Dnia 2 października 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Renata Kubot-Szustowska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Joanna Sekunda-Lenczewska Sędzia NSA Anna Stępień Protokolant st. sekr. sąd. p.o. asystenta sędziego Dominika Ratajczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 października 2014 roku sprawy ze skargi B. B. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. w przedmiocie wniosku dotyczącego zasadności aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego 1. zobowiązuje Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. do załatwienia wniosku B. B. z dnia [...] o ustalenie, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości - w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku; 2. stwierdza, że bezczynność organu nie miała charakteru rażącego naruszenia prawa; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. na rzecz B. B. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. LS
Pismem z dnia 15 maja 2014 r. B. B. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. w przedmiocie wniosku dotyczącego zasadności aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Wyjaśniła, że w dniu 2 maja 2013 r. złożyła do Samorządowego Kolegium Odwoławczego Ł. wniosek o przywrócenie jej terminu do złożenia wniosku, w trybie art. 78 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. nr 102 z 2010r., poz. 651 ze zm., powoływanej dalej również jako "u.g.n."), o ustalenie, że dokonana przez Prezydenta Miasta Ł., pismem z dnia [...] znak [...], aktualizacja opłaty z tytułu użytkowania działki gruntu nr 60/32, przy ul. A 228 w Ł., jest niezasadna lub zasadna w innej wysokości. Wskazała w nim na okoliczności uprawdopodabniające złożenie zasadniczego wniosku z uchybieniem terminu bez swej winy. Jednocześnie z wnioskiem o przywrócenie terminu, skarżąca złożyła wniosek w oparciu o art. 78 ust. 2 u.g.n., w którym podniosła wadliwość dokonanego na zlecenie właściciela nieruchomości oszacowania jej wartości dla potrzeb ustalenia opłaty rocznej z tytułu jej użytkowania wieczystego, a w konsekwencji niezasadność aktualizacji tej opłaty. Podkreśliła, że Kolegium do dnia wniesienia skargi nie wydało orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 3 u.g.n., nie przeprowadziło właściwego postępowania i nie rozstrzygnęło merytorycznie wniosku, niezasadnie odmawiając jej przywrócenia terminu do jego złożenia. W postanowieniu z dnia [...] w sprawie [...] Kolegium uznało, że skarżąca z własnej winy nie złożyła wniosku w terminie i odmówiło przywrócenia terminu do jego wniesienia. W postanowieniu dokonano błędnego pouczenia skarżącej o przysługującym jej środku zaskarżania, w postaci zażalenia. Kierując się tym pouczeniem skarżąca skorzystała ze wskazanego środka zaskarżenia, składając w dniu 3 lutego 2014 r. zażalenie na postanowienie Kolegium z dnia [...]. Kolegium bez dalszych wyjaśnień przekazało pismo skarżącej do sądu administracyjnego jako skargę na wspomniane postanowienie. W dniu 8 maja 2014 r. postanowieniem w sprawie II SA/Łd 258/14 sąd odrzucił skargę jako niedopuszczalną, wskazując jednocześnie na możliwość kwestionowania stanowiska organu w trybie skargi na bezczynność. W dniu 9 maja 2014 r. B. B. zwróciła się do Kolegium o usunięcie naruszenia prawa, polegającego na bezczynności Kolegium, wnosząc jednocześnie o przywrócenie jej terminu do złożenia takiego wezwania, w związku z jej niezawinionym działaniem w myśl pouczenia o przysługującym jej środku i trybie zaskarżenia, jakiego dokonało Kolegium w postanowieniu z dnia [...] Skarżąca wniosła o zbadanie zgodności z prawem działania/zaniechania Kolegium, polegającego na niewydaniu orzeczenia rozstrzygającego wniosek skarżącej z dnia 2 maja 2014 r. w sposób merytoryczny, na skutek odmowy przywrócenia jej terminu do złożenia tego wniosku oraz - w konsekwencji - odmowy wszczęcia postępowania w sprawie. Rozstrzygnięcia te są wadliwe, a brak przeprowadzenia postępowania, w celu wydania orzeczenia na podstawie art. 79 ust. 3 u.g.n. lub umożliwienia zawarcia przez strony ugody, narusza jej interes prawny. Odmowa przywrócenia terminu do złożenia wniosku w sprawie opłaty jest, zdaniem skarżącej niezasadna, bowiem Kolegium nie dokonało wystarczająco wnikliwej analizy okoliczności sprawy, która pozwoliłaby na dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego, wynikającego z twierdzeń strony oraz zawartości akt przedstawionych przez Urząd Miasta. Pominięcie w ustaleniach organu okoliczności istnienia braków lub nieścisłości w zakresie pocztowych potwierdzeń prób doręczenia skarżącej pisma aktualizującego opłatę, skutkowało brakiem wszechstronnego rozważenia powoływanych przez skarżącą podstaw faktycznych niezawinionego uchybienia terminowi złożenia wniosku oraz podstaw prawnych wniosku o przywrócenie tego terminu. Tym samym Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. naruszyło art. 7 i 8 