Tezy

1. Zwolnienie od podatku dochodowego przewidziane w art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej z udziałem zagranicznym /Dz.U. nr 41 poz. 325 ze zm./ było zwolnieniem podmiotowym. Spółki z udziałem zagranicznym były zwolnione od podatku dochodowego na okres trzech lat bez względu na to z jakiego źródła przychodów uzyskiwany był przez nie dochód.

Ustawa ta została jednak w całości uchylona przez art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym /Dz.U. nr 60 poz. 253 ze zm./, która weszła w życie z dnia 4 lipca 1991 r.

2. Ustawa o spółkach z udziałem zagranicznym jednoznacznie ograniczyła prawo do zwolnień podatkowych, przysługujących takim spółkom na podstawie ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r., wyłącznie do dochodów z przedmiotu działalności gospodarczej określonego w zezwoleniu na działalność.

3. Nie jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej /Dz.U. nr 41 poz. 324/ lokowanie na rachunkach bankowych własnych środków finansowych przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej.

4. Część kapitału zakładowego spółki przekazana na rachunek depozytowy w banku stanowi odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodów /art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. nr 3 poz. 12 ze zm. - w odniesieniu do roku 1991 i art. 7 ust. 1 takiej samej ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. - Dz.U. nr 21 poz. 86 ze zm. - w odniesieniu do roku 1992/.

Sentencja

oddala skargi.

Uzasadnienie strona 1/2

Urząd Skarbowy wymierzył spółce z o.o. /z udziałem kapitału zagranicznego/ podatek dochodowy za lata 1991-1992. Podstawę opodatkowania stanowiły odsetki od dwu terminowych lokat bankowych w 1991 r. i w 1992 r. W odwołaniu spółka wniosła o zmianę decyzji, przez uznanie że dochody z odsetek od środków finansowych na rachunku bankowym uzyskane w latach 1991-1992 objęte były zwolnieniem od podatku dochodowego na podstawie przepisów ustawy o działalności gospodarczej z udziałem zagranicznym z 1988 r. oraz ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym z 1991 r. Spółka zarejestrowana została 20.2.1991 r. na podstawie ustawy z 1988 r. i obejmuje ją zwolnienie na okres od 24.7.1991 r. /wystawienie pierwszej faktury/ do 25.7.1994 r. Ustawa z 1988 r. o spółkach z udziałem zagranicznym zmieniona została w 1991 r., z mocą od stycznia 1992 r. Art. 28 ustawy z 1988 r. przyznawał spółkom prawo do zwolnienia od podatku dochodowego bez odniesienia do jakiegoś konkretnego źródła przychodów. Jeśli chodzi o odsetki powstające na rachunkach bankowych, to w ocenie odwołującej się w 1991 r. nie nastąpiły żadne zmiany ustawowe, mogące powodować powstanie obowiązku zapłaty podatku od dochodów z odsetek uzyskanych przez podmioty zwolnione generalnie od podatku dochodowego. Przepis art. 37 ust. 1 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym nie może być interpretowany w celu ograniczenia zwolnień podatkowych przewidzianych ustawą z 1988 r. Faktyczna działalność spółki w latach 1991-1992 nie przekraczała zakresu wynikającego z posiadanego zezwolenia. Niezależnie od tego posiadanie pieniędzy na rachunku bankowym i uzyskiwanie z tego tytułu odsetek nie było w praktyce ani przedmiotem wydawanych zezwoleń, ani nie jest umieszczone jako przedmiot przedsiębiorstwa w umowie czy akcie założycielskim spółki. Izba Skarbowa utrzymała w mocy decyzje wymiarowe Urzędu Skarbowego. Jest rzeczą podmiotu gospodarczego - w ocenie Izby, jak zadysponuje swoimi wolnymi środkami finansowymi - co uzna za prawidłowe gospodarowanie. Nie oznacza to jednak, że wszystkie dokonywane operacje finansowe są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Źródłem przychodu, w odniesieniu do odsetek od lokat kapitałowych, jest zgromadzony kapitał w ogóle - niekoniecznie z działalności gospodarczej objętej zezwoleniem. Prawo do zwolnienia od podatku dochodowego na okres trzech lat /do czasu wyczerpania/ przysługuje spółce wyłącznie w odniesieniu do dochodów z przedmiotu działalności określonego w zezwoleniu. Taki związek z działalnością gospodarczą organy podatkowe dostrzegają, jeśli chodzi o odsetki od środków na rachunkach bankowych otwartych w celu przechowywania środków pieniężnych i prowadzenia rozliczeń związanych z działalnością wymienioną w zezwoleniu na działalność spółki. Natomiast dochody z lokat, jako nie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, ze zwolnienia od podatku dochodowego nie korzystają.

W skargach na obie te decyzje spółka wniosła o ich uchylenie, jako wydanych z naruszeniem prawa materialnego, polegającym na błędnej wykładni art. 37 ust. 1 ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym. Art. 28 ustawy z 1988 r. przyznawał podmiotom z udziałem zagranicznym zwolnienie od podatku dochodowego od wszystkich dochodów, niezależnie od tego, czy powstały one w wyniku aktywności gospodarczej, czy też przy uwzględnieniu złożoności współczesnych procesów gospodarczych i wymiany towarowej, a także zachowań innych uczestników rynku. Ustawa sama nie definiowała dochodu i podatku dochodowego. Należało zatem posługiwać się przepisami obowiązującej wówczas ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Według tej ustawy przedmiotem opodatkowania był dochód uzyskany ze źródła przychodów, bądź suma dochodów z wielu źródeł. Źródłami przychodów była zarówno działalność gospodarcza, jak i kapitały pieniężne. Przychód, w postaci pojawiających się na rachunku bankowym odsetek, nie może być traktowany jako samodzielny przedmiot działalności spółki. Lokowanie wolnych środków na rachunku bankowym jest materialnym efektem prawidłowego gospodarowania, a w warunkach inflacji nakazem ekonomicznym. Dotyczy to w równej mierze odsetek od lokat płatnych na każde żądanie, jak i uzyskiwanych z lokat terminowych. Dalej skargi zawierają polemikę ze stwierdzeniem Izby Skarbowej, że środki na lokaty terminowe nie muszą pochodzić z działalności gospodarczej. W przypadku skarżącej spółki - po 4.7.1991 r. - nie było zmiany przedmiotu działalności; prowadzona działalność nie wykraczała poza zwolnienie, a odsetki były wynikiem tej działalności. Bezzasadne jest stanowisko organów podatkowych, że fakt iż lokowanie środków finansowych nie jest wymienione w zezwoleniu expressis verbis, powoduje że podlegają one opodatkowaniu.

Strona 1/2