Polskie środki płatnicze będące w posiadaniu obywatela polskiego, mającego w Polsce stałe miejsce zamieszkania i złożone do depozytu w polskim urzędzie celnym przed zamierzonym przekroczeniem granicy państwowej nie stają się wartościami dewizowymi w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 i art. 40 Prawa dewizowego - ustawy z dnia 22 listopada 1983 r. /Dz.U. nr 63 poz. 288 ze zm./.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Głównego Urzędu Ceł w przedmiocie przejścia na własność Skarbu Państwa wartości dewizowych na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 1987 r. I SA 1381/86
oddala rewizję nadzwyczajną.
W związku z brakiem zezwolenia dewizowego na wywóz za granicę polskich środków płatniczych Jan Z. przekraczając granicę państwową w dniu 28 kwietnia 1985 r. przez przejście graniczne w C. złożył do depozytu w tamtejszym Urzędzie Celnym sumę 180.000 zł polskich, na co otrzymał pokwitowanie, w którym zastrzeżono, że odbiór depozytu powinien nastąpić w terminie do dnia 28 kwietnia 1986 r., a po tym terminie depozyt przechodzi na własność Państwa. Ponieważ w zastrzeżonym terminie deponent ani osoba przez niego upoważniona nie podjął depozytu, Urząd Celny decyzją z dnia 12 czerwca 1986 r. orzekł przejście wartości depozytowych w kwocie 180.000 zł polskich na własność Państwa /art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 22 listopada 1983 r. - Prawo dewizowe - Dz.U. nr 63 poz. 288/, a organ drugiej instancji zaskarżoną decyzję utrzymał w mocy.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu skargi Jana Z. zaskarżone decyzje uchylił oraz orzekł o kosztach postępowania. Zdaniem tego Sądu, skarżący Jan Z. nie wywoził za granicę polskiej waluty, a złożenie jej do depozytu w urzędzie celnym nie spowodowało, że stała się ona wartością dewizową i tym samym nie stosuje się rygoru przewidzianego w art. 40 ust. 2 prawa dewizowego. Uzasadnia to - zdaniem tego Sądu - uchylenie na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa zaskarżonych decyzji.
W rewizji nadzwyczajnej Prokurator Generalny domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i oddalenia skargi Jana Z. Według poglądu zawartego w rewizji nadzwyczajnej zaskarżone orzeczenie rażąco narusza art. 8 pkt 2 i art. 40 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 1 prawa dewizowego, gdyż także polskie środki płatnicze przyjęte do depozytu celnego w związku z brakiem zezwolenia na ich wywóz są wartościami dewizowymi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Rewizja nadzwyczajna nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Najwyższy podziela przede wszystkim pogląd wyrażony w zaskarżonym wyroku, iż "polskie środki płatnicze będące w posiadaniu obywatela polskiego, mającego w Polsce stałe miejsce zamieszkania, i złożone do depozytu w polskim urzędzie celnym przed zamierzonym przekroczeniem granicy państwowej nie stają się wartościami dewizowymi w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 1 i art. 40 prawa dewizowego /Dz.U. nr 63 poz. 288/". Artykuł 6 ust. 2 pkt 1 prawa dewizowego jednoznacznie określa w jakim przypadku polskie środki płatnicze stają się wartościami dewizowymi. Ma to w szczególności miejsce wówczas, gdy są środkami płatniczymi lub przedmiotem w obrotach dokonywanych z osobami zagranicznymi, między tymi osobami albo na zlecenie tych osób, bądź są przedmiotem wywozu za granicę, przywozu z zagranicy lub przewozu przez terytorium Polski. Ustawową definicję wywozu zawiera norma art. 8 prawa dewizowego. Według tego przepisu przez wywóz za granicę wartości dewizowych rozumie się wszelkie sposoby przemieszczania wartości dewizowych przez granicę państwową Polski, wnoszenie ich na obce statki w portach polskich i wynoszenie z tych statków.
W rozpatrywanym przypadku suma 180.000 zł polskich nie była środkiem płatniczym lub przedmiotem obrotu dokonywanym z osobą zagraniczną. Nie była też przedmiotem wywozu za granicę w rozumieniu art. 8 pkt 2 prawa dewizowego. Nie ma zatem podstaw do przyjęcia, że wymienione polskie znaki pieniężne złożone do depozytu w polskim urzędzie celnym stały się wartością dewizową w rozumieniu art. 40 prawa dewizowego.