Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Pisula - Dąbrowska Sędziowie WSA Adam Lipiński Janusz Walawski (spr.) Protokolant starszy referent Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lutego 2013 r. sprawy ze skargi M. M. - przedstawiciela ustawowego małoletniego B. W. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] sierpnia 2012 r. nr [...], po rozpatrzeniu wniosku M. M. o przyznanie jej małoletniemu synowi B. W. renty rodzinnej w drodze wyjątku po zmarłym ojcu, odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia, albowiem stwierdził, że nie zostały wykazane szczególne okoliczności, uniemożliwiające przezwyciężenie przez zmarłego ojca dziecka przeszkód w podjęciu zatrudnienia.
Wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy, M. M. opisała ciężką sytuację materialną rodziny. Wskazała, że przerwy w zatrudnieniu zmarłego spowodowane były dolegliwościami zdrowotnymi, które wystąpiły na wiele lat przed orzeczeniem całkowitej niezdolności do pracy. Podkreśliła, że mąż miał prawie 20-letni staż pracy. Decyzją z dnia [...] października 2012 r. nr [...] Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, utrzymał w mocy decyzję podjętą w dniu [...] sierpnia 2012 r.
W uzasadnieniu organ podał, że na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) świadczenie w drodze wyjątku może być przyznane ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania. Organ wyjaśnił, że powyższe warunki muszą być spełnione łącznie, a niespełnienie choćby jednego z nich wyklucza możliwość przyznania tego rodzaju świadczenia. Ponadto wskazał, że powołany wyżej przepis może być zastosowany tylko do sytuacji wyjątkowych, gdy pomimo dołożenia wszelkiej staranności zaistniały niemożliwe do przezwyciężenia przeszkody w uzyskaniu świadczenia na ogólnych zasadach.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że renta rodzinna nie może być przyznana, bowiem w sprawie nie została spełniona przesłanka szczególnych okoliczności. Niespełnienie przez ojca dziecka powyższego warunku powoduje, że nie można skutecznie domagać się renty rodzinnej w drodze wyjątku, jako że prawo do tego świadczenia jest pochodną prawa przysługującego ubezpieczonemu.
Na podstawie dokumentacji, zgromadzonej w aktach rentowych, organ ustalił, że na 58 lat życia ojca dziecka udokumentowano 19 lat, 5 miesięcy i 6 dni okresów składkowych. W ocenianym 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych - wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym - udokumentowano 7 miesięcy i 25 dni okresów składkowych. Nadto, w okresach od [...] stycznia 1991 r. do [...] października 1996 r., od [...] lutego 1997 r. do [...] lipca 2000 r. i od [...] listopada 2000 r. do września 2006 r., tj. do powstania całkowitej niezdolności do pracy, ojciec dziecka nie wykonywał zatrudnienia lub innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym oraz ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. We wskazanych przerwach nie była wobec ojca dziecka orzeczona całkowita niezdolność do pracy, zatem przyczyną braku uprawnień do renty w trybie zwykłym nie był stan zdrowia lub inne zdarzenie zewnętrzne, niezależne od woli ubezpieczonego, którego nie można było przewidzieć i któremu nie można było zapobiec.