Kondycja finansowo-ekonomiczna podmiotu ubiegającego się o umorzenie zaległości podatkowej, a nie jego cele statutowe, jest okolicznością pierwszoplanową z punktu widzenia przesłanek określonych w art. 67 par. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacji podatkowej /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./.
Decyzją z dnia 21 lipca 1998 r. Izba Skarbowa utrzymała w mocy decyzję Urzędu Skarbowego z dnia 15 stycznia 1998 r., odmawiającą Stowarzyszeniu "W." umorzenia zaległości podatkowych w podatku od towarów i usług za okres od lipca 1993 r. do grudnia 1994 r.
W uzasadnieniu podała, że w orzecznictwie podatkowym ukształtował się pogląd, iż umorzenie zaległości podatkowych następuje wyjątkowo, a mianowicie wtedy, gdy podatnik nie ma możliwości płatniczych, a zapłacenie zaległych podatków wpłynęłoby na zagrożenie jego egzystencji. Taka sytuacja nie zachodziła - zdaniem Izby Skarbowej - w przypadku Stowarzyszenia "W." Stowarzyszenie osiągnęło bowiem w 1997 r. dochód w kwocie 873.664,42 zł. Również w dwóch poprzednich latach uzyskało wysoki zysk netto. W przekonaniu Izby Skarbowej brak było przesłanek z art. 67 par. 1 Ordynacji podatkowej do umorzenia zaległości, która wyniosła 122.423 zł.
Stowarzyszenie "W." wniosła skargi na decyzję "Dyrektora Izby Skarbowej", zarzucając naruszenie art. 7, art. 77 par. 1 i art. 107 par. 3 Kpa oraz art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych. Naruszenie pierwszego z tych przepisów skarżący upatrywał w fakcie, że organy podatkowe obu instancji zakwalifikowały stan faktyczny inaczej niż Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów który w piśmie do Stowarzyszenia z dnia 17 lutego 1995 r. "umorzył należność podatkową". Drugi z przepisów wymienionych w skardze, a mianowicie art. 77 Kpa, został naruszony - zdaniem strony skarżącej - przez to, że organ podatkowy zanalizował jedynie ekonomiczno-finansową działalność Stowarzyszenia, a pominął jego cele statutowe. Wreszcie zarzut naruszenia art. 107 par. 3 Kpa autor skargi uzasadnił niewskazaniem przez Izbę Skarbową przyczyn odmowy wiarygodności i mocy dowodowej argumentom innym niż natury finansowej oraz niewskazaniem konkretnych orzeczeń, z których wynikał przytoczony w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji pogląd o wyjątkowych przypadkach stosowania instytucji umorzenia zaległości podatkowej.
Izba Skarbowa wniosła o oddalenie skargi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Przede wszystkim zauważyć należy, że zaskarżoną decyzję wydała Izba Skarbowa - a nie jej Dyrektor - jak błędnie wywodziła strona skarżąca. Zgodnie z art. 13 par. 1 pkt 2 z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./, podatkowymi organami odwoławczymi od decyzji urzędów skarbowych są izby skarbowe.
Po drugie, organ II instancji nie mógł naruszyć art. 8 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych, /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./ gdyż zgodnie z art. 343 par. 1 pkt 3 w związku z art. 344 Ordynacji podatkowej, przepis powołany w skardze nie obowiązywał już w chwili rozstrzygania sprawy. Na podstawie art. 324 par. 1 Ordynacji podatkowej zastosowanie miał art. 67 par. 1 tejże Ordynacji, trafnie przytoczony przez Izbę Skarbową.
Po trzecie, ostatnio wskazany przepis pozwalał wprawdzie organowi podatkowemu umorzyć zaległość podatkową w określonych okolicznościach, ale nie rodził obowiązku umorzenia. Przy tak szeroko zakreślonej przez ustawę sferze możności postępowania organu, nie sposób zarzucić Izbie Skarbowej naruszenia wspomnianego wyżej przepisu prawa materialnego. Należy przy tym zauważyć, że kontrola sądu administracyjnego ogranicza się do badania legalności decyzji administracyjnej, co przy decyzjach uznaniowych wyklucza możliwość oceny jej słuszności czy też merytorycznej trafności /art. 16 par. 2 Kpa i art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym - Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./.