Stypendium jako świadczenie okresowe, osobiste i celowe jest ze swej istoty trwałym ciężarem, o jakim mowa w art. 26 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416 ze zm./.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi Haliny S. na decyzję Izby Skarbowej w O. Oddział w E. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych - uchyla zaskarżoną decyzję.
Urząd Skarbowy w D decyzją z 30.7.1999 r. (...) określił Halinie S. zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 1998 r. w kwocie 1.076,20 zł i stwierdził istnienie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za 1998 r. w kwocie 256,50 zł.
Powyższą decyzję Halina S. zaskarżyła odwołaniem z 13.8.1999 r., nie podzielając stanowiska Urzędu Skarbowego w D. w sprawie nieuwzględnienia odliczenia od dochodu z tytułu umowy o stypendium.
Zdaniem strony umowa o stypendium za wyniki w nauce z 2.01.1998 r. stanowiła wystarczający tytuł prawny do stwierdzenia trwałego ciężaru mającego charakter stały, o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Izba Skarbowa w O. Ośrodek Zamiejscowy w E. decyzją z 21.10.1999 r. utrzymała zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu decyzji m.in. podniosła, że warunkiem odliczenia od dochodu jest uznanie, że dany wydatek można uznać za trwały ciężar oparty na tytule prawnym. Dla rozstrzygnięcia sprawy istotne było przede wszystkim, czy świadczenie wynikające z przedmiotowej umowy kształtuje trwały stosunek zobowiązaniowy.
Nie można uznać za trwały ciężar dobrowolnego zobowiązania się podatnika - w drodze umowy lub jednostronnej czynności - do ponoszenia określonych świadczeń. Uznanie dobrowolnego zobowiązania za trwały ciężar oznaczałoby możliwość bezpośredniego stanowienia przez podatnika o wysokości obciążeń podatkowych. Takie działanie byłoby w sprzeczności z zasadą, że obowiązek podatkowy i jego wysokość określaj ą ustawy.
Oceniając kwestie "trwałości ciężaru" na podstawie treści umowy stanowiącej tytuł prawny do wypłacania stypendium należy zaznaczyć, że ustanowienia tego stypendium, nie można uznać za świadczenie noszące cechy trwałości, w znaczeniu jaki daje temu określeniu język potoczny /nieulegający zmianom, stały, ciągły/.
Pojęcie "trwałe ciężary" nie obejmuje swym zakresem stypendiów za osiągane wyniki w nauce. Podkreśla się, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych posługuje się w jednym z przepisów - art. 21 ust. 1 pkt 39 i 40 terminem "stypendium", zatem nie można uznać, że odnosi się do tego samego terminu "stypendium" również w innym przepisie, ale posługując się pojęciem "trwałe ciężary".
Tzw. stypendia fundowane przez osoby prywatne nie mieszczą się w definicji "trwałego ciężaru", o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy.
Stypendium, które Halina S. zobowiązała się płacić przez okres od 2.1.1998 r. do 30.7.1999 r. na podstawie umowy cywilnoprawnej nazwanej przez stronę stypendium za wyniki w nauce, nie ma cech trwałego ciężaru.
W ocenie organu odwoławczego, uwzględniając ustalony stan faktyczny, świadczenie wynikające z przedmiotowej umowy, w której strona w momencie jej sporządzenia określiła termin końcowy, do kiedy będzie świadczone, tj. do 30.7.1999 r., nie daje podstaw do zakwalifikowania go jako świadczenia o cechach trwałego ciężaru.
W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Halina S. wnosiła o uwzględnienie odliczenia z tytułu stypendium i uchylenie decyzji Izby Skarbowej w O.