1. O tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy /i innych stosunków wymienionych w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. nr 80 poz. 350/, decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik w rozumieniu ust. 4 tego artykułu, czy także inna osoba, nie związana /aktualnie lub w przeszłości/ z pracodawcą.
2. Otrzymanie przez pracownika banku od pracodawcy kredytu pieniężnego, oprocentowanego według stawek korzystniejszych od ogólnie stosowanych przez ten bank w tego rodzaju umowach, powoduje uzyskanie przez pracownika przychodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 w związku z art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy. Przychód ten jest równy różnicy występującej pomiędzy kwotą odsetek, jakie bank uzyskałby od udzielonego kredytu według stawek ogólnie stosowanych w tego rodzaju umowach, a kwotą odsetek, jaką otrzyma od pracownika - kredytobiorcy. Przychód powstaje w roku kalendarzowym, w którym kredyt został udzielony lub postawiony do dyspozycji pracowniku.
Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi Banku w W. - Oddział w O.M. na decyzję Izby Skarbowej w O. z dnia 30 września 1992 r. w przedmiocie ustalenia zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za I kwartał 1992 r. i na podstawie art. 207 par. 1 i 2 pkt 1 Kpa uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Urzędu Skarbowego w O.M., a także - zgodnie z art. 208 Kpa - zasądził od Izby Skarbowej w O. kwotę złotych jeden milion sto tysięcy tytułem zwrotu kosztów postępowania na rzecz skarżącego Banku.
Decyzją z dnia 10 września 1992 r. Urząd Skarbowy w O. ustalił jednemu z banków w W. oddział w O.M. "dodatkowy przypis" podatku dochodowego od osób fizycznych za I kwartał 1992 r. w wysokości 6 252 000 zł. W uzasadnieniu tej decyzji organ podatkowy powołał się na wyniki kontroli przeprowadzonej w Banku przez inspektora Urzędu Kontroli Skarbowej w O., w czasie której ustalono, że podstawa opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych została zaniżona. Pominięto bowiem kwotę stanowiącą przychody pracowników Banku uzyskane z tytułu różnicy pomiędzy oprocentowaniem kredytu refinansowego a oprocentowaniem kredytów udzielonych pracownikom Banku. Źródło tego przychodu związane jest ze stosunkiem pracy, co wynika z przedstawionych przez Bank "Zasad udzielania kredytów dla pracowników Banku", które określają podmioty uprawnione, a mianowicie: pracownicy, emeryci i renciści oddziału Banku. Zdaniem organu podatkowego, przychody z tego tytułu zaliczane są do podstawy opodatkowania na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. nr 80 poz. 350/ jako "inne nieodpłatne świadczenia" pracodawcy na rzecz pracowników. Świadczenie to wchodzi w zakres działalności gospodarczej Banku /udzielanie i zaciąganie kredytów/. Zgodnie z art. 12 ust. 3 pkt 1 tej ustawy, jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy, wartość "innych nieodpłatnych świadczeń" ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców /w przypadku banków przyjęto stopę kredytu refinansowego/ niż pracownicy. Różnica pomiędzy kwotą odsetek wynikająca z zastosowania stopy oprocentowania kredytu refinansowego a stopa odsetek stosowanych przez Bank od kredytów udzielanych własnym pracownikom stanowi przychód tych pracowników, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Zapewne przez przeoczenie Urząd Skarbowy nie wskazał, że decyzja została skierowana do Banku jako do płatnika /art. 15 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych - Dz.U. nr 27 poz. 111 ze zm./.
W odwołaniu od powyższej decyzji Oddział Banku w O.M. powołał się na swoje zastrzeżenia złożone do wyniku kontroli, zarzucając, że "interpretacja podatku i jego wymiar nie znajdują uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawnych".
Izba Skarbowa w O. po rozpatrzeniu odwołania decyzją z dnia 30 września 1992 r. utrzymała w mocy zaskarżona decyzję, podtrzymując w całej rozciągłości argumentację zawartą w uzasadnieniu decyzji Urzędu Skarbowego. Zdaniem organu odwoławczego, nie ma wpływu na wynik sprawy okoliczność, że umowy zostały zawarte przed dniem wejścia w życie ustawy o podatku dochodowym, skoro opodatkowaniu podlegają dochody uzyskane w 1992 r.
W skardze na powyższą decyzję Bank podniósł, że ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. - Prawo bankowe /Dz.U. 1992 nr 72 poz. 359/ nie zabraniała udzielania kredytów własnym pracownikom. Kredyty te określały regulaminy przyjęte przez zarząd Banku w W. Umowy z pracownikami miały charakter cywilnoprawny, stopa oprocentowania zaś była podyktowana swobodą kształtowania umów. Źródłem przychodów była w tym wypadku umowa cywilnoprawna, a więc nie związana ze stosunkiem pracy. Organy podatkowe dokonały rozszerzającej wykładni art. 11 i art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wiązanie niższego oprocentowania kredytów dla pożyczkobiorców będących pracownikami banków ze świadczeniem banków na rzecz swoich pracowników nie mieści się w ramach wykładni językowej analizowanych przepisów, a także nie ma uzasadnienia w wykładni systemowej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowanie różnicy odsetek stanowi w rzeczywistości zmianę warunków umów kredytowych, gdyż w praktyce zwiększa obciążenie pieniężne kredytobiorców, pozostaje także w sprzeczności z zasadą ochrony praw nabytych. Oprocentowanie kredytu dla pracowników trudno nazwać nieodpłatnym świadczeniem na ich rzecz. Płacone przez pracowników odsetki od zaciągniętych kredytów zapewniały Bankowi zysk, a budżetowi Państwa dochody z tytułu podatku dochodowego, albowiem ich pokryciem były w 1991 r. środki własne i środki a vista oprocentowane w Banku w wysokości 11 procent do 24 procent w stosunku rocznym. W tej sytuacji skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji Izby Skarbowej i o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.