Okres prowadzenia lub pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wliczony do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze wynikające ze stosunku pracy /art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy - Dz.U. nr 54 poz. 310/, nie podlega wliczeniu do stażu pracy warunkującego nabycie uprawnienia do przedemerytalnego zasiłku dla bezrobotnych /art. 21 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu - Dz.U. nr 106 poz. 457 ze zm. oraz art. 24 ust. 5 w związku z art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu - t.j. Dz.U. 1996 nr 47 poz. 211/.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Prezesa Krajowego Urzędu Pracy (...) w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji przyznającej prawo do zasiłku dla bezrobotnych na skutek rewizji nadzwyczajnej Rzecznika Praw Obywatelskich (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 września 1995 r. II SA 1906/95
oddala rewizję nadzwyczajną.
Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w K. decyzją z dnia 10 kwietnia 1995 r., (...), stwierdził z urzędu nieważność decyzji Kierownika Rejonowego Urzędu Pracy w S. z dnia 20 stycznia 1995 r., (...) w przyznającej Wandzie J. prawo do zasiłku dla bezrobotnych w wysokości 52 proc. przeciętnego wynagrodzenia do czasu uzyskania uprawnień emerytalnych. Przesłanką unieważnienia powyższej decyzji było bezpodstawne wliczenie do stażu pracy warunkującego uzyskanie prawa do podwyższonego zasiłku dla bezrobotnych 7 lat i 9 miesięcy pracy wnioskodawczyni w gospodarstwie rolnym rodziców. Ustawa z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu nie wymienia bowiem takiego okresu wśród taksatywnie wskazanych okresów wliczanych do wspomnianego stażu.
Decyzję tę po rozpatrzeniu odwołania Wandy J. utrzymał w mocy Prezes Krajowego Urzędu Pracy, który w uzasadnieniu decyzji z dnia 2 czerwca 1995 r., (...), podzielił argumentację organu pierwszej instancji. Poza tym dodał, że poprzednio obowiązująca ustawa z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu była przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej interpretowana w sposób dopuszczający zaliczanie ze społecznych względów na poczet stażu pracy warunkującego uprawnienia zasiłkowe również okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy /Dz.U. nr 54 poz. 310/. Wnioskodawczyni nie spełnia jednak wymagań z art. 1 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, gdyż gospodarstwo rolne rodziców przejęła dopiero po 17 latach od zakończenia w nim pracy, więc nawet wspomniana wyżej interpretacja nie miałaby do niej zastosowania.
Skargę Wandy J. na decyzję Prezesa Krajowego Urzędu Pracy oddalił Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 5 września 1995 r. (...). W motywach tego rozstrzygnięcia Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przepisy ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457 ze zm./, jak też ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu /Dz.U. 1995 nr 1 poz. 1/ nie dają bezpośrednich podstaw do zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców na poczet stażu pracy limitującego wysokość i długość okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Z przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy wynika z kolei, że zakresem owego wliczania są objęte jedynie uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy. Uprawnienie do zasiłku dla bezrobotnych nie wynika jednak ze stosunku pracy i aktualizuje się po jego ustaniu, nawet jeżeli jest ze stosunkiem pracy związane w tym sensie, że wcześniejsze pozostawanie w zatrudnieniu pracowniczym warunkuje nabycie uprawnienia zasiłkowego.
Powyższy wyrok zaskarżył rewizją nadzwyczajną z dnia 13 lutego 1996 r. Rzecznik Praw Obywatelskich, który wyrokowi temu zarzucił: 1/ rażące naruszenie art. 1 Przepisów Konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426 ze zm./, w tym zasad demokratycznego państwa prawnego, tj. zasady zaufania obywatela do Państwa, zasady niedziałania prawa wstecz, zasady równości, a nadto zasady sprawiedliwości społecznej; 2/ rażące naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 3 ustawy z dnia 10 marca 1994 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu oraz o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej /Dz.U. nr 43 poz. 165/ w związku z art. 21 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu oraz w związku z ustawą z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, względnie art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu w związku z art. 25 ust. 1 pkt 1 tej ustawy oraz w związku z ustawą z dnia 20 lipca 1990 r.; 3/ rażące naruszenie przepisów procesowych, tj. art. 156 par. 1 pkt 2 Kpa oraz art. 207 par. 1 i 5 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368/. W oparciu o wymienione zarzuty skarżący na podstawie art. 422 par. 1 Kpc w związku z art. 211 Kpa domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku oraz decyzji Prezesa Krajowego Urzędu Pracy i poprzedzającej ją decyzji Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach.