Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Łucja Franiczek, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Bogucka (spr.), Sędzia WSA Rafał Wolnik, Protokolant Sekretarz sądowy Ewa Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2008 r. sprawy ze skargi I. B. na bezczynność Prezydenta Miasta K. w przedmiocie niezałatwienia sprawy o zwrot wywłaszczonej nieruchomości oddala skargę
Wnioskiem z dnia [...] r. I. B. zwróciła się do Prezydenta Miasta K. z wnioskiem o zwrot nieruchomości będącej aktualnie częścią ul. [...], stanowiącej przed wywłaszczeniem całość z działką nr [...]. Analogiczny wniosek złożył w dniu [...] r. jej brat G. H.
Pismem z dnia [...] r. Prezydent Miasta K. zwrócił się do Wojewody o wyłączenie od rozpoznania sprawy, powołując się na art. 24 § 1 pkt 1 i 4 oraz art. 25 i 26 § 2 k.p.a. a także na uchwałę składu siedmiu sędziów NSA z dnia z 19 maja 2003 r., sygn. akt OPS 1/2003.
Postanowieniem z dnia [...] r. Wojewoda wyznaczył jako organ właściwy do rozpoznania sprawy o zwrot nieruchomości Prezydenta Miasta C., wykonującego zadania z zakresu administracji rządowej. W uzasadnieniu Wojewoda wyjaśnił, że nieruchomość wpisana jest w księdze wieczystej KW [...] jako własność Miasta K. Sprawy z zakresu zwrotu wywłaszczonych nieruchomości należą do właściwości starosty. W miastach na prawach powiatu funkcję starosty pełni prezydent miasta. K. są miastem powiatowym, zatem Prezydent Miasta K. jest zarazem Starostą Powiatu i w konsekwencji organem I stopnia do rozstrzygania spraw związanych ze zwrotem wywłaszczonych nieruchomości. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w powołanej wyżej uchwale składu siedmiu sędziów NSA, w sprawie o zwrot wywłaszczonej nieruchomości, która jest własnością miasta na prawach powiatu, prezydent tego miasta, jako organ wykonawczy i reprezentujący to miasto oraz jako pracownik urzędu miasta, a jednocześnie sprawujący funkcję starosty, podlega wyłączeniu na podstawie art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. Pozostaje on bowiem ze stroną (którą w sprawie jest Miasto K.) w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy może mieć choćby pośredni wpływ na prawa lub obowiązki prezydenta miasta.
W konsekwencji sprawa zwrotu przedmiotowej nieruchomości podlega rozpoznaniu przez Prezydenta Miasta C. Organ ten [...] r. wydał decyzję umarzająca postępowanie o zwrot. Rozstrzygnięcie to zostało uchylone przez Wojewodę decyzją z dnia [...] r. a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia.
Powołując się na tę decyzję Wojewody Skarżąca pismem z dnia [...] r. zwróciła się do Prezydenta Miasta K. z zażaleniem na przewlekłe załatwianie sprawy. Jak wynika z akt sprawy, zażalenie to nie zostało przesłane do Wojewody, natomiast Prezydent Miasta K. wydał postanowienie z dnia [...] r., którym przekazał zażalenie Prezydentowi C., jako organowi właściwemu w sprawie. Na postanowienie to G. H. i I. B. złożyli zażalenie a Wojewoda uchylił je w całości rozstrzygnięciem z dnia [...] r. W uzasadnieniu Wojewoda wskazał, że z treści zażalenia z dnia [...] r., błędnie skierowywanego przez strony do Prezydenta Miasta K. wynika, że jest ono zażaleniem na bezczynność organu rozpoznającego sprawę zwrotu nieruchomości. Właściwym do rozpoznania zażalenia na bezczynność jest organ nadrzędny nad organem I stopnia, w niniejszej sprawie Wojewoda. Prezydent Miasta K. winien zatem przekazać zażalenie do Wojewody jako organu właściwego albo zwrócić je stronie z pouczeniem o trybie wnoszenia takiego środka prawnego jak zażalenie na bezczynność. Wadliwym natomiast było przekazanie zażalenia na bezczynność właściwemu w sprawie organowi I instancji. W postanowieniu Wojewoda jednocześnie poinformował strony, że wniesione zażalenie na bezczynność zostanie rozpoznane przez Wojewodę w odrębnym postępowaniu prowadzonym na zasadach art. 37 k.p.a. Z akt sprawy pośrednio wynika (pismo naczelnika Wydziału Geodezji i Gospodarki Nieruchomościami UM w C. z dnia [...] r.), że Wojewoda postanowieniem z dnia [...] r. uznał zażalenie na bezczynność za uzasadnione i wyznaczył Prezydentowi Miasta C. trzymiesięczny termin do załatwienia sprawy.