Osoba nabywająca samochód sprowadzony z zagranicy po uprzednim jego zarejestrowaniu w Polsce nie jest podmiotem dokonującym obrotu towarowego z zagranicą w rozumieniu art. 40 ust. 1 lub ust. 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. - Prawo celne /Dz.U. nr 75 poz. 445 ze zm./.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi (...) na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł (...) w przedmiocie wymiaru należności celnych na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 stycznia 1994 r. V SA 1797/93
uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza nieważność decyzji Prezesa (...) oraz poprzedzającej ją decyzji Urzędu Celnego (...).
Z akt sprawy wynika, że Urząd Celny w W. decyzją z dnia 6 lutego 1993 r. wymierzył Marianowi O. cło i podatek obrotowy od sprowadzonego z zagranicy samochodu osobowego marki "Tawrja", podając w uzasadnieniu, że w postępowaniu wyjaśniającym ustalono, iż samochód ten został sprowadzony na polski obszar celny przed dniem podjęcia decyzji celnej, aczkolwiek wbrew przepisom nie został zgłoszony do odprawy celnej i nie zostały uiszczone należności celne. Decyzja stwierdza także, że pojazd ten został dopuszczony do ruchu "w oparciu o fałszywy dowód odprawy celnej", którego jednakże brak jest w aktach administracyjnych. Osoba zobowiązana do uiszczenia cła i podatku obrotowego nabyła samochód od S. M. W. poprzedniego właściciela, obywatela polskiego zamieszkującego stale na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, za pośrednictwem komisanta, tj. firmy Mariusz G. Kupno-Sprzedaż-Pośrednictwo Samochodów w O. Zbywca samochodu nabył go w dniu 17 maja 1992 r. od obywatela Republiki Ukraińskiej i następnie zarejestrował na własne nazwisko w wydziale komunikacji Urzędu Miasta w P.
Główny Urząd Ceł decyzją z dnia 4 maja 1993 r. rozpatrując sprawę na skutek odwołania osoby zobowiązanej do uiszczenia cła, decyzję tę utrzymał w mocy uznając, że samochód zarejestrowany na zobowiązanego "został usunięty spod kontroli celnej, dowód odprawy wydano w drodze przestępstwa, a odprawa celna nie miała miejsca." Decyzja uznaje samochód za towar celny, na którym ciążą należności.
Skargę Mariana O. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 24 stycznia 1994 r. oddalił. W ocenie tego Sądu obrót towarowy z zagranicą stanowi przywóz towarów z zagranicy, niezależnie od sposobu ich przemieszczenia przez granicę celną. Samochód sprowadzony z zagranicy przez cudzoziemca i dwukrotnie sprzedany, ostatecznie nie został dopuszczony do obrotu na polskim obszarze celnym. Sąd uznał, że nabycie nawet przez osobę trzecią towaru sprowadzonego z zagranicy, bez jego dopuszczenia do obrotu na polskim obszarze celnym wywołuje ten skutek, że pozostaje on nadal towarem celnym, a osobą zobowiązaną do uiszczenia cła staje się ten, kto w dniu kontroli celnej bezpośrednio włada tym towarem. Rozpatrując kwestię winy za niedokonanie odprawy celnej, Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, że "cło ciąży na towarze celnym, nie jest ono karą", a zatem zobowiązanie celne jest niezależne od tak czy inaczej rozumianej winy osoby władającej towarem w dniu kontroli celnej.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego zaskarżył rewizją nadzwyczajną Minister Sprawiedliwości domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Rewizja nadzwyczajna zarzuca zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 48 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne /Dz.U. nr 75 poz. 445 ze zm./ oraz istotne naruszenie przepisów postępowania administracyjnego /art. 7 i art. 77 Kpa/, które miało wpływ na wynik sprawy. W szczególności uzasadnienie rewizji nadzwyczajnej podnosi, że w materiałach sprawy brak jest dowodów pozwalających na przyjęcie, iż skarżący był osobą dokonującą obrotu towarowego w rozumieniu art. 2 pkt 6 Prawa celnego. Natomiast w aktach tych znajdują się dowody pozwalające na ustalenie osoby, która wprowadziła samochód na polski obszar celny. Obowiązkiem organów celnych było więc ustalenie, czy osoba ta odpowiada pozostałym warunkom określonym w art. 2 pkt 6 ustawy - Prawo celne i w zależności od wyniku tych ustaleń, wydanie stosownej decyzji o wymiarze cła. W toku postępowania jednak organy celne nie podjęły w tym kierunku żadnych czynności. Z akt sprawy wynika, że kwestia wymierzenia należności celnych osobie, która wprowadziła samochód na polski obszar celny nie była w ogóle brana pod uwagę. Takie postępowanie organów celnych stanowiło istotne naruszenie przepisów postępowania administracyjnego /art. 7 i art. 77 Kpa/, które miało wpływ na wynik sprawy.