Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Pasternak Sędziowie WSA Dorota Dąbek WSA Tadeusz Wołek (spr.) Protokolant Ewelina Knapczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2013 r. sprawy ze skargi T. R., działającego przez kuratora, dla nieznanego z miejsca pobytu, P. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 12 grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania do zwrotu należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. określa, że uchylone decyzje nie mogą być wykonywane.
Burmistrz Miasta i Gminy decyzją z dnia [...] 2012 r. nr [...] zobowiązał T. R., jako dłużnika alimentacyjnego do zwrotu:
1. należności w wysokości 1400 zł powstałych z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną - J. R. - świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wypłaconych na podstawie decyzji Burmistrza Miasta i Gminy nr [...] z dnia [...] 2011 r. w okresie od 1.10.2011 r. do 30.04.2012 r. w kwocie 200 zł miesięcznie.
2. ustawowych odsetek w wysokości: 112,62 zł.
Jako podstawę prawną decyzji organ wskazał art. 27 ust. 1, 1a, 2, 3 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tj.: Dz.U. z 2009 r., nr 1, poz. 7 ze zm.), dalej "ustawa o pomocy", art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tj.: Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm., obecnie Dz.U. z 2013 r., poz. 267), dalej "K.p.a.".
Decyzja, jak określono w jej wstępnej części, została skierowana do T. R. "do rąk Kuratora Pan P. P. S. Kancelaria Adwokacka ul. [...] K". Decyzja ta zgodnie z tzw. rozdzielnikiem i treścią potwierdzenia odbioru, została doręczona T. R. do rąk kuratora - P. S.
Od powyższej decyzji odwołanie wniósł P. S. wskazując, że występuje jako "ustanowiony z urzędu kurator dla nieznanego z miejsca pobytu dłużnika T. R.".
Zarzucił, że kurator ustanowiony dla osoby nieznanej z miejsca pobytu w trybie art. 802 K.p.c., 144 K.p.c. w zw. z art. 13 § 2 K.p.c. postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny z dnia 31.12.2010 r. sygn. akt [...], jest przewidziany jedynie dla postępowania egzekucyjnego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 12 grudnia 2012 r. nr [...] uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji - na podstawie art. 27 ust. 1-3 ustawy o pomocy oraz art. 138 § 2 K.p.a.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że w sprawie dłużnikiem alimentacyjnym jest T. R.
Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym zawiadomił pismem z dnia 18 listopada 2011 r. MGOPS , iż w postępowaniu egzekucyjnym z wniosku wierzyciela B. R. przeciwko dłużnikowi T. R.- Sąd Rejonowy na wniosek komornika ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu dłużnika kuratora w osobie: P. S. - kurator sądowy, Kancelaria Adwokacka K. K., ul. [...], K.
Organ odwoławczy przywołując treść art. 178 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj.: Dz.U. z 2012 r., poz. 788), dalej "K.r.o.", wskazał, że w związku ze zróżnicowaniem rodzaju i funkcji kurateli, ustawodawca, w myśl art. 178 § 2 K.r.o., daje pierwszeństwo przepisom szczególnym, regulującym ustanowienie kuratora, a dopiero w braku tych przepisów nakazuje stosować przepisy działu III K.r.o. Ustanowienie kuratora przez sąd opiekuńczy regulują art. 599-605 K.p.c.
W sytuacji problemów z ustaleniem miejsc zamieszkania uczestników postępowania, organ egzekucyjny występuje do sądu o ustanowienie kuratora zgodnie z art. 110c § 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj.: Dz.U. z 2005 r., nr 229, poz. 1954 ze zm.). Ustanowienie kuratora w trybie tego przepisu ma na celu zapewnienie prowadzenia postępowania egzekucyjnego i odnosi się do każdej osoby, w której prawa ingeruje prowadzone postępowanie w jego toku, a której miejsce nie jest znane, a zatem istnieje potrzeba jej reprezentowania i ochrony jej praw. Ustanowiony kurator posiada uprawnienia do zastępowania osoby nieobecnej w postępowaniu egzekucyjnym, zatem jest nie tylko upoważniony do odbioru korespondencji kierowanej do zobowiązanego, ale także może podejmować czynności w toku tego postępowania w imieniu i na rzecz zobowiązanego.