Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak, Sędzia WSA Andrzej Cisek, Sędzia WSA Mieczysław Górkiewicz (sprawozdawca), Protokolant Izabela Krajewska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 maja 2008r. sprawy ze skargi H. B. na uchwałę Rady Miejskiej w P. Z. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia taryf dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzenia ścieków I. oddala skargę II. przyznaje od Skarbu Państwa koszty nieopłaconej pomocy prawnej dla adwokata J. D. wyznaczonego z urzędu w kwocie 240zł - (słownie: dwieście czterdzieści złotych) powiększone o 22 % VAT tj. kwotę 52,80zł - (słownie: pięćdziesiąt dwa 80/100).
Uchwałą nr [...] z dnia [...] Rada Miejska w P Zdroju zatwierdziła taryfę dla zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków dla miasta Polanica - Zdrój na okres od 1 lipca 2007r. do 30 czerwca 2008r., określoną we wniosku Miejskiego Zakładu Komunalnego z dnia 20 kwietnia 2007r., na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) i art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2006r. Nr 123, poz. 858).
W dniu 20.09.2007r. skarżący wezwał Radę do uchylenia tej uchwały wobec naruszenia art. 24 ust. 3 ustawy z 7 czerwca 2001r. oraz §13 ust. 3 pkt 1,2 i 3 rozporządzenia Ministra Budownictwa z dnia 28.06.2006r. wskutek nieprzedstawienia szczegółowej kalkulacji i wyliczenia kosztów, co uniemożliwia ocenę zasadności i celowości taryfy. Taryfa wprowadziła nieuzasadnioną podwyżkę cen o 40%, co wynika z porównania tabeli opłat miesięcznych do 1 osoby i dla rodziny 4 czteroosobowej.
Uchwałą z dnia [...] Rada nie uwzględniła tego wezwania do usunięcia naruszenia prawa, o czym powiadomiono skarżącego w dniu 29.10.2007r.
W dniu 27.11.2007r. skarżący wniósł skargę do sądu administracyjnego z wnioskiem o uchylenie bądź stwierdzenie nieważności uchwały z dnia 31 maja 2007r., zarzucając naruszenie art. 24 ust. 3 powołanej ustawy wskutek braku szczegółowego wyliczenia składników cenotwórczych dla stawki opłaty abonamentowej w oparciu o rzeczywiste koszty (§13 powołanego rozporządzenia wykonawczego), ponadto wskutek bezpodstawnego zatwierdzenia cen umownych za usługi nie objęte sprzedażą wody lub odbiorem ścieków. Zarzucił ponadto sfałszowanie przez zakład komunalny danych o ponoszonych kosztach. W uzasadnieniu skarżący wyjaśnił, że taryfa zawiera nowy element w postaci opłaty abonamentowej. Taryfa różnicuje opłaty z uwagi na stosowanie jedno i trzymiesięcznych okresów rozliczeniowych. W ten sposób odbiorcy rozliczający się w okresach trzymiesięcznych muszą płacić za usługi niewykonane, to jest odczyt licznika i jego rozliczenie.
