1. Nie istnieje prosty związek między zwiększeniem liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych a wzrostem negatywnych zjawisk związanych ze spożywaniem alkoholu, w przeciwnym wypadku niemal każde zwiększenie liczby tych punktów stanowiłoby naruszenie ustawy.
2. Z opracowanego przez gminę programu profilaktyki powinno wynikać, jakie środki gmina uznaje za priorytetowe dla realizacji ustawowych celów, jakie miejsce zajmuje wśród nich ograniczenie dostępności alkoholu oraz jakie konkretnie środki uznano za wystarczające z tego punktu widzenia. Kontrola ze strony organu nadzoru powinna obejmować badanie, czy powyższe warunki spełniono w momencie podejmowania uchwały na podstawie art. 12 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz.U. nr 35 poz. 230 ze zm./, nie może natomiast polegać na ocenie słuszności decyzji gminy w tym zakresie. Jak bowiem wskazano wyżej, nadzór ze strony administracji rządowej może być dokonywany tylko i wyłącznie przy zastosowaniu kryterium legalności uchwały organu gminy, nie powinien natomiast w żadnym wypadku prowadzić do ograniczania samodzielności samorządów poprzez faktyczne zastępowanie gminy w wykonywaniu jej kompetencji do określenia we własnym zakresie rozmiarów potrzeb ograniczania dostępności alkoholu oraz środków realizacji tego celu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Henryka Łysikowska (sprawozdawca) Sędzia NSA - Barbara Adamiak Asesor WSA - Bogumiła Kalinowska Protokolant - Krzysztof Caliński po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2004r. na rozprawie sprawy ze skargi Wojewody Dolnośląskiego na uchwałę Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 27 września 200Ir. Nr XXXIX/1168/01 w przedmiocie zmiany uchwały LXIX/442/93 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 11 września 1993r. w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oddala skargę.
Sygn. akt 3 II SA/Wr 2964/2001 2
Uzasadnienie
Wojewoda Dolnośląski działając na podstawie art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r o samorządzie gminnym/ Dz.U. z 1996r nr 13 poz. 74 ze zm./ zaskarżył do Naczelnego Sądu administracyjnego uchwałę Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 27 września 2001 r. nr XXXIX/1168/01 zmieniającą uchwałę nr LXIX/442/93 Rady Miejskiej Wrocławia z 11 września 1993r. w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu / z wyjątkiem piwa/ przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży oraz w sprawie zasad usytuowania na terenie miasta miejsc sprzedaży napojów alkoholowych. W w/w uchwale Rada Miejska zwiększyła liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu / z wyjątkiem piwa/ przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży z 290 na 320 oraz wyznaczyła limit punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu / z wyjątkiem piwa/ przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży w wysokości 500 punktów.
Pismem z dnia 10 października 2001 r. nr PN.II.0915-3/40/01 organ nadzoru wystąpił do Przewodniczącej Rady Miejskiej z wnioskiem o udzielenie informacji dotyczącej okoliczności faktycznych wskazujących, że ustalony limit jest dostosowany do potrzeb ograniczania dostępności do alkoholu określonych w gminnym programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Przewodnicząca Rady Miejskiej w piśmie z dnia 8 listopada 2001 r. przedstawiła wyjaśnienia Pierwszego Wiceprezydenta Miasta z dnia 8 listopada 2001 r. będące uzasadnieniem podjętej przez Radę Miejską uchwały. Z przedstawionego uzasadnienia wynika, iż limit punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży uchwalony przez Radę Miejską w 1993 r. w wysokości 290 punktów został w całości wyczerpany. Podjecie uchwały o zwiększeniu liczby punktów sprzedaży spowodowane więc było wykorzystaniem istniejącego limitu, znaczącym rozwojem inwestycji oraz budową nowych osiedli, wydawaniem decyzji odmownych spowodowanych wyczerpaniem limitu, sytuacją ekonomiczną sprzedawców, koniecznością zachowania równego traktowania przedsiębiorców bez względu na ich formę prawną oraz źródło kapitału poprzez zwiększenie limitu w wysokości pozwalającej wydać decyzje wszystkim wnioskodawcom.
W wyniku przeprowadzonego postępowania nadzorczego Wojewoda stwierdził, że przedmiotowa uchwała w sposób istotny narusza art. 1, art. 2, art. 12 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 35, póz. 230 ze zm. - zwanej dalej "ustawą"). Powołane wyżej przepisy ustawy stanowią regulację ograniczającą swobodę prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie detalicznego obrotu napojami alkoholowymi. Wskazują również cel powyższego ograniczenia oraz sposoby jego realizacji. Jednym z podstawo wy eh celów ograniczenia swobody sprzedaży napojów alkoholowych jest sformułowane w cytowanych art. 1 i 2 ustawy ograniczanie dostępności do alkoholu. Nałożony na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek realizacji celów ustawy oznaczą że podejmowane na podstawie upoważnień zawartych w ustawie uchwały organów tych jednostek powinny wskazany cel realizować. Dla potwierdzenia powyższego stanowiska powołano się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego w tym wyrok NSA z dnia 23 stycznia 1996, II SA 2792/95, wyrok NSA z dnia 3 stycznia 1995 r, wyrok NSA SA/Kr 2937/94, wyrok NSA SA/Wr 2162/93. W ocenie organu nadzoru określenie limitu ilości punktów sprzedaży napojów alkoholowych nie ma zatem "włącznie charakteru technicznego a uchwała rady gminy w powyższej sprawie stanowi jeden z elementów realizacji na terenie danej gminy, oczywiście z uwzględnieniem lokalnej specyfiki, celów określonych powołanymi przepisami. Potwierdza to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 listopada 1993r., w którym sąd podkreślił, że liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych musi wynikać z programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy, opracowanego z uwzględnieniem aktywnej realizacji celu ustawy o wychowaniu w