Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Alicja Palus Sędziowie: Asesor WSA Wojciech Śnieżyński - spr. Sędzia WSA Gabriel Węgrzyn po rozpoznaniu w Wydziale II w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 września 2019 r. sprawy ze skargi M. S.-W. na postanowienie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we [...] z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia oddala skargę w całości.
Zaskarżonym postanowieniem z [...].03.2019 r., nr [...][...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej jako "DWINB") po rozpoznaniu zażalenia M. S.-W. utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z [...].10.2018 r., nr [...].
W uzasadnieniu organ przytoczył następujące okoliczności faktyczne sprawy.
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] ( dalej jako "PINB") ostateczną decyzją z [...].10.2016 r., nr [...] nakazał M. S.-W. - inwestorowi robót budowlanych związanych z rozbudową budynku przy ul. [...][...]i [...] we [...] o taras od strony zaplecza w/w budynków, na terenie dz. nr [...], rozbiórkę tarasu wykonanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. W dniu [...].08.2018 r. pracownicy PINB przeprowadzili kontrolę w obecności inwestora, podczas której ustalono, że decyzja z [...].10.2016 r.. nie została wykonana. W dniu [...].09.2018r. PINB wystawił upomnienie, a w dniu [...].10.2018. tytuł wykonawczy nr [...] oraz wydał postanowienie nr [...], którym nałożył na skarżącą grzywnę w celu przymuszenia w kwocie 10.000,00 zł i wezwał ją do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym. Pismem złożonym w dniu [...].11.22018 r. skarżąca wniosła zażalenie na powyższe postanowienie.
W dalszej części uzasadnienia organ podkreślił, że nie jest władny uchylać, zmieniać bądź w inny sposób weryfikować decyzji administracyjnej, która w przypadku uzyskania statusu decyzji ostatecznej (od której nie przysługują już zwykłe środki odwoławcze), podlega przymusowemu wykonaniu. Nadmienił przy tym, że decyzją nr [...]z [...].03.2019 r. odmówił stwierdzenia nieważności decyzji PINB [...] nr [...] z [...].10.2016 r. Dalej wyjaśnił, że przypadku egzekucji obowiązku wynikającego z przepisów Prawa budowlanego organ egzekucyjny ma do dyspozycji tylko dwa środki egzekucyjne: grzywnę w celu przymuszenia i wykonanie zastępcze. Wskazał, że ocenę prawidłowości zastosowania w tym przypadku grzywny w celu przymuszenia należy rozpatrywać zgodnie z zasadą stosowania środków egzekucyjnych najmniej uciążliwych dla zobowiązanego (art. 7 § 2 u.p.e.a.). Kierując się powyższą zasadą organ uznał grzywnę w celu przymuszenia za łagodniejszy środek egzekucyjny. Uzasadnił to tym, że na podstawie art. 125 u.p.e.a., w razie wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym, nałożone, a nieuiszczone lub nieściągnięte grzywny w celu przymuszenia podlegają umorzeniu na wniosek zobowiązanego. Ponadto, na mocy art. 126, na wniosek zobowiązanego, który wykonał obowiązek, grzywny uiszczone lub ściągnięte, mogą być w uzasadnionych przypadkach zwrócone w wysokości 75% lub w całości, za zgodą organu wyższego stopnia. W przypadku natomiast wykonania zastępczego, obowiązek objęty tytułem wykonawczym jest wykonywany w trybie postępowania egzekucyjnego zastępczo przez inną osobę za zobowiązanego, na jego koszt i niebezpieczeństwo, co oznacza, że zobowiązany ponosi nie tylko koszty wykonania zastępczego, ale również w określonych okolicznościach organ egzekucyjny i wykonawca nie ponoszą odpowiedzialności cywilnej. W konsekwencji koszty wykonania zastępczego mogą znacznie przewyższyć koszty poniesione przez osobę zobowiązaną, która samodzielnie wykonałaby obowiązek. Powyższe okoliczności wskazują, że grzywna w celu przymuszenia jest łagodniejszym środkiem egzekucyjnym od wykonania zastępczego, gdyż zobowiązany może uchylić się od poniesienia kosztów zastosowania tego środka egzekucyjnego, w przeciwieństwie do wykonania zastępczego. Dalej organ wskazał, że dla oceny poprawności ustalenia wysokości zastosowanej w tym przypadku grzywny w celu przymuszenia zasadnicze znaczenie ma treść nałożonego obowiązku na podstawie art. 48 ust. 4 u.p.b., który dotyczy rozbiórki obiektu zrealizowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 121 § 2 u.p.e.a. z zastrzeżeniem § 5 każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10 000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej kwoty 50 000 zł. DWINB podzielił stanowisko organu powiatowego dotyczące wysokości ustalonej grzywny (10.000,00 zł). Podkreślił, że grzywna ma postawić zobowiązaną w sytuacji przymusowej aby dobrowolnie wykonała obowiązek, zatem jej wysokość nie może być zbyt niska.