Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Jakubiec (spr.) Sędziowie WSA Elżbieta Kremer NSA Piotr Lechowski Protokolant Monika Pilch po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 kwietnia 2008 r. sprawy ze skargi K. K. i Z. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania jednorazowego świadczenia pieniężnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.
W dniu 02.10. i 29.10.2007r. K. i Z. K. wnieśli do Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie wnioski o przyznanie jednorazowego świadczenia pieniężnego na zaspokojenie potrzeb finansowych, w tym na umeblowanie pokoi, przyjmowanych w ramach rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia Sądu Rejonowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich z dnia [...] sygn. [...] małoletnich wnuków W. i T. J. Wyjaśnili, że pieniądze otrzymane na podstawie decyzji Starosty z dnia [...] [...] o częściowym pokryciu kosztów utrzymania powierzonych dzieci są niewystarczające do zapewnienia im właściwej egzystencji. Za własne pieniądze zakupili meble do pokoju i jeden tapczan dla młodszego wnuka T. J. Na tapczan dla drugiego zabrakło pieniędzy.
Decyzją z dnia [...] znak [...] Starosta przyznał K. i Z. K. jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny zastępczej wnuka W. J. w wysokości 500 zł, stwierdzając, że zachodzą braki w wyposażeniu go w podstawowe sprzęty uniemożliwiające właściwą opiekę.
W tym samym dniu Starosta wydał decyzję znak [...] na podstawie art. 104, 108 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r., nr 98, poz. 1071) oraz na podstawie art. 72 ust. 1, 9 i 10, art. 78 ust. 1, 2, 7a, art. 106 ust. 1, 3, 4 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004r., nr 64, poz. 593) odmawiającą przyznania K. i Z. K. jednorazowego świadczenia pieniężnego na pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny zastępczej drugiego małoletniego wnuka T. J. Uzasadniając decyzję Starosta powołał się na wywiad środowiskowy, który stanowił podstawę do ustaleń, że T. J. jest wyposażony we wszystkie podstawowe sprzęty i elementy takie jak łóżko, meble, odzież, podręczniki szkolne, umożliwiające mu właściwe funkcjonowanie w rodzinie, przy czym rzeczy te zostały zakupione jeszcze zanim wnioskujący stali się rodziną zastępczą dla małoletniego T. Organ podkreślił, że decyzja w przedmiocie świadczenia jednorazowego jest decyzją charakteryzującą się uznaniowością tj. organ może a nie musi orzec zgodnie z wnioskiem.
W odwołaniu od powyższej decyzji K. i Z. K. podnieśli, że od dnia śmierci matki T. i W. J. tj. od [...] 2007r. wnuki przebywały w ich domu, pod ich opieką, stąd była potrzeba poczynienia z własnych środków najpilniejszych zakupów zanim Sąd orzekł o ustanowieniu rodziny zastępczej. Nie zostali poinformowani by zakupy czynić dopiero po rozstrzygnięciu wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze orzekając jako organ II instancji decyzją z dnia [...] znak [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa i art. 78 ust. 7a ustawy o pomocy społecznej utrzymało zaskarżoną przez K. i Z. K. decyzję w mocy. W pierwszej kolejności organ podkreślił, że art. 78 ust. 7a w/w ustawy daje możliwość podjęcia przez Starostę decyzji w przedmiocie przyznania rodzinie zastępczej jednorazowego świadczenia pieniężnego. Decyzja ma jednak charakter uznaniowy, co oznacza brak obowiązku orzekania zgodnie z wnioskiem. Nie zwalnia to jednak organu z obowiązku czynienia wszechstronnych ustaleń na temat sytuacji materialno - bytowej rodziny zastępczej, w tym możliwości finansowych, warunków mieszkaniowych, zaopatrzenia w sprzęty niezbędne do normalnego i prawidłowego funkcjonowania rodziny, w szczególności dziecka. Organ pozytywnie ocenił postępowanie Starosty, uznając, że wyjaśniono wszystkie niezbędne okoliczności w sprawie. Świadczy o tym wyczerpujący wywiad środowiskowy oraz znajdujące się w aktach oświadczenie o stanie majątkowym rodziny z dnia [...] 2007r. Przedmiotowa decyzja została wydana w granicach uznania administracyjnego, na gruncie tego samego stanu faktycznego co decyzja z [...] dotycząca świadczenia pieniężnego dla W. J., z tym, że przy uwzględnieniu, że ten ostatni nie posiadał łóżka. Organ wskazał również, że zarzut skarżących dotyczący braku pomocy w związku z koniecznością dokonania zakupów i poniesienia innych wydatków zaraz po przyjęciu małoletnich do domu polegający na zrekompensowaniu im chociaż częściowo tych kosztów jest bezzasadny. Wyjaśnił, że jednorazowe świadczenie pieniężne na pokrycie wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny zastępczej dziecka ma na celu dofinansowanie zakupu m.in. brakujących sprzętów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania dziecka, a nie rekompensatę za dokonane już wydatki.