Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Rutkowska Sędziowie Sędzia WSA Monika Krzyżaniak Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.) Protokolant asystent sędziego Agata Brolik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 września 2012 r. sprawy ze skargi M. R. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. orzeka, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. zasądza od Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. na rzecz skarżącej M. R. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. upomnieniem z dnia [...]., znak: [...] wezwał M. R. do wykonania obowiązku poddania dzieci - M. R. i K. R. obowiązkowym szczepieniom ochronnym w terminie 7 dni od daty doręczenia upomnienia.
W piśmie z dnia 23 marca 2012 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, M. R. oświadczyła, iż jej decyzja o nie poddaniu dzieci szczepieniom ochronnym wynika z obawy o skutki uboczne i powikłania zdrowotne, jakie mogą wywołać szczepienia. Wskazała, że przymuszanie do wykonania obowiązku poddania się szczepieniom łamie podstawowe prawa człowieka i prawa pacjenta do wyrażenia zgody na zabieg medyczny.
W dniu 29 marca 2012r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. wystawił wobec M. R. tytuł wykonawczy nr [...] wskazując jako podstawę prawną egzekwowanego obowiązku art. 20 § 1 pkt 4 oraz art. 26 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005r., Nr 229, poz. 1954 ze zm.). Jednocześnie w tej samej dacie tj. 29 marca 2012r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. wydał postanowienie nr [...], którym nałożył na M. R. grzywnę w wysokości 500 zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku poddania dzieci szczepieniom ochronnym.
Oba dokumenty zostały skutecznie doręczone zobowiązanej w dniu 2 kwietnia 2012 r.
W dniu 5 kwietnia 2012r. M. R. wniosła do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Ł. pismo zatytułowane "kasacja od postanowienia o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku szczepienia". Zarzucając naruszenie art. 31 ust. 2 Konstytucji RP wskazała, iż w świetle obowiązujących przepisów prawa brak jest przepisu, który stanowiłby podstawę prawną do przymuszenia do wykonania obowiązku doprowadzenia dzieci do punktu szczepień. Podniosła, iż wiek, w którym należy przeprowadzić szczepienie, rodzaj choroby i szczepionki określone zostały w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego, który nie stanowi źródła prawa powszechnie obowiązującego. Ponadto skarżąca wskazała, iż art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. nr 234, poz. 1570 ze zm.) stanowi o Narodowym Programie Szczepień Ochronnych, natomiast organ powołuje się na Program Szczepień Ochronnych. Żaden przepis ustawy nie stanowi również podstawy do wskazania określonego zakładu opieki zdrowotnej, w którym obowiązek poddania szczepieniom miałby zostać wykonany.
Postanowieniem z dnia [...], znak [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Ł. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Obowiązkowe szczepienia ochronne wykonywane są w oparciu o Program Szczepień Ochronnych na dany rok ogłaszany w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia przez Głównego Inspektora Sanitarnego (art. 17 ust. 11 ustawy). Wykaz natomiast chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz grupy osób i ich wiek, które zobowiązane są do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określone został w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U. nr 182, poz. 1086). Zgodnie z § 3 rozporządzenia, obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, ostremu zapaleniu rogów przednich rdzenia kręgowego (chorobie Heinego-Medina) obejmuje dzieci i młodzież do ukończenia 19 roku życia. Odporność po szczepieniach przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, ostremu zapaleniu rogów przednich rdzenia kręgowego, poliomyelitis (chorobie Heinego-Medina) jest krótkotrwała i wymaga podawania dawek przypominających w określonych odstępach czasu. Zgodnie natomiast art. 18 ust. 1 ustawy obowiązkowe szczepienia ochronne i poprzedzające ich wykonanie lekarskie badanie kwalifikacyjne, a także konsultacje specjalistyczne, przeprowadzają świadczeniodawcy, z którymi Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowy o udzielanie tych świadczeń. W niniejszej sprawie zgłoszenia faktu nie wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych dzieci nastąpiło od Gminnego Ośrodka Zdrowia w Ł. w związku z pozostawaniem dzieci pod opieką profilaktyczną tej placówki medycznej.