Sprawa ze skargi na decyzję SKO w Ł. w przedmiocie odmowy umorzenia należności pieniężnej z tytułu zwrotu pożyczki udzielonej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Alberciak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Teresa Rutkowska Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski Protokolant Asystent sędziego Tomasz Porczyński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 sierpnia 2014 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności pieniężnej z tytułu zwrotu pożyczki udzielonej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzająca ją decyzję Starosty [...] z dnia [...]., nr [...].

Uzasadnienie strona 1/6

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], po rozpatrzeniu odwołania M. K., utrzymało w mocy decyzję Starosty P. z dnia [...] o odmowie umorzenia należności pieniężnej z tytułu zwrotu pożyczki udzielonej na podstawie umowy nr [...].

Kolegium stwierdziło, że analiza art. 49f ust. 1 pkt 1 z dnia 27 sierpnia 1997r. ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych prowadzi do wniosku, że możliwość realizacji przyznanego właściwym organom i podmiotom uprawnienia do umorzenia należności w tym trybie jest uzależniona od łącznego spełnienia następujących przesłanek: jest to należność pieniężna o charakterze cywilnoprawnym; z wnioskiem o jej umorzenie wystąpił dłużnik lub strona umowy, której przedmiot obejmuje dokonanie wydatków ze środków Funduszu (z wyjątkiem sytuacji określonych w art. 67d § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa w związku z art. 49f ust. 4 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych); umorzenie należności jest uzasadnione przy uwzględnieniu przynajmniej jednej z przesłanek: ważnego interesu dłużnika, interesu publicznego, względów gospodarczych, względów społecznych, innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie, w szczególności całkowitej nieściągalności w rozumieniu art. 49 ust. 5b pkt 1 - 7 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Spełnienie wymienionych przesłanek stanowi warunek konieczny, ale nie przesądza o pozytywnym dla dłużnika załatwieniu sprawy. Za bezsporne Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] uznało spełnienie dwóch spośród trzech przesłanek warunkujących możliwość umorzenia należności. Wskazało przy tym, że należność dochodzona od M. K. jest należnością pieniężną o charakterze cywilnoprawnym, M. K. złożyła wniosek o umorzenie tej należności. W ocenie organu II instancji sytuacja finansowa rodziny M. K. jest trudna (skarżąca utraciła już zasiłek dla bezrobotnych, nie dysponuje żadnymi rzeczami ruchomymi o znacznej wartości), szczególnie w sytuacji problemów zdrowotnych strony, jak i jej męża. Jednoznacznie wiąże się to z ponoszeniem wydatków w związku z ochroną zdrowia własnego i członków najbliższej rodziny. Na rodzinie ciążą również zobowiązania z tytułu kredytu, które są egzekwowane przez komornika sądowego. Kwota zaległości nie daje szans na szybką spłatę. W sprawie spełniona została przesłanka ważnego interesu dłużnika. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło jednak, że nie dostrzegło istnienia interesu publicznego. Względy gospodarcze można rozważać tylko w sytuacji, w której wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, co w niniejszej sprawie nie ma miejsca. Przesłanka względów społecznych powinna być analizowana w kontekście potencjalnej możliwości uzyskania przez dłużnika statusu świadczeniobiorcy pomocy społecznej, czy utraty posiadanego majątku. W sprawie występuje przesłanka względów społecznych, ponieważ egzekucja zaległości może pozbawić rodzinę wnioskodawczyni domu. Inne przyczyny zasługujące na uwzględnienie, to nadzwyczajne, losowe przypadki. Zdarzeniem losowym będzie zaistniały, niespodziewany przypadek, niezależny od woli strony taki jak np. klęski żywiołowe, powodujący, że znalazła się w trudnej sytuacji materialnej, niepozwalającej mu na zapłatę zaległego podatku. Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło jednak, że nie dostrzega żadnych wyjątkowych, nadzwyczajnych okoliczności w niniejszej sprawie. Nie zachodzi w szczególności całkowita nieściągalności w rozumieniu art. 49 ust. 5b pkt 1 - 7 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zostało to wyjaśnione przez organ pierwszej instancji. Wnioskodawczyni dysponuje majątkiem (np. nieruchomość), z którego można prowadzić egzekucję. Jednak nawet zaistnienie przesłanek nie musi prowadzić do pozytywnego dla strony rozstrzygnięcia. Ustawodawca nie wskazał bowiem sytuacji, w której organ miałby obowiązek zastosowania ulgi. W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego wniosek strony nie zasługuje na uwzględnienie. Uzyskanie ulgi jest odstępstwem od wyrażonej w art. 84 Konstytucji RP zasady równości wobec prawa, w świetle której każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków określonych w ustawie. Zasadą jest więc ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, a dopuszczalność uzyskania ulgi należy traktować jako wyjątek, który może być stosowany tylko w wyjątkowych okolicznościach. Skarżąca po zaprzestaniu spłaty kredytu nie podjęła już jakichkolwiek prób regulowania zaległości. W sferze uznaniowej powinna znaleźć się ocena determinacji strony w rozwiązaniu swoich problemów, w tym spłaty zaległości. W przypadku wniosku o ulgę nawet najmniejsze regularne wpłaty oznaczają, że strona oczekuje od organów administracji wsparcia we wspólnym rozwiązaniu problemu, a nie przerzuca ciężar jego rozwiązania tylko na społeczeństwo. Tylko ta postawa uzasadnia przyznanie ulgi. Umorzenie zaległości w całości, jako najdalej idąca ulga, powinno mieć zastosowanie w sytuacjach absolutnie nadzwyczajnych, kiedy strona nie ma jakichkolwiek możliwości realizacji swoich zobowiązań i nie może liczyć na jakiekolwiek wsparcie bliskich. Z taką sytuacja w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia. Przyznanie wnioskodawczyni ulgi we wnioskowanym zakresie byłoby zwyczajnie nieuczciwe w stosunku do osób, które mimo przeciwności losu próbują jednak regulować swoje zobowiązania. W toku postępowania administracyjnego dokładnie wyjaśniono stan faktyczny sprawy i prawidłowo zgromadzono cały materiał dowodowy.

Strona 1/6