Kupiec rejestrowy jakim jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest podmiotem uprawnionym do uzyskania pozwolenia na broń na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych Dz.U. nr 6 poz. 43 ze zm./.
Decyzją z 19.5.1992 r. Komendant Wojewódzki Policji odmówił spółce z o.o. wydania pozwolenia na broń.
W uzasadnieniu tej decyzji podano, że spółka nie podlega nadzorowi ze strony organu administracji centralnej w związku z tym nie posiada wydanych przez właściwego ministra przepisów o używaniu, ewidencjonowaniu i przechowywaniu broni.
W odwołaniu od tej decyzji spółka podniosła, iż na podstawie zezwolenia właściwych organów podjęła produkcję amunicji myśliwskiej, na co otrzymała koncesję Ministra Spraw Wewnętrznych.
Produkcję tę przejęła od poprzedniego zakładu, który posiadał broń niezbędną do sprawdzania amunicji pod względem jakościowym. Braki, o których mowa w decyzji, mogą być usunięte przez wydanie spółce stosownych nakazów.
Komendant Główny Policji, po rozpatrzeniu odwołania, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Organ odwoławczy - wskazując na art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych wyjaśnił, że brak jest możliwości wydania pozwolenia na broń "na świadectwo" spółkom z o.o., gdyż nie są one nadzorowane przez odpowiedni organ administracji centralnej i brak jest przepisów, o których mowa w decyzji organów I instancji. Ponadto pozwolenia na broń na okaziciela wydawane są urzędom, instytucjom i przedsiębiorstwom, którym broń jest niezbędna dla ochrony ich mienia lub bezpieczeństwa ich pracowników. W niniejszej sprawie tego rodzaju okoliczności nie występują.
W skardze na powyższą decyzję spółka wniosła o stwierdzenie nieważności tej decyzji lub o jej uchylenie w związku z naruszeniem art. 14 ust. 1 i 2 oraz art. 162 par. 2 cyt. ustawy jak również art. 162 par. 2 pkt 2 Kh.
Koncesje Ministra Spraw Wewnętrznych na wytwarzanie i obrót amunicją oraz Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą na obrót z zagranicą amunicją wydane spółce "czynią zadość" wymogom art. 14 cyt. ustawy. Minister Spraw Wewnętrznych polecił spółce stosowanie przepisów tej ustawy, wobec czego uregulował zasady posługiwania się bronią. Minister ten jest dla spółki organem nadzorczym w zakresie produkcji i obrotu amunicją. Naruszony został również art. 162 par. 2 Kh, w którym mowa o przedsiębiorstwie, poprzez które firma prowadzi działalność gospodarczą.
Zdaniem skarżącej decyzja rażąco narusza prawo, co uzasadnia stwierdzenie jej nieważności na podstawie art. 156 par. 1 ust. 2 i 3 Kpa. Komendant Główny Policji wniósł o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Argumenty przemawiające za koniecznością posiadania broni przez producenta amunicji do tej broni są oczywiście słuszne. Jednakże organy powołane do wydawania pozwoleń na broń, tak jak wszystkie organy administracji państwowej, działają na podstawie przepisów prawa /art. 6 Kpa/. Nie mają natomiast uprawnienia do zmiany czy uzupełnienia tych przepisów, do czego sprowadzałoby się uwzględnienie żądania skarżącej.
Problem czy spółka z o.o. jest jednym z podmiotów uprawnionych do uzyskania pozwolenia na broń, był już kilkakrotnie rozstrzygany przez NSA. W myśl utrwalonej już linii orzecznictwa w tego rodzaju sprawach /por. wyrok z dnia: 13 marca 1991 r., III SA 1209/90; z 18 listopada 1992 r., III SA 1424/92 i in./ art. 14 ust. 1 cyt. ustawy wprowadził wyjątek od ustalonej w art. 4 zasady, w myśl której pozwolenie na broń wydaje się osobie fizycznej i wymienił jednostki organizacyjne /urzędy, zakłady, przedsiębiorstwa, szkoły, organizacje/, które mogą otrzymać pozwolenie na broń na okaziciela. Jednocześnie ustawodawca polecił właściwym ministrom sprawującym nadzór nad tymi jednostkami, uregulowanie związanych z tym kwestii.
Obydwa te unormowania należy rozpatrywać łącznie i dopiero na tej podstawie rozważyć, o jakie podmioty w tym przepisie chodzi. Są to wyłącznie jednostki podległe ministrom lub nadzorowane przez ministrów, a więc instytucje, zakłady i przedsiębiorstwa państwowe i organizacje społeczne.
Nie ma tego rodzaju stosunku podległości /nadzoru/ pomiędzy naczelnym organem administracji państwowej, a kupcem rejestrowym, jakim jest spółka z o.o. Brak byłoby - na co trafnie zwrócono uwagę w zaskarżonej decyzji - organu właściwego do unormowania kwestii organizacyjno-porządkowych, o których mowa w ust. 2 omawianego przepisu w odniesieniu do spółek prawa handlowego.
Za oczywiście chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 162 par. 2 pkt 2 Kh. Pomijając już, iż ten Kodeks nie ma w sprawie, którą obejmuje odrębna regulacja prawna, żadnego zastosowania, to przecież nie ulega żadnej wątpliwości, iż określenie "przedsiębiorstwo" zostało użyte w Kh i w ustawie o broni (...) w zupełnie innym znaczeniu.
Natomiast całkowicie niezrozumiały jest zarzut dotyczący powagi rzeczy osądzonej /art. 156 pkt 3 Kpa/. O ile koncesja miałaby rozstrzygać także kwestię pozwolenia na broń /tak oczywiście nie jest/ to zbędne było występowanie z wnioskiem o wydanie takiego pozwolenia.