Osoba zarejestrowana w tzw. rejestrze pomocniczym spółdzielni mieszkaniowej po dniu 1 stycznia 1983 r. jest kandydatem zarejestrowanym w spółdzielni mieszkaniowej w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowywania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991-1995 oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 103 poz. 446 ze zm./.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa (...) w przedmiocie odmowy przyznania rekompensaty pieniężnej na uzupełnienie wydatków mieszkaniowych na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 1996 r. I SA 1800/94
oddala rewizję nadzwyczajną.
Minister Sprawiedliwości wniósł w dniu 28 czerwca 1996 r. rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 1996 r. (...) wydanego w sprawie ze skargi Tomasza L. na decyzję Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 7 lipca 1994 r. (...), którą odmówiono wyżej wymienionemu przyznania rekompensaty pieniężnej na uzupełnienie wydatków mieszkaniowych.
Stan sprawy przedstawiał się następująco: Tomasz L. został wpisany w 1984 r. w Spółdzielni Mieszkaniowej w A. do rejestru, zwanego wewnętrznym pomocniczym rejestrem, jako osoba ze zgromadzonym wkładem mieszkaniowym oczekująca na przyjęcie w poczet członków Spółdzielni i uzyskanie mieszkania. Rejestr ten był prowadzony od 1984 r. do 1987 r. Spółdzielnia zaprzestała jego prowadzenia w związku z uchwałą Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego nr 11 z dnia 20 grudnia 1982 r., która zabraniała spółdzielniom prowadzenia od 1 stycznia 1983 r. rejestracji kandydatów na członków spółdzielni mieszkaniowych. W zaskarżonych decyzjach organy obu instancji przyjęty, że w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991 - 1995 r. oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 103 poz. 446/ za kandydata do spółdzielni mieszkaniowej należy uznać osobę objętą rejestracją prowadzoną przez spółdzielnię do 1 stycznia 1983 r., bowiem po tym dniu obowiązywał zakaz dalszej rejestracji kandydatów do spółdzielni.
W skardze złożonej na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu Administracyjnego Tomasz L. wniósł o jej uchylenie, zarzucając błędną interpretację art. 7 ust. 1 powołanej ustawy, która - w jego przekonaniu - nie ogranicza uprawnień do rekompensaty wyłącznie wobec osób zarejestrowanych w spółdzielniach do 31 grudnia 1982 r.
Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił oceny prawnej wyrażonej przez organy orzekające w niniejszej sprawie i wyrokiem z dnia 23 stycznia 1996 r. uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody S. z dnia 30 lipca 1993 r. W uzasadnieniu wyroku Sąd Administracyjny podniósł, że z zaświadczenia Spółdzielni Mieszkaniowej w A. z dnia 5 listopada 1993 r. wynika, iż skarżący Tomasz L. w dniu 29 listopada 1991 r. nie był jej członkiem i był w niej zarejestrowany od 1984 r. jako kandydat na członka spółdzielni pod poz. 197/84. Okoliczność ta odpowiada - wbrew odmiennemu poglądowi organów administracji - wymogom art. 7 ust. 1 powołanej ustawy. Powołana przez organ administracji uchwała Nr 11 Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego z dnia 20 grudnia 1982 r. podjęta została pod rządami ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach /Dz.U. nr 12 poz. 61 ze zm./. Przepis art. 175 powyższej ustawy dawał związkom spółdzielni prawo podejmowania uchwał o charakterze normatywnie wiążącym zrzeszone organizacje spółdzielcze. Ten stan prawny uległ zmianie z dniem 1 stycznia 1983 r., w dacie wejścia w życie ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze /Dz.U. nr 30 poz. 210 ze zm./. Treść przepisu art. 175 ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach nie została przejęta do nowej ustawy. W świetle zaś art. 240 par. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. celem związku spółdzielni jest zapewnienie zrzeszonym w nim organizacjom spółdzielczym pomocy w ich działalności statutowej. Podjęte uchwały związku miały zatem już tylko charakter opiniodawczo-konsultacyjny, doradczy i inicjujący. Nie były więc wiążące dla spółdzielni mieszkaniowych, poza uchwałami rady i zjazdu delegatów związku w sprawach organizacyjnych i majątkowych związku jako osoby prawnej. Wraz z uchyleniem ustawy z dnia 17 lutego 1961 r. o spółdzielniach i ich związkach przez ustawę z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze, wygasły uchwały Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego wydane z upoważnienia tej ustawy. Spółdzielnia Mieszkaniowa w A. miała więc prawo rejestrować kandydatów także po 1 stycznia 1983 r. Rejestracja ta wywołała skutki prawne określone w art. 7 ustawy z dnia 4 października 1991 r. o zmianie niektórych warunków przygotowania inwestycji budownictwa mieszkaniowego w latach 1991-1995 oraz o zmianie niektórych ustaw. Skoro u podstaw zaskarżonych decyzji obu instancji legła błędna ocena okoliczności faktycznych decydująca o spełnieniu przez skarżącego przesłanki z art. 7 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, Sąd zaskarżone decyzje uchylił na podstawie art. 207 par. 2 pkt 1 i 3 Kpa w związku z art. 68 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./.