Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Pisula-Dąbrowska (spr.) Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski Sędzia WSA Janusz Walawski Protokolant Monika Michnik - Misterek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 czerwca 2010 r. sprawy ze skargi E. M., R. R. i P. R. na postanowienie Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uwzględnienia wniosku 1. odrzuca skargę E. M. i P. R. 2. uchyla zaskarżone postanowienie oraz postanowienie je poprzedzające.
R. R. w piśmie z dnia [...] grudnia 2005 r. zwrócił się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o przesłanie mu kserokopii wyjaśnień złożonych przez [...] M. W. oraz dołączonych do tych wyjaśnień ew. dokumentów. W uzasadnieniu wskazał, że nie jest w stanie stawić się osobiście w siedzibie organu i skorzystać z przysługującego mu prawa do przeglądania akt sprawy (k-131 akt adm.), w której był uczestnikiem postępowania.
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, zwany dalej GIODO, postanowieniem z dnia [...] stycznia 2009 r. nr [...], (k-139), utrzymanym w mocy postanowieniem z dnia [...] lutego 2009 r. nr [...], (k-157), odmówił R. R. uwzględnienia jego wniosku w zakresie udostępnienia mu kserokopii wyjaśnień złożonych przez M. W., wskazując, że na podstawie art. 73 § 1 k.p.a. obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów. Brak jest natomiast obowiązku po stronie organu do sporządzania i wydawania stronie nieuwierzytelnionych kserokopii dokumentów z akt toczącej się sprawy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 475/09, oddalił skargę R. R., stwierdzając, że art. 73 § 1 k.p.a. nie nakłada na organ obowiązku przesłania akt sprawy do miejscowości, w której mieszka strona, w celu zapoznania się przez nią z aktami sprawy. Dokonując wykładni art. 73 § 2 k.p.a., stwierdził, że przepis ten dotyczy wydania, a nie przesłania odpisów z akt sprawy, nadto, iż skarżący nie powołuje się na interes prawny, uzasadniający wydanie uwierzytelnionych odpisów. Po rozpoznaniu skargi kasacyjnej wniesionej przez R. R., Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 11 maja 2010 r., sygn. akt I OSK 693/10 (k-159) uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Wa 475/09 (k-92). W motywach uzasadnienia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że co do zasady Sąd I instancji prawidłowo przyjął, iż przepis art. 73 § 1 k.p.a. nie oznacza, że na organie spoczywa obowiązek przesłania akt sprawy do miejscowości, w której mieszka strona, aby strona tam mogła się z nimi zapoznać. Nie oznacza to jednak, że nie mogą zaistnieć sytuacje wyjątkowe, które poprzez uniemożliwienie stronie zapoznania się z aktami postępowania, ograniczą jej czynny udział w postępowaniu.
Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że Sąd I instancji, dokonując wykładni art. 73 § 2 k.p.a., nie rozważył, czy R. R. wykazał, że jego żądanie wydania uwierzytelnionego odpisu jest uzasadnione ważnym interesem.
W ocenie NSA taki interes można upatrywać w toczącym się postępowaniu głównym (dotyczącym naruszenia ustawy o ochronie danych przez [...] M. W.).
W motywach uzasadnienia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził również, że na uwadze należy mieć twierdzenie skarżącego, dotyczące braku możliwości stawienia się przez niego w siedzibie organu ze względu na odległość, wiek i jego stan zdrowia.
W wytycznych Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że rozpoznając ponownie sprawę, Sąd I instancji winien rozważyć, czy istnieją możliwości po stronie GIODO udzielenia skarżącemu pomocy prawnej, o której mowa w art. 52 k.p.a., poprzez udostępnienie mu akt sprawy i umożliwienie sporządzenia odpisów we właściwym ze względu na jego miejsce zamieszkania organie administracji rządowej lub organie samorządu terytorialnego. Nadto stwierdził, że Sąd winien zbadać legitymację skargową skarżących E. M. i P. R., mając na uwadze, że przedmiotem zaskarżenia jest postanowienie GIODO (wydane w postępowaniu incydentalnym), w którym organ odmówił uwzględnienia wniosku R. R. w przedmiocie udostępnienia i wydania odpisów z akt sprawy z jego skargi, dotyczącej udostępnienia jego danych osobowych. Badając legitymację skargową skarżących E. M. i P. R., Sąd winien zatem wykazać, czy i jakie prawa i obowiązki tych skarżących zostały naruszone zaskarżonym postanowieniem i czy są one wspólne dla wszystkich skarżących.