Jeżeli rozpoznając wniosek podatnika o umorzeniu zaległości podatkowej, organ podatkowy umorzy kwotę zaległości w wysokości żądanej, która okaże się kwotą wyższą od tej jaka w rzeczywistości /w momencie wydawania decyzji/ istnieje, to istnieje naruszenie prawa w stopniu "rażącym".
Zaległość podatkową można umorzyć tylko wtedy, gdy ona istnieje w chwili wydania decyzji w sprawie. Jeżeli zatem zaległość już nie istnieje to organ, który podejmując decyzję merytoryczną w oparciu o art. 67 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ w sposób rażący narusza prawo.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu sprawy ze skargi Marka K. na decyzję Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 1999 r. (...) w przedmiocie nieważności decyzji o podatku obrotowym - oddala skargę.
Marek K. - właściciel "E." Transport-Export w dniu 29 września 1994 r. wystąpił do Urzędu Skarbowego w Ś. z wnioskiem o umorzenie zaległości podatkowej w podatku obrotowym w wysokości 52.440,50 zł za rok 1992 oraz w kwocie 144.842,70 zł za rok 1993.
Izba Skarbowa w W. decyzją (...) z dnia 29 grudnia 1998 r. stwierdziła powołując się na art. 247 par. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa nieważność wymienionej wyżej decyzji Urzędu Skarbowego. W jej uzasadnieniu Izba podała, że urząd uwzględniając ocenę prawną wyrażoną w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego - dotyczących wcześniejszych rozstrzygnięć organów podatkowych w sprawie umorzenia - decyzja z dnia 19.11.1998 r. (...) umorzył podatek obrotowy w kwotach - za rok 1992 - 52.440,50 zł oraz za rok 1993 - 144.842,70 zł wraz z należnymi odsetkami.
Organ podatkowy orzekając o umorzeniu nie uwzględnił faktu, iż na skutek dokonanych wcześniej przerachowań nadpłat w podatku dochodowym - wynikających z zeznań za lata 1994-1997 umorzono podatek w kwocie wyższej /197.283,20 zł/ aniżeli zaległość figurującą na karcie kontowej strony /195.236,20 zł/.
Fakt ten w ocenie Izby Skarbowej stanowił naruszenie art. 67 par. 1 cyt. ustawy Ordynacja podatkowa co w konsekwencji stanowiło rażące naruszenie prawa tj. art. 247 par. 1 pkt 3 tej ustawy.
Na decyzję Ministra Finansów z 20 grudnia 1999 r. (...) utrzymującą decyzję pierwszoinstancyjną podatnik złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, w której wniósł o uchylenie decyzji organów podatkowych, zarzucając rażące naruszenie przepisów prawa i postępowania podatkowego oraz norm i zasad praworządności, a w szczególności:
- art. 67 w związku z art. 247 par. 1 pkt 3, art. 248 par. 1 i 2 oraz art. 210 par. 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej,
- art. 120, art. 121 oraz art. 122 Ordynacji podatkowej,
- art. 2, art. 7 i art. 32 Konstytucji RP.
W ocenie skarżącego skoro art. 67 Ordynacji podatkowej przewiduje możliwość umorzenia - na wniosek podatnika w całości lub w części zaległości podatkowej oraz odsetek za zwłokę, to żaden organ nie może tego kwestionować i samodzielnie weryfikować kwoty wynikającej w decyzji orzekającej o umorzeniu zaległości.
Organ podatkowy nie miał prawa orzec o umorzeniu lub odmówić umorzenia innej kwoty niż ta, która określona została we wniosku podatnika. Żaden przepis prawa nie dawał Urzędowi Skarbowemu legitymacji do samodzielnej zmiany treści wniosku podatnika, a w konsekwencji do weryfikacji kwot podatku czy zaległości podatkowej. Decyzje w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowej mają charakter uznaniowy, co oznacza zdaniem strony, że od oceny organu zależy rozstrzygnięcie o wniosku podatnika.
Zdaniem podatnika przy analizie decyzji uznaniowych nie można mówić o rażącym naruszeniu prawa a Minister Finansów utrzymując w mocy niezgodną z prawem - decyzję Izby Skarbowej sam naruszył prawo w sposób rażący, przez co pogwałcił podstawowe zasady postępowania podatkowego wynikające z Ordynacji podatkowej, a przede wszystkim art. 120 i art. 121 Ordynacji podatkowej, oraz art. 27 i art. 32 Konstytucji RP.