Nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika są kosztami uzyskania przychodu; pomiędzy poniesionym kosztem a uzyskanym przychodem zachodzić musi związek przyczynowo-skutkowy.
Wykazanie związku poniesionego wydatku z przychodami spoczywa na podatniku. Ma on obowiązek nie tylko udokumentować, że wydatek został poniesiony /albo prawidłowo zarachowany/, ale wykazać także, że poniesiony on został w celu osiągnięcia przychodu. Podatnik ma zatem obowiązek uzasadnić cel ponoszonych wydatków, tzn. fakt, iż służą one uzyskaniu przychodów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Długosz-Szyjko (spr.), Sędziowie NSA (del.) Włodzimierz Kubiak, WSA Grażyna Nasierowska, Protokolant Robert Powojski, po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2004 r. sprawy ze skargi S-ka z o.o. [...] z/s w W. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lipca 2002 r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę
Skarga dotyczy decyzji Izby Skarbowej w W. z dnia [...] lipca 2002r. Nr [...] utrzymującej w mocy decyzję Inspektora Kontroli Skarbowej określającą wysokość straty w podatku dochodowym od osób prawnych.
W zeznaniu CIT-8 wstępnym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy 1999 skarżąca wykazała:
- przychody w wysokości [...]zł
- koszty uzyskania przychodu w wysokości [...]zł
- stratę (art. 7 ust. 3 ustawy) w wysokości[...]zł
Po przeprowadzeniu kontroli Inspektor Kontroli Skarbowej decyzją Nr [...]z dnia [...].04.2002r. określił [...]Sp. z o.o. z siedzibą w W. wysokość straty podatkowej w podatku dochodowym od osób prawnych za 1999r. w kwocie [...]zl.
Inspektor zakwestionował prawidłowość zaliczenia w ciężar kosztów- uzyskania przychodów łącznej kwoty [...] zł. na którą składały się:
1. kwota [...]zł - stanowiąca skapitalizowane odsetki od pożyczek uzyskanych od firmy [...] S.A. w W. w latach 1997-1999
2. kwota [...]zł - stanowiąca zapłatę na rzecz firmy [...]Sp. z o.o. zgodnie z otrzymanymi fakturami nr [...] z dnia [...].03.TO9r. oraz nr [...] z dnia [...].03.1999 r.
W uzasadnieniu decyzji Inspektor stwierdził, że jedyną działalnością Spółki w 1999 r. było zaciąganie pożyczek od firmy [...] S.A. a następnie udzielanie pożyczek z tych środków firmom zależnym tj. [...] S.A. w K. i [...] S.A. w W. zgodnie z zawartymi umowami o współpracy finansowej odpowiednio z dnia [...].07.1997 r. i [...].09.1997 r. Pomiędzy stronami umów występowały powiązania kapitałowe i osobowe. Istotną różnicą pomiędzy umowami kiedy [...] Sp. z o.o. występowała jako pożyczkobiorca i pożyczkodawca polegała na tym, że w przypadku występowania jako pożyczkobiorca przewidziana była opcja kapitalizacji odsetek, natomiast nie uzgodniono w umowach takiej opcji w przypadku występowania Spółki w roli pożyczkodawcy. Sytuacja taka, zdaniem Inspektora, spowodowała istotną asymetrię pomiędzy przychodami i kosztami uzyskania przychodów w spółce [...], ponieważ aby dowolne wydatki mogły być zaliczone jako koszty uzyskania przychodów, nie wystarczy fakt "poniesienia" i ekonomicznej racjonalności, musi być wypełniona dyspozycja art. 15 ust. l i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak wynika z ustaleń kontroli od 1997 r. aż do końca okresu kontrolowanego Spółka nie osiągnęła żadnych przychodów z tytułu udzielania pożyczek spółkom zależnym, co zdaniem Inspektora, nie daje dostatecznych podstaw, aby kwotę [...] zł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Inspektor ustalił również, iż w dniu [...].02.1999 r. [...]Sp. z o.o. zawarła z [...]Sp. z o.o. w Warszawie umowę o świadczeniu usług o charakterze doradczym, która miała pomóc zarządowi i zleceniodawcy w przeprowadzeniu restrukturyzacji, planowaniu strategii i przezwyciężeniu trudności związanych z prowadzeniem głównej działalności statutowej Spółki.
Spółka pomimo żądania kontrolujących nie przedstawiła materialnego dowodu w postaci pisemnego opracowania wynikającego z powyższej umowy, a także ekspertyz czy też rozliczeń efektów wdrożonych rozwiązań. Inspektor Kontroli Skarbowej uznał również, iż brak dowodów materialnych oraz ewentualnych efektów zastosowania rozwiązań wynikających z realizacji umowy nie daje podstaw do zaliczenia kwoty [...]zł do kosztów uzyskania przychodów, gdyż trudno zauważyć związek przyczynowo skutkowy pomiędzy poniesionymi z tego tytułu kosztami, a uzyskanymi przychodami.