OSP 1990/11-12/397- t.1 glosa do postanowienia NSA z dnia 3 grudnia 1987 r., SAB/Wr 8/87).