W odpowiedzi na skargę Gmina podtrzymała dotychczasowe stanowisko, powołując się na dokumenty sporządzone w związku wnioskiem o zatwierdzenie taryf i wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa zaskarżoną uchwałą.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Jak wynika z dokumentów dołączonych do odpowiedzi na skargę, Miejski Zakład Komunalny Spółka z o.o. w P. Z. złożył w dniu 20.04.2007r. do burmistrza wniosek o zatwierdzenie taryf, dołączając oprócz taryfy, uzasadnienie wniosku, sprawozdanie finansowe za rok 2006 i tabele od nr A do nr H, obejmujące porównanie cen i stawek opłaty taryfy nowej i obecnie obowiązującej, ustalenie poziomu niezbędnych przychodów, alokację niezbędnych przychodów według taryfowych grup odbiorców, współczynnik alokacji, kalkulację cen za wodę i odprowadzanie ścieków metodą alokacji prostej, zestawienie przychodów według grup odbiorców usług oraz skutki finansowe zmiany cen i stawek opłat. Według treści taryfy, obejmuje ona oprócz cen, ponadto wysokość opłaty abonamentowej i opłat dodatkowych za dodatkowe usługi wykonywane na zlecenie przyłączonego podmiotu (pkt.1.2), przy czym stawki opłaty abonamentowej zróżnicowano dla poszczególnych grup odbiorców (pkt 3), grupy te scharakteryzowano (pkt 4). Stawkę opłaty abonamentowej opisano jako niezależną od ilości dostarczanej wody, płaconą za każdy okres rozliczeniowy, wyrażoną w złotych na odbiorcę z miesiąc (pkt 5). Szczegółowe ceny i stawki opłat obejmują jednolitą cenę za dostarczoną wodę i odebrane ścieki oraz zróżnicowane stawki opłaty abonamentowej w zł/odbiorcę/miesiąc, od 6,08 zł dla grupy 1 (gospodarstwa domowe i inni odbiorcy rozliczani w oparciu o wskazania wodomierza głównego ), 5,44 zł dla grupy 2 (rozliczani wg wodomierzy lokalowych i dodatkowych) i 3,25 zł dla grupy 3 ( rozliczani ryczałtowo). Dodatkowo taryfa przytacza opłaty za czynności dodatkowe ustalone w załączniku nr 3 do Regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków (zatwierdzonego uchwałą Rady z dnia 14 grudnia 2005r.) W części regulującej warunki rozliczeń ustalono, że okres rozliczeniowy ustalony jest w umowie i wynosi od 1 miesiąca do 3 miesięcy (pkt 6.3), z możliwością ustalenia innego okresu w uzasadnionych przypadkach ( pkt 6.4). Warunki i termin zapłaty określa umowa (pkt 6.6). W uzasadnieniu wniosku Zakład wskazał, że świadczy usług od 1.01.2006r. i podstawą opracowania taryfy były rzeczywiste koszty sprzedaży wody i odbioru ścieków w okresie od 1.03.2006r. do 28.02.2007r. oraz rzeczywista ilość sprzedaży w tym okresie, która nie powinna wzrosnąć. Zakład dążył do zmniejszenia wydatków ( kosztów utrzymania i eksploatacji sieci i ujęć wodnych), gdyż poprzednia taryfa ustalała niższą cenę wody, a obecnie koszty nadal udało się obniżyć. Przy ustalaniu wartości niezbędnych przychodów uwzględniono (według §8 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego z 28.06.2006r.) średnioroczny wskaźnik zmiany wynagrodzeń oraz cen towarów i usług, a także cen produkcji sprzedanej przemysłu, a ponadto inne szczegółowo opisane koszty. Nowym elementem taryfy jest opłata abonamentowa obejmująca koszty utrzymania w gotowości urządzeń wodociągowych, odczytów wodomierzy i rozliczeń należności za wodę. Wydzielenie tych kosztów i utworzenie opłat abonamentowych powoduje rzeczywiste zmniejszenie ceny za dostawę 1m - wody. Wobec stosowania kilku okresów odczytowych, wprowadzono opłatę na 1 odbiorcę za 1 miesiąc, co ułatwi rozliczenia. Zakład wyjaśnił, że nie dołączył do wniosku wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń, gdyż nie planuje rozbudowy i modernizacji majątku. Według załączonego porównania miesięcznej wysokości opłat w oparciu o poprzednią i obecną taryfę, zmniejszyła się suma jednostkowych cen dostawy wody i odbioru ścieków (pomimo wzrostu ceny odbioru), zaś w wyniku wprowadzenia opłat, prognozowana suma należności wyniesie dla odbiorców grupy 1 102,04 %, grupy 2 100,48 % i grupy 3 95,10 % (w stosunku do taryfy poprzedniej) z zakresie zaopatrzenia w wodę oraz 105,61% w zakresie odprowadzania ścieków. Wyliczony szczegółowo poziom niezbędnych przychodów określa ich wzrost w zakresie zaopatrzenia w wodę do 101% i odbioru ścieków do 117,38% w stosunku do poprzedniego roku obrachunkowego. Po sprawdzeniu taryfy według kryteriów legalności i celowości, burmistrz skierował wniosek Zakładu do Rady, z opinią pozytywną.