Dnia 7 lutego 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział III w składzie następującym: , Przewodnicząca Sędzia NSA Teresa Rutkowska, Sędziowie Sędzia NSA Janusz Nowacki, Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski (spr.), , , Protokolant Specjalista Dominika Janicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2019 roku sprawy ze skargi W. G. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia odsetek za zwłokę od nieopłaconych składek uchyla zaskarżoną decyzję.
W dniu 24 października 2015 r. W.G. złożył na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. wniosek o umorzenie należności za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz.U. z 2012 r., poz. 1551)
W dniu 16 grudnia 2015 r. skarżący wniósł pismo zatytułowane "doprecyzowanie wniosku", w pkt 1 zawarł prośbę o rozłożenie na raty całości zadłużenia niepodlegającego abolicji. Zaproponował spłatę zadłużenia podstawowego w ratach w okresie styczeń - czerwiec 2016 r. po 500 zł, a od czerwca 2016 r. po 1000 zł miesięcznie. W pkt 2 wniosku, wniósł o umorzenie odsetek za zwłokę od niezapłaconych składek. W oświadczeniu o stanie rodzinnym i majątkowym wskazał, że utrata płynności finansowej nastąpiła kilka lat temu, po pożarze domu, utracie rynku zbytu i przeprowadzonej windykacji.
Decyzją z dnia [...] r., nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił umorzenia odsetek za zwłokę ustalonych na dzień 16 grudnia 2015 r. W uzasadnieniu decyzji organ, odwołując się do treści art. 28 ust. 3, 3a i 3b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazał, że analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie stanowi podstawy do umorzenia odsetek za zwłokę.
Organ podniósł, że we wniosku z dnia 26 października 2015 r., sprecyzowanym w dniu 16 grudnia 2015 r., W.G. zwrócił się z prośbą o rozłożenie na raty należności z tytułu składek w wysokości po 500 zł miesięcznie przez 6 miesięcy, a następnie w wysokości po 1 000 zł miesięcznie. Wyrażono zgodę na udzielenie ulgi w formie rat, co oznacza, że strona jest w stanie zabezpieczyć środki finansowe na regulowanie zaległości w formie rat, a więc może również część funduszy przeznaczyć na opłacenie odsetek za zwłokę. ZUS wskazał również, że zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej. W niniejszej sprawie zaległości zostały objęte postępowaniem egzekucyjnym, jednak do chwili obecnej organ egzekucyjny nie stwierdził całkowitej nieściągalności. Gdyby nawet jednak ustalono, że strona nie dysponuje żadnym majątkiem, to i tak ZUS nie ma obowiązku umorzenia zadłużenia. Skarżący posiada majątek ruchomy, na którym zostały zabezpieczone należności z tytułu składek. Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład może dochodzić należności z przedmiotu zastawu. Uwzględniając powyższe okoliczności ZUS stwierdził brak podstaw do uznania odsetek za zwłokę jako całkowicie nieściągalne i umorzenia ich w oparciu o art. 28 ust.3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
W rozpatrywanej sprawie, zdaniem organu nie zachodzą też szczególne okoliczności uzasadniające umorzenie należności na podstawie art. 28 ust. 3a ww. ustawy (w tym rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003 r.). Strona osiąga bowiem dochody, co oznacza, że nie można uznać, iż jest pozbawiona środków finansowych do zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych. Skarżący poinformował, że spłaca w ratach inne zobowiązania pieniężne, co potwierdza, że mimo trudności finansowych jest w stanie zabezpieczyć środki finansowe na spłatę innych zaległości. Ponoszenie kosztów z tytułu miesięcznych opłat też nie stanowi podstawy do umorzenia odsetek za zwłokę. Zdaniem organu, nie można uznać, że opłaty np. za czynsz i energię są to nadzwyczajne, czy nieprzewidziane wydatki. W oświadczeniu o stanie rodzinnym i majątkowym skarżący podał, że nie otrzymuje zasiłku z pomocy społecznej i nie korzysta z innych form pomocy. Gdyby zatem znajdował się w bardzo trudnej sytuacji materialnej, to zapewne miałby przyznaną pomoc. Wskazana natomiast przez stronę utrata płynności finansowej, która nastąpiła kilka lat temu i miały na nią wpływ m.in. pożar domu, brak rynku zbytu, prowadzona windykacja i brak pomocy ze strony Urzędu Miasta dla prowadzonej przez niego Fundacji, zdaniem organu nie ma także wpływu na umorzenie odsetek za zwłokę.