Zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej z mocy par. 62 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 53 poz. 253/ przysługuje przedsiębiorstwu państwowemu od cywilnoprawnych umów sprzedaży zorganizowanej części tych przedsiębiorstw, a nie innym osobom prawnym gospodarującym mieniem państwowym, prowadzącymi działalność w formie jednoosobowej spółki Skarbu Państwa.
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zakładów Aparatury Chemicznej (...) na decyzję Izby Skarbowej (...) w przedmiocie zwrotu części opłaty skarbowej na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 20 kwietnia 1994 r. SA/Wr 2060/93
uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę.
Aktem notarialnym z dnia 24 czerwca 1993 r. (...) Zakłady Aparatury Chemicznej S.A. w O. sprzedały Przedsiębiorstwu Handlu Zagranicznego "S" w K. prawo wieczystego użytkowania nieruchomości wraz z prawem własności zabudowań i urządzeń za cenę 12.078.115.000 zł, stanowiącą równowartość zadłużenia sprzedawcy w stosunku do kupującego. Od tej czynności cywilnoprawnej notariusz jako płatnik pobrał opłatę skarbową w kwocie 603.906.000 zł od obu stron w częściach równych.
Zakłady Aparatury Chemicznej S.A. w O. w piśmie z dnia 28 czerwca 1993 r. złożyły w Urzędzie Skarbowym w O. wniosek o zwrot połowy pobranej przez notariusza opłaty skarbowej, powołując się na przepis par. 62 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 2 i par. 58 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 1992 r. w sprawie opłaty skarbowej /Dz.U. nr 52 poz. 253/.
Zdaniem wnioskodawcy pobrana opłata podlega obniżeniu o 50 procent, jeżeli stroną czynności cywilnoprawnej jest przedsiębiorstwo państwowe, a czynność dotyczy sprzedaży zorganizowanej części tego przedsiębiorstwa, które jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa, powstałą na skutek przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego aktem władczym organu reprezentującego Skarb Państwa, tj. decyzją Ministra Przekształceń Własnościowych. Przedsiębiorstwo ma charakter podmiotu całkowicie uzależnionego od decyzji Skarbu Państwa. Wnioskodawca uważa, że jego czynność prawna jest przejawem aktywności Skarbu Państwa. Obciążenie opłatą skarbową jest podwójne, bowiem nabywcą mienia jest przedsiębiorstwo państwowe, które uiściło 50 procent opłaty skarbowej.
Urząd Skarbowy w O. decyzją z dnia 20 sierpnia 1993 r. odmówił zwrotu opłaty skarbowej, uznając, że jednoosobowa spółka Skarbu Państwa nie jest przedsiębiorstwem państwowym.
Po rozpoznaniu odwołania wnioskodawcy, Izba Skarbowa w O. decyzją z dnia 13 października 1993 r. utrzymała w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu swej decyzji Izba Skarbowa stwierdziła, że przepis par. 62 ust. 1 pkt 8 cyt. rozporządzenia dotyczy przedsiębiorstw państwowych, którymi są wyłącznie podmioty wpisane do rejestru przedsiębiorstw państwowych. Z przepisu art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych /Dz.U. nr 51 poz. 298 ze zm./ wynika, że z chwilą wpisania powstałej w wyniku przekształcenia spółki do rejestru handlowego następuje wykreślenie przekształconego w spółkę przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Powstaje zatem w znaczeniu organizacyjno-prawnym nowy podmiot gospodarczy tj. jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, która nie jest pojęciem przedsiębiorstwa państwowego. Zdaniem Izby Skarbowej wykładnia celowościowa, na którą powołuje się wnioskodawca ma jedynie charakter uzupełniający i pomocniczy i nie może prowadzić do wniosków sprzecznych z wykładnią językową i systemową. Z tego względu jednoosobowa spółka Skarbu Państwa nie może korzystać ze zwolnień od opłaty skarbowej, przysługujących przedsiębiorstwu państwowemu z mocy par. 62 ust. 1 pkt 8 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Finansów.