Dnia 9 października 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA: Joanna Sekunda - Lenczewska Sędziowie Sędzia WSA: Jolanta Rosińska (spr.) Sędzia WSA: Barbara Rymaszewska Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Orzechowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2012 roku przy udziale --- sprawy ze skargi A. O. i P. K. na przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego przez Wojewodę [...] w przedmiocie odszkodowania z tytułu nabycia przez Skarb Państwa prawa własności części nieruchomości położonej w obrębie [...], gmina Ł., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr 67/1 i 116/1 1. stwierdza przewlekłe prowadzenie postępowania, 2. zasądza od organu - Wojewody [...] solidarnie na rzecz skarżących - A. O. i P. K. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Skargą z dnia 6 czerwca 2012 r. P. K. i A. O. zaskarżyli przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania w związku z udzieleniem zezwolenia na realizację inwestycji drogowej na części nieruchomości należącej do skarżących. W uzasadnieniu skargi skarżący wyjaśnili, iż decyzją z dnia [...], nr [...] Wojewoda [...] udzielił Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad zezwolenia na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi ekspresowej S-8, na odcinku węzeł W.- węzeł W.. Następnie skarżący wskazali, że Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w dniu 20 grudnia 2011 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...]. W ocenie skarżących zgodnie z art. 12 ust. 4a oraz art. 12 ust. 4b ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Skarżący wskazali, że nie dość, że nie zostały w stosunku do nich wydane decyzje odszkodowawcze, to nie otrzymali nawet zawiadomienia o wszczęciu postępowania odszkodowawczego. Po upływie tego terminu wystąpili do Wojewody [...] z żądaniem wskazania przyczyn opieszałości, ale nie otrzymali odpowiedzi. Podnieśli, że z początkiem marca 2012 r. zlecono sporządzenie operatu szacunkowego, przy czym zawiadomienia o przeprowadzeniu wizji lokalnej dostarczone zostały pocztą już po jej przeprowadzeniu, pomimo zaznaczenia, że wizja ma być przeprowadzona w obecności właściciela nieruchomości. Wskazali też, że z zawiadomienia o wszczęciu postępowania z dnia 2 lutego 2012 r. wynika, że termin na wydanie ostatecznych decyzji odszkodowawczych w sprawie został wydłużony do dnia 15 maja 2012 r. Mimo upływu wydłużonego terminu decyzje w sprawie nie zostały wydane.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o odrzucenie skargi. Wyjaśnił, iż decyzja zezwalająca na realizację inwestycji drogowej objęła m.in. działki położone w obrębie [...], gminie Ł., oznaczonej w ewid. gruntów jako działki nr 67/1 o pow. 0,4463 ha, 116/1 o pow. 0,0141 ha, których dotychczasowymi współwłaścicielami byli A. O. i P. K.. Podniósł, że stosownie do art. 12 ust. 4a i 4f ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne ustala się odszkodowanie na rzecz dotychczasowych właścicieli nieruchomości, użytkowników wieczystych oraz osób, którym przysługują do nieruchomości ograniczone prawa rzeczowe. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Data, w której decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej staje się ostateczna jest równoznaczna z zaistnieniem podstaw do ustalenia i wypłaty odszkodowania na rzecz dotychczasowych właścicieli nieruchomości. Następnie organ wyjaśnił, iż zgodnie z art. 12 ust. 4b ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych decyzję ustalającą odszkodowanie wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna, jednakże w ocenie organu przedmiotowy przepis nie zawiera jakiejkolwiek normy materialnoprawnej, która uzasadniałaby wydanie decyzji o odszkodowaniu w sytuacji, kiedy stan prawny nie jest do końca wyjaśniony. Przepisu tego nie można interpretować jako normy nakazującej wydanie decyzji o ustaleniu odszkodowania w tym terminie za wszelką cenę, kosztem naruszenia prawa. Ustalenie odszkodowania za grunty nabyte przez Skarb Państwa następuje na podstawie decyzji administracyjnej, a więc na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Ponadto organ nadmienił, iż przedmiotowe postępowania wszczynane są z urzędu, co oznacza, iż wszczęcie postępowania następuje z chwilą podjęcia pierwszej czynności w sprawie przez organ administracji publicznej. W związku z powyższym Wojewoda [...] wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności części nieruchomości położonej w obrębie [...], gminie Ł., powiecie [...], województwie [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr 67/1 o pow. 0,4463 ha, 116/1 o pow. 0,0141 ha, o czym poinformował jako strony postępowania P. K., A. O. oraz Dyrektora Oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Ł., działającego z upoważnienia Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad. Dalej organ wskazał, iż zgodnie z art. 130 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r., o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010r., nr 102, poz. 651 ze zm.), ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości. Pismem z dnia 8 marca 2012 r. Wojewoda [...] powołał biegłego rzeczoznawcę majątkowego do sporządzenia opinii o wartości przedmiotowej części nieruchomości. Pismem z dnia 30 kwietnia 2012 r. rzeczoznawca wyjaśnił wszystkie wątpliwości, jednocześnie podtrzymując swoją wycenę. Wojewoda [...] przy piśmie z dnia 8 maja 2012 r. przesłał do stron postępowania wyciąg z operatu szacunkowego, zawierający kwoty odszkodowania, przy czym wskazał, że obecnie trwa analiza i weryfikacja zgromadzonego materiału dowodowego. Na koniec organ wyjaśnił, iż obecnie w Oddziale ds. Dróg Publicznych Wydziału Gospodarki Nieruchomościami i Geodezji [...] Urzędu Wojewódzkiego w Ł. prowadzonych jest ponad 5300 postępowań administracyjnych, a na jednego pracownika przypada blisko 260 spraw. Liczba prowadzonych postępowań ciągle ulega zwiększeniu. Sama inwestycja drogowa polegająca na rozbudowie drogi krajowej S-8 na odcinku Węzeł W. - Węzeł W. obejmuje ok. 5300 działek. Jednocześnie na bieżąco realizowane są inwestycje drogowe w zakresie dróg wojewódzkich, a niebawem inwestycja polegająca na budowie trasy A w Ł., mająca strategiczne znaczenie dla Ł.. Z uwagi na rangę społeczną prowadzonych postępowań, wymagają one szczególnej rzetelności i dokładności w podejmowaniu czynności, mających na celu zakończenie sprawy decyzją administracyjną. Mając powyższe na uwadze organ stwierdził, że duża liczba prowadzonych postępowań, skomplikowane stany prawne, konieczność weryfikacji dokumentów oraz sporządzanych operatów szacunkowych w znacznym stopniu wpływa na szybkość prowadzonych postępowań. Organ wskazał też, że P. K. wniósł zażalenie na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Wojewodę [...] do Ministra Infrastruktury i do dnia wniesienia skargi zażalenie nie zostało rozpatrzone, w związku z czym wnosi o odrzucenie skargi na bezczynność Wojewody [...].