Skarga Syndyka Masy Upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego "P." Spółki Akcyjnej we W. na postanowienie Izby Skarbowej we W. w przedmiocie oddalenia zarzutów na postępowanie egzekucyjne po rozpoznaniu na rozprawie rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku NSA
Tezy

1. Wyłączone jest odrębne postępowanie egzekucyjne dotyczące podatków związanych z czynnościami polegającymi na likwidacji masy upadłości, gdyż obowiązuje zasada wyłączności postępowania upadłościowego dla dochodzenia należności od dłużnika w stosunku, do którego orzeczona została upadłość.

2. Należności wymienione w art. 204 par. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe /Dz.U. 1991 nr 118 poz. 512 ze zm./ są uprzywilejowane, gdyż zgodnie z art. 205 Prawa upadłościowego mogą zostać zaspokojone poza postępowaniem związanym z podziałem.

Sentencja

Sąd Najwyższym z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Ryszarda Walczaka w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego "P." Spółki Akcyjnej we W. na postanowienie Izby Skarbowej we W. z dnia 22 lipca 1999 r. (...) w przedmiocie oddalenia zarzutów na postępowanie egzekucyjne po rozpoznaniu na rozprawie rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 26 maja 2000 r., I SA/Wr 2205/99 - oddala rewizję nadzwyczajną.

Uzasadnienie strona 1/5

Minister Sprawiedliwości wniósł rewizję nadzwyczajną od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego we Wrocławiu z dnia 26 maja 2000 r., I SA/Wr 2205/99 w sprawie ze skargi Syndyka Masy Upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego "P." SA we W. na postanowienie Izby Skarbowej we W. z dnia 22 lipca 1999 r. w przedmiocie oddalenia zarzutów na postępowanie egzekucyjne. Zarzucił rażące naruszenie art. 22 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 22 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ oraz art. 84 Konstytucji RP w związku z art. 63 par. 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe /t.j. Dz.U. 1991 nr 118 poz. 512 ze zm./ i na podstawie art. 57 ust. 2 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi.

Postanowieniem z dnia 21 czerwca 1999 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego W.-S. M. oddalił zarzuty Syndyka Masy Upadłości (...) Przedsiębiorstwa Budowlanego "P." SA w upadłości, na postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie 5 tytułów wykonawczych. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że Prawo upadłościowe nie ogranicza w żadnym stopniu stosowania do upadłych podmiotów gospodarczych przepisów Ordynacji podatkowej, zaś Ordynacja podatkowa również nie zawiera żadnych ograniczeń jej stosowania do podmiotów w upadłości. Izba Skarbowa we W. postanowieniem z dnia 22 lipca 1999 r. utrzymała w mocy postanowienie organu I instancji, zaskarżone zażaleniem reprezentowane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lutego 1998 r., I SA/Wr 1268/97, którego teza głosi, iż zawieszenie a następnie umorzenie z mocy prawa postępowania egzekucyjnego, nie dotyczy egzekucji prowadzonej w celu wyegzekwowania zaległości podatkowych powstałych wskutek czynności syndyka po ogłoszeniu upadłości. Organy podatkowe mogą wszczynać postępowanie egzekucyjne również po ogłoszeniu upadłości w celu dochodzenia należności podatkowych.

Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu wyrokiem z dnia 26 maja 2000 r., I SA/Wr 2205/99, uchylił zaskarżone postanowienie oraz utrzymane nim w mocy postanowienie Urzędu Skarbowego W.-S. M. z dnia 28 grudnia 1998 r. Naczelny Sąd Administracyjny odwołał się do poglądów wyrażonych w wyroku tego Sądu z dnia 26 czerwca 2000 r., I SA/Wr 2549/99 i uznał, że celem postępowania upadłościowego jest zaspokojenie wierzycieli przez uzyskanie środków ze składników majątkowych masy upadłości i dzielenie ich według specjalnego porządku. Status wierzycieli jest ten sam, a kolejność zaspokojenia roszczeń jest określona w art. 204 Prawa upadłościowego. Każdy z wierzycieli może być zaspokojony jedynie w trybie przepisów Prawa upadłościowego. Charakter prawny wierzytelności decyduje, co najwyżej o kolejności zaspokajania z masy upadłości, natomiast nie stwarza podstaw prawnych do wyłączenia jej ze sfery działania Prawa upadłościowego. Należności podatkowe są w takiej sytuacji wyłączone spod działania przepisów podatkowych. Prawo upadłościowe jako lex specialis ma pierwszeństwo przed przepisami ogólnymi, a syndyk masy upadłości jest wykonawcą egzekucji uniwersalnej. NSA wnioskując a minori ad maius uznał, że jeżeli postępowanie egzekucyjne wszczęte przed ogłoszeniem upadłości przeciwko upadłemu musi być zawieszone z ogłoszeniem upadłości, a następnie zostaje umorzone z mocy prawa, gdy postępowanie o ogłoszeniu upadłości stanie się prawomocne /art. 63 par. 1 Prawa upadłościowego/, to tym bardziej wykluczone jest postępowanie egzekucyjne w trakcie czynności postępowania upadłościowego. Wartość nieodprowadzonego podatku od towarów i usług zostaje w masie upadłego przedsiębiorstwa. Prawo upadłościowe wyklucza prowadzenie egzekucji nieuiszczonych podatków, a zaspokojenie wierzytelności Skarbu Państwa może nastąpić jedynie w trybie przepisów Prawa upadłościowego.

Strona 1/5