oraz art. 58 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2013r., poz. 267 ze zm., powoływanej dalej jako k.p.a.), a pośrednio również art. 44 k.p.a. Skarżąca wyjaśniła, że o dokonanej przez Prezydenta Miasta Ł. aktualizacji wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu przy ul. A w Ł. oraz wypowiedzeniu dotychczasowej stawki dowiedziała się w dniu 27 kwietnia 2013 r. z doręczonego w tym dniu pisma Urzędu Miasta Ł., datowanego na dzień 19 kwietnia 2013 r., w którym wyjaśniano wątpliwości powstałe podczas wizyty skarżącej w Wydziale Praw do Nieruchomości w dniu 8 kwietnia 2013 r. Wątpliwości te dotyczyły aktualnej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu przy ul. A 228 w Ł. oraz daty i skuteczności doręczenia wypowiedzenia dotychczasowej opłaty, dokonanej pismem Prezydenta Miasta Ł. z dnia [...] Wątpliwości tych nie zdołano bowiem usunąć podczas wizyty skarżącej w Urzędzie Miasta w dniu 8 kwietnia 2013 r. Skarżąca udała się tam w związku z uzyskaniem sprzecznych informacji o aktualnej wysokości opłaty ze strony dwóch jednostek Urzędu Miasta Ł., do których telefonowała, przed uiszczeniem kolejnej rocznej płatności. Wydział Finansowy informował skarżącą o obowiązywaniu opłaty w tej samej wysokości, jak w roku poprzednim, tj. 2012, czyli 6.842,40 zł, podczas, gdy Wydział Praw do Nieruchomości wskazywał na opłatę niemal dziesięciokrotnie wyższą, tj. 61.937,31 zł. Podczas próby wyjaśnienia przez skarżącą tych rozbieżności osobiście w ostatnim z wydziałów, ujawniły się wątpliwości co do terminu doręczenia skarżącej wypowiedzenia dotychczasowej opłaty. Dopiero po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, pismem z dnia 19 kwietnia 2013 r., doręczonym w dniu 27 kwietnia 2013 r., poinformowano skarżącą o aktualizacji opłaty pismem z dnia [...] które wg twierdzeń Urzędu Miasta, zostało wysłane i dwukrotnie awizowane na adres zamieszkania skarżącej przy ul. B w Ł., a następnie zwrócone, wskutek niepodjęcia w terminie, i z tego względu uznane na podstawie art. 44 k.p.a. za doręczone. Po uzyskaniu tego wyjaśnienia, skarżąca udała się do Urzędu, gdzie tym razem otrzymała kopię wypowiedzenia oraz tzw. zwrotek (potwierdzeń nadania i odbioru/zwrotu przesyłki). Okazało się wówczas, że wg informacji zawartych na ww. potwierdzeniu (a dokładnie - na jego "duplikacie"), przesyłkę awizowano w dniach 1 i 9 sierpnia 2011 r., a następnie zwrócono nadawcy w dniu 17 sierpnia 2011 r. w skutek niepodjęcia w terminie. Skarżąca podniosła we wniosku o przywrócenie terminu, że nie otrzymała pisma Prezydenta Miasta Ł. z dna [...] W pierwszej połowie sierpnia 2011 r. przebywała z małoletnimi wnukami na urlopie w prywatnym domku letniskowym. Towarzyszyli im znajomi, których dane skarżąca podała we wniosku. Zdaniem skarżącej, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, zbyt krytycznie przypisując winę skarżącej, zaniechało jednocześnie dokonania analizy stanu faktycznego w sprawie, wynikającego nie tylko ze źródeł uprawdopodobnienia powołanych przez skarżącą (świadkowie, własne wyjaśnienia) ale i wprost z akt sprawy, które korespondują z twierdzeniami skarżącej. Zwróciła uwagę, że znajdująca się w aktach sprawy Urzędu Miasta tzw. zwrotka, mająca na celu urzędowe potwierdzenie odbioru korespondencji przez adresata, względnie okoliczności i przyczyn jej nieodebrania i zwrotu nadawcy, nie jest oryginalnie dołączoną przez nadawcę do korespondencji i zwróconą następnie przez Pocztę. W aktach znajduje się duplikat wydany wtórnie przez Pocztę, na prośbę nadawcy - Urzędu Miasta Ł. najprawdopodobniej dopiero w kwietniu 2013 r., w ramach "postępowania wyjaśniającego". Przyczyną tych wątpliwości był najwyraźniej właśnie brak potwierdzeń awizowania przesyłek w aktach sprawy. Uzyskanie duplikatu z Poczty Polskiej nie usuwa jednak w pełni tych wątpliwości, w zakresie okoliczności i skuteczności doręczenia skarżącej korespondencji. Wskutek tych uchybień nie sposób bez cienia wątpliwości przesadzić, czy przesyłka, do której odnosi się duplikat zwrotki, obejmowała rzeczywiście pismo z dnia [...] Dodała, że duplikaty zwrotek nie pozwalają ustalić w jaki zastępczy sposób listonosz próbował doręczyć korespondencję, gdzie pozostawił awizo i przesyłkę, przy czym dopiero takie informacje, ujęte na potwierdzeniu, mogą być dla organu podstawą do ustalenia skuteczności doręczenia na podstawie art. 44 k.p.a. Braki te dodatkowo uprawdopodabniają twierdzenia skarżącej o braku odebrania pisma oraz wiedzy o próbach jego doręczenia, jak również winy skarżącej w tym zakresie. W konsekwencji, odmowa przewrócenia terminu do złożenia wniosku oraz odmowa wszczęcia postępowania skutkowały zaniechaniem przez Kolegium rozpoznania sprawy merytorycznie i wydania orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 3 u.g.n. Narusza to słuszny interes strony w uzyskaniu sądowego rozstrzygnięcia o zasadności jej wniosku z dnia 2 maja 2013 r.