Art. 12 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym /Dz.U. 1993 nr 94 poz. 431 ze zm./ nie upoważnia organów administracyjnych ani do zwolnienia, ani do odmawiania zwolnienia.
Przepis ten przesądza, które grunty zwolnione są od podatku rolnego.
Skoro więc zwolnienie następuje z mocy prawa, żaden organ administracyjny nie ma podstawy prawnej do orzekania w tym zakresie.
Jeżeli natomiast dany stan faktyczny nie odpowiada przesłankom z art. 12, a podatnik nie uiści podatku rolnego, obowiązkiem organu administracyjnego jest wydanie decyzji wymiarowej na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486/.
W uzasadnieniu decyzji organ ten winien przytoczyć fakty, które zadecydowały, że dany podatnik nie podlega zwolnieniu ustawowemu.
Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu 14 grudnia 1994 r. sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Usługowo-Handlowego "N." - Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w D.K. na decyzję Kolegium Odwoławczego (...) z 9 maja 1994 r. (...), dotyczącą odmowy zwolnienia od podatku rolnego - stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji burmistrza gminy i miasta L. z 7 marca 1994 r. (...), (...).
Pismem z 10 lutego 1994 r. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe "N." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w D. K. zwróciła się do Urzędu Gminy i Miasta L. o "zaniechanie egzekwowania" podatku rolnego za okres pięciu lat. Wniosek ten uzasadniła faktem zawarcia dziesięcioletniej umowy dzierżawy nieruchomości rolnej z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa. Wspomniana Agencja, na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 107 poz. 464 ze zm./, dysponuje nieruchomościami wchodzącymi w skład Państwowego Funduszu Ziemi. Zdaniem wnioskodawcy, wzięta w dzierżawę nieruchomość zwolniona jest od podatku rolnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym /Dz.U. 1993 nr 94 poz. 431/.
Decyzją z 7 marca 1994 r. burmistrz gminy i miasta L., na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 wymienionej wyżej ustawy o podatku rolnym, "(...) odmówił zwolnienia od podatku rolnego (...)". W uzasadnieniu wyraził pogląd, że powołany przepis stosuje się w przypadku kupna gruntów Państwowego Funduszu Ziemi, a nie w sytuacji, gdy zawarto umowę dzierżawy. Ponadto organ pierwszej instancji dodał, że wydzierżawione nieruchomości nie wchodziły w skład Państwowego Funduszu Ziemi, były natomiast w użytkowaniu Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, która przekształciła się w przedsiębiorstwo. Przedsiębiorstwem tym jest właśnie strona wnioskująca.
Spółka "N." odwołała się od decyzji burmistrza i podniosła, że w rozumieniu art. 12 ust. 6 ustawy o podatku rolnym objęcie gruntów w dzierżawę na lat 10 uważa się za trwałe ich zagospodarowanie. Sporne grunty - w przekonaniu autora odwołania - są gruntami Państwowego Funduszu Ziemi i nie zmieniły swego charakteru także wtedy, gdy były użytkowane przez Rolniczą Spółdzielnię Produkcyjną.
9 maja 1994 r. Kolegium Odwoławcze (...) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Zauważyło, że z treści umowy dzierżawy nie wynika, aby grunty były własnością Państwowego Funduszu Ziemi. Wynika natomiast, że dzierżawca zobowiązał się w par. 17 do ponoszenia obciążeń publicznoprawnych, w tym podatku od nieruchomości i podatku rolnego.
Spółka "N." wniosła skargę na decyzję organu drugiej instancji, twierdząc, że jej poprzedniczka, Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w D.K., gospodarowała gruntami przejętymi w użytkowanie od Państwowego Gospodarstwa Rolnego. To ostatnie przedsiębiorstwo otrzymało grunty z Państwowego Funduszu Ziemi. Na poparcie swych twierdzeń strona skarżąca dołączyła do skargi postanowienie Sądu Powiatowego we W. z 20 lutego 1959 r. o wpisie do rejestru spółdzielni Spółdzielczego Gospodarstwa Rolnego "N.O." w D.K. (...) oraz rejestr pomiarowo-klasyfikacyjny wykonany przez geodetę 29 stycznia 1966 r.
Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi, podkreślając że umowę dzierżawy zawarto z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, a nie z dysponentami gruntów Państwowego Funduszu Ziemi.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: