Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Kwiecińska (spr.) Sędzia WSA Iwona Dąbrowska Sędzia WSA Ewa Grochowska - Jung Protokolant Referent - stażysta Eliza Kusy po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 kwietnia 2011 r. sprawy ze skargi A. K. przedstawiciela ustawowego małoletniej K. D. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] października 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w postaci renty specjalnej - oddala skargę -
Decyzją z dnia [...] października 2010 r. nr [...] Prezes Rady Ministrów, po rozpoznaniu wniosku A.K. - przedstawiciela ustawowego małoletniej K.D. - o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] września 2010 r. nr [...], odmawiającą przyznania K.D. renty specjalnej po zmarłym ojcu - M.D..
W uzasadnieniu decyzji Prezes Rady Ministrów podkreślił, że przyznanie świadczenia na podstawie art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), zwanej dalej również ustawą o emeryturach i rentach, jest możliwe w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Przepis ten nie precyzuje warunków, jakie powinny być spełnione, aby świadczenie to mogło zostać przyznane. Organ podał, że przy rozpatrywaniu wniosków o świadczenie specjalne brana jest pod uwagę sytuacja bytowa wnioskodawcy, jednakże nie stanowi ona jedynego kryterium przyznawania świadczenia. Może być ono bowiem przyznane osobie znajdującej się w trudnej sytuacji bytowej, o ile w sprawie występują też inne okoliczności, mające charakter szczególny. Jednocześnie, dokonując wykładni ww. przepisu, organ odwołał się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 października 2006 r., sygn. akt P 38/05 (123/9A/2006) oraz orzecznictwa sądów administracyjnych, wedle których to orzeczeń świadczenie specjalne może być przyznane osobie legitymującej się wybitnymi, niepowtarzalnymi zasługami i osiągnięciami w jakiejś dziedzinie aktywności, np. na niwie zawodowej, społecznej, artystycznej, sportowej, czy też politycznej (w przypadku rent rodzinnych mogą to być zasługi członka rodziny, po którym miałoby być przyznane świadczenie) oraz w przypadku zaistnienia nadzwyczajnych zdarzeń losowych.
Następnie organ przedstawił stan faktyczny sprawy. W tym zakresie organ wskazał, iż A.K. wystąpiła o przyznanie małoletniej córce, K.D., urodzonej [...], rodzinnej renty specjalnej po ojcu. We wniosku skarżąca podała, że jej trzyosobowa rodzina utrzymuje się z dochodu męża i zasiłku rodzinnego. Skarżąca jest bezrobotna. Do [...] 2009 r., tj. do czasu zgonu ojca dziecka, otrzymywała świadczenia alimentacyjne z funduszu alimentacyjnego. Po zgonie ojca dziecka wypłata tych świadczeń została wstrzymana, Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznania córce prawa do renty rodzinnej, a Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznania prawa do tego świadczenia w drodze wyjątku. Skarżąca zwróciła uwagę na swoją trudną sytuację materialną, która uniemożliwia jej zaspokojenie podatwowych potrzeb córki - uczennicy [...].
W oparciu o zebrany materiał dowodowy organ ustalił, iż biologiczny ojciec dziecka, M.D., urodzony w [...], w ostatnim 10-leciu przed zgonem, tj. od [...] do [...], miał łączny okres zatrudnienia wynoszący jedynie 9 miesięcy i 5 dni, zamiast wymaganych 5 lat. Na przestrzeni całego życia miał natomiast około 20 bardzo krótkich okresów składkowych. ZUS uwzględnił łączny okres zatrudnienia wynoszący jedynie 1 rok, 11 miesięcy i 11 dni (wnioskodawczyni nadesłała tylko zaświadczenie o zatrudnieniu ojca dziecka jako pracownika niewykwalifikowanego w okresie od [...] stycznia 1989 r. do [...] marca 1990 r. (umowę wypowiedział zakład pracy). Mimo że nie pracował zawodowo, jako bezrobotny zarejestrowany był przez krótkie kilkumiesięczne okresy jedynie w latach: 1994, 1997 i 2006, bez prawa do zasiłku. W związku z powyższym, decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. ZUS odmówił przyznania prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu dziecka. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] maja 2010 r., utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r., odmówił przyznania małoletniej córce wnioskodawczyni renty rodzinnej w drodze wyjątku.