Rozstrzygnięcie o przyznaniu bądź odmowie przyznania określonej gminie dotacji z budżetu państwa z tytułu udzielonych przez nią ulg i zwolnień w podatkach ustawowych, bez względu na to, jaką nada mu się nazwę, stanowi decyzję w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Gminy B.-P. na decyzję Ministra Finansów z dnia 28 lipca 1997 r. w przedmiocie odmowy przyznania dotacji z tytułu ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ uchylił zaskarżoną decyzję.
W dniu 19 maja 1996 r. Gmina B.-P. została dotknięta klęską żywiołową. Zjawisko to - w ocenie skarżącej Gminy - miało charakter jednostkowy, gdyż od co najmniej 100 lat na tym terenie nie wystąpiło. Uszkodzeniu uległo 115 budynków mieszkalnych i 448 budynków gospodarczych. Wiele budynków - jak zauważono w skardze - zostało całkowicie zniszczonych.
Wójt Gminy B.-P. zaniechał poboru podatku rolnego w stosunku do rolników dotkniętych klęską żywiołową.
W dniu 14 lutego 1997 r. Gmina złożyła wniosek o przyznanie dotacji z tytułu ulg i zwolnień ustawowych dla podatników na zasadzie art. 13c ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym /Dz.U. 1993 nr 94 poz. 431 ze zm./ na kwotę 38.358 zł oraz pozostałych zwolnień przyznanych na podstawie tej ustawy na kwotę 26.588 zł, zgodnie z art. 5 pkt 5a ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin /Dz.U. nr 129 poz. 600 ze zm./ i rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 września 1996 r. w sprawie sposobu obliczania i przekazywania z budżetu państwa dotacji dla gmin z tytułu ulg oraz zwolnień ustawowych w podatku rolnym i leśnym za I i II półrocze 1996 r. /Dz.U. nr 119 poz. 563/.
W dniu 16 kwietnia 1997 r. pismem nr (...) Minister Finansów przyznał Gminie B.-P. dotację z tytułu ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym na kwotę 26 588 zł, z wyjątkiem dotacji należnej z tytułu ulg udzielonych w myśl art. 13c ustawy o podatku rolnym na kwotę 38 358 zł.
W dniach 18 kwietnia 1997 r. i 12 maja 1997 r. Zarząd Gminy B.-P. zwracał się do Ministra Finansów o przyznanie pozostałej części dotacji. (...) Ponieważ nie otrzymał odpowiedzi, w dniu 19 czerwca 1997 r. Gmina zwróciła się do Prezesa Rady Ministrów z prośbą o spowodowanie załatwienia przez Ministra Finansów przyznania dotacji. Pismem z dnia 28 lipca 1997 r. nr (...) Minister Finansów odmówił przyznania Gminie dotacji z tytułu ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym udzielonych w trybie z art. 13c ustawy o podatku rolnym.
W odpowiedzi na skargę Gminy do Naczelnego Sądu Administracyjnego zauważono, iż zgodnie z treścią art. 34 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./, jeżeli ustawa nie przewiduje środków odwoławczych w sprawie będącej przedmiotem skargi, należy przed wniesieniem jej do Sądu zwrócić się do właściwego organu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. W rozpoznawanej sprawie skarżący nie wystąpił z takim wezwaniem, a zatem nie spełnił warunku, od którego uzależniona jest możliwość skutecznego wniesienia skargi, wobec czego skarga powinna być odrzucona. Zaznaczono też, iż jest podstawa do jej oddalenia z następujących przyczyn: podstawę prawną refundowania gminom ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym i leśnym za I i II półrocze 1996 r. stanowi art. 5 pkt 5a ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin. Gminy - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 września 1996 r. w sprawie sposobu obliczania i przekazywania z budżetu państwa dotacji dla gmin z tytułu ulg oraz zwolnień ustawowych w podatku rolnym i leśnym za I i II półrocze 1996 r. - zwracały się do Ministra Finansów z wnioskami o przyznanie tych dotacji. Ze względu jednak na liczne wątpliwości zgłaszane przez gminy co do możliwości występowania o dotacje z tytułu niepobranych kwot w podatku rolnym w związku z wystąpieniem na danym terenie zjawiska losowego typu huragan, powódź, pożar itp., mającego znamiona "klęski żywiołowej", Minister Finansów w piśmie z dnia 28 stycznia 1997 r. nr ST 2-440-28/97, wystosowanym do wszystkich gmin w kraju, poinformował o warunkach, jakie powinny być spełnione, aby można było ubiegać się o taką dotację. Stanowisko Ministerstwa Finansów w tej sprawie zostało oparte na założeniu, że nie wszystkie zdarzenia losowe o charakterze atmosferycznym mogą być uznane za klęski żywiołowe. Gdyby bowiem tak było, to budżet państwa musiałby refundować gminom każdy ubytek dochodu z podatku rolnego, który sama gmina uzna za taką klęskę. Łatwo można sobie wyobrazić, że wiele gmin uznałoby nawet najdrobniejsze zdarzenie za klęskę żywiołową. Aby do tego nie dopuścić, przyjęto, że za stan klęski żywiołowej uznaje się taki stan, który zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 1983 r. o stanie wyjątkowym /Dz.U. nr 66 poz. 297 ze zm./ został wprowadzony przez Prezydenta RP w drodze zarządzenia, na wniosek Rady Ministrów, Komitetu Obrony Kraju lub z własnej inicjatywy. Zgodnie ze stanowiskiem zajętym przez Ministerstwo Finansów w tej sprawie Gmina B.-P. nie otrzymała części dotacji z tytułu ulg i zwolnień ustawowych w podatku rolnym za II półrocze 1996 r. udzielonych na zasadzie art. 13c ustawy o podatku rolnym w wysokości 38.358 zł.