Jeżeli wydatki wskazane w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991-1995 oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 103 poz. 446/ zostały dokonane po dniu wejścia w życie tej ustawy /29 listopada 1991 r./, to spełnienie pozostałych przesłanek nabycia prawa do rekompensaty, w tym także braku samodzielnego mieszkania, należy ocenić według stanu z dnia dokonania tych wydatków.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa (...) w przedmiocie odmowy wypłacenia rekompensaty pieniężnej na uzupełnienie wydatków na wkład mieszkaniowy na skutek rewizji nadzwyczajnej Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 lipca 1995 r. I SA 1028/94
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę NSA w Warszawie do ponownego rozpoznania.
Wyrokiem z dnia 28 lipca 1995 r. (...) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Dariusza J. na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 18 kwietnia 1994 r. (...) w przedmiocie odmowy wypłacenia rekompensaty pieniężnej na uzupełnienie wydatków na wkład mieszkaniowy. Zaskarżoną decyzją utrzymano w mocy decyzję Wojewody S. z dnia 29 grudnia 1993 r. (...).
Zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego decyzje stwierdzają, że rekompensatę pieniężną wynikającą z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991-1995 oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 103 poz. 446/ mogą otrzymać kandydaci do spółdzielni mieszkaniowych spełniający wszystkie warunki określone w tym przepisie, którzy w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 29 listopada 1991 r. byli objęci listami prowadzonymi przez wojewodów lub zarejestrowani w spółdzielniach mieszkaniowych. Prawo do rekompensaty nie przysługuje osobom, które w dniu 29 listopada 1991 r. były już członkami spółdzielni. Organy administracji odnoszą to także do osób, których małżonkowie w tym dniu byli członkami spółdzielni mieszkaniowych. Uważają bowiem, że zgodnie z art. 215 par. 2 Prawa spółdzielczego, prawo do lokalu mieszkalnego przydzielonego obojgu małżonkom lub jednemu z nich w czasie trwania małżeństwa dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny należy wspólnie do obojga małżonków.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w dniu wejścia w życie omawianej ustawy /29 listopada 1991 r./ żona skarżącego Dorota D.-J. była członkiem spółdzielni mieszkaniowej, do której została przyjęta 10 maja 1989 r. i w dniu 5 października 1992 r. otrzymała mieszkanie spółdzielcze. Stosownie do treści art. 215 par. 1 i 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze /t.j. Dz.U. 1995 nr 54 poz. 288 ze zm./ małżonkowie Dorota i Dariusz J. posiadali wspólne spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego. Potrzeby mieszkaniowe skarżącego i jego rodziny zostały zrealizowane i zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w takiej sytuacji nie przysługuje mu rekompensata pieniężna z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 1991 r. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego celem tego przepisu nie było wypłacanie rekompensat na rzecz obojga małżonków, jeśli każde z nich było kandydatem do spółdzielni mieszkaniowej. Celem tym było zapewnienie realizacji zobowiązań spółdzielczości mieszkaniowej wobec osób, które po wielu latach oczekiwań i zmianach w organizacji spółdzielczości byłyby pozbawione mieszkania. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że zgodnie z art. 206 Prawa spółdzielczego do małżonków będących członkami spółdzielni mieszkaniowej, istniała możliwość realizacji tylko jednego mieszkania spółdzielczego. Prawo to zrealizowała żona skarżącego będąca od 10 maja 1989 r. członkiem spółdzielni.
Wyrok ten zaskarżył rewizją nadzwyczajną Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, który zarzucił rażące naruszenie przepisów art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 października 1991 r. w związku z art. 215 par. 2 Prawa spółdzielczego oraz art. 207 par. 5 i art. 7 Kpa, a także naruszenie interesu Rzeczypospolitej Polskiej. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.