Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Halina Filipowicz-Kremis (sprawozdawca) Sędziowie Sędzia WSA Alicja Palus Asesor WSA Wojciech Śnieżyński Protokolant specjalista Małgorzata Boaro po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 2 października 2018 r. sprawy ze skargi A. D. i S. D. na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Starostę J. w przedmiocie wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego ostateczną decyzją o wymierzeniu opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopaliny - kruszywa naturalnego bez wymaganej koncesji I. stwierdza, że postępowanie prowadzone było w sposób przewlekły a przewlekłość miała charakter rażącego naruszenia prawa; II. zasądza od Starosty J. na rzecz strony skarżącej kwotę 580 zł (słownie: pięćset osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowoadministracyjnego.
Przedmiotem skargi A. D. i S. D. (dalej: skarżący) złożonej w dniu 22 lipca 2015 r. jest przewlekłe prowadzenie postępowania przez Starostę J. (dalej: Starosta, organ I instancji) w sprawie wznowienia postępowania administracyjnego zakończonego decyzją ostateczną tego organu z dnia [...] nr [...], dotyczącą wymierzenia A. D. opłaty eksploatacyjnej w wysokości 436.227,20 zł za wydobywanie kopaliny - kruszywa naturalnego, bez wymaganej koncesji z terenu działek nr [...] obręb geodezyjny J.
W dniu 1 lipca 2005 r. skarżący złożyli wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją z 14 stycznia 2005 r. o wymierzeniu opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopaliny bez koncesji, na podstawie art. 145 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071, dalej: k.p.a.). W ich ocenie zaszły nowe okoliczności istotne dla sprawy, istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, które wyszły na jaw po wydaniu decyzji, a co wynikało z ekspertyzy wykonanej przez [...] sporządzonej po wydaniu decyzji ostatecznej z [...].
Postanowieniem z [...] organ I instancji wznowił postępowanie w tej sprawie.
W toku tego postępowania organ I instancji wydawał kolejne decyzje odmawiające uchylenia decyzji wymierzającej opłatę eksploatacyjną: [...], z [...], z [...], z [...], z [...]. Na skutek składanych odwołań decyzje te były kolejno uchylane przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w J. (dalej: SKO, organ odwoławczy) kolejnymi decyzjami: z [...], z [...], z [...], z [...], z [...].
Następnie decyzją z [...] starosta ponownie odmówił uchylenia decyzji ostatecznej o opłacie eksploatacyjnej, a SKO utrzymało tę decyzję w mocy. Wyrokiem z 19 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Wr 657/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił skarżone decyzje. Ponownie rozpoznając sprawę, decyzją z [...] starosta odmówił uchylenia decyzji wymierzającej opłatę eksploatacyjną, a decyzją z [...] SKO w J. uchyliło tę decyzję.
Decyzją z [...] Starosta J. po raz kolejny odmówił uchylenia decyzji z [...]. Od decyzji tej strona wniosła odwołanie do SKO.
Skarżący 22 lipca 2015 r. wnieśli skargę rozpoznawaną ponownie w niniejszej sprawie, opisaną na początku uzasadnienia. Wyrokiem z 7 grudnia 2015 r., sygn. akt II SAB/Wr 40/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu oddalił skargę.
Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 19 stycznia 2017 r., sygn. akt II GSK 1665/16, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA we Wrocławiu.
W uzasadnieniu wyroku NSA uznał, że nawet badając przewlekłość organu dopiero od wejścia w życie ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2011 r., Nr 6, poz. 18 ze zm.; dalej: ustawa nowelizująca), tj. od dnia 11 kwietnia 2011 r., WSA nie dokonał szczegółowej analizy toku podejmowania czynności, ustalenia faktów i okoliczności zależnych od działania organu i jego pracowników, nie zbadał, czy kolejne decyzje SKO, uchylające decyzje Starosty, nie wynikają z zaniechania lub wadliwości działań owych pracowników organu I instancji czy były to przyczyny niezależne. W szczególności nie było wystarczające samo ogólnikowe stwierdzenie o skomplikowanym charakterze sprawy czy też odwołanie się do tego, że starosta prowadzi postępowanie we właściwym kierunku i aktywnie oraz że podejmował on prawnie uzasadnione czynności w celu wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, skoro sąd I instancji nie wskazał, jakie to były czynności i w jaki sposób przyczyniły się do przyspieszenia toku postępowania. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego istotne jest bowiem to, by owe czynności zidentyfikować i skonkretyzować, a nie tylko poprzestawać na ich ogólnej ocenie.