Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Kołodziej (spr.), Sędziowie WSA Ewa Grochowska-Jung, Joanna Kube, Protokolant Maria Zawada, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 maja 2008 r. sprawy ze skargi L. B. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] grudnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę.
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t. jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy swoją decyzję z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...], odmawiającą L. B. przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku.
W uzasadnieniu podał, że do przyznania świadczenia w drodze wyjątku na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), wszystkie przesłanki wymienione w tym przepisie muszą być spełnione łącznie, zaś w sprawie nie stwierdzono zaistnienia przesłanki szczególnych okoliczności, wskutek których wnioskodawczyni nie nabyła uprawnień do świadczenia przyznawanego na zasadach ogólnych. Okolicznością szczególną zaś w świetle utrwalonego orzecznictwa sądów administracyjnych jest wyłącznie zdarzenie bądź trwały stan o charakterze zewnętrznym, obiektywnym i niezależnym od woli danej osoby.
Organ wskazał na przerwy w ubezpieczeniu w latach 1994-1996 oraz 1997-2002, kiedy to wobec wnioskodawczyni nie była orzeczona całkowita niezdolność do pracy, którą stwierdzono orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia [...] kwietnia 2007 r. począwszy od [...] października 2003 r. Ponadto okres składkowy i nieskładkowy wynoszący [...] lat [...] miesiące i [...] dni jest nieadekwatny do jej wieku wynoszącego [...] lata. Jakkolwiek omawiany przepis art. 83 nie uzależnia przyznania świadczenia od długości stażu ubezpieczeniowego lub przerw pomiędzy okresami zatrudnienia popartego odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne, tym niemniej pomijanie tych elementów prowadziłoby w prosty sposób do przyznawania świadczeń niewiele różniących się co do wysokości ze świadczeniami osób legitymujących się nieporównywalnie dłuższymi okresami ubezpieczenia, a to naruszałoby w konsekwencji interes społeczny i zasady sprawiedliwości.
Prezes Zakładu podniósł, że sama trudna sytuacja na rynku pracy nie ma charakteru okoliczności szczególnej w rozumieniu art. 83 ustawy, co potwierdza ugruntowane orzecznictwo sądów administracyjnych. Okolicznościami szczególnymi nie są również ani brak ofert pracy dla bezrobotnych w danej miejscowości, ani też dłuższe przerwy w zatrudnieniu z tego tytułu. O wyjątkowości podnoszonych przez stronę okoliczności nie może w szczególności przesądzać jej subiektywne przekonanie o ich wyjątkowości. Powoływanie się zaś na fakt bycia osobą bezrobotną nie odzwierciedla rzeczywistej aktywności w poszukiwaniu pracy, jeżeli nie jest poparty dowodami wskazującymi na odmowę zatrudnienia przez konkretnych pracodawców.
Organ stwierdził także, że wykonywanie prac dorywczych w celu zapewnienia środków do życia nie stanowi okoliczności szczególnej z art. 83 ustawy, gdyż jest to działanie świadome, z którego konsekwencjami należy się liczyć. Podkreślił jednocześnie, iż przedmiotowe świadczenie nie ma charakteru socjalnego, a sama trudna sytuacja materialno-bytowa nie jest wystarczającą przesłanką do jego przyznania.