Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Marcinowski (sprawozdawca), Sędziowie WSA Jerzy Drwal,, SO del. Iwona Tchórzewska, Protokolant Starszy referent Radosław Kot, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 8 września 2011 r. sprawy ze skargi J. R. na czynność Wójta Gminy S. Ł. z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie zapewnienia uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu do szkoły I. stwierdza bezskuteczność czynności Wójta Gminy S. Ł. zawartej w piśmie z dnia [...] 2011 r., nr [...] ; II. uznaje, że małoletnim dzieciom skarżącego- K. M. R. i D. S. R. przysługuje uprawnienie do bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do Liceum Ogólnokształcącego w S. Ł. i z powrotem do miejsca zamieszkania; III. przyznaje radcy prawnemu P. W. od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w L.) wynagrodzenie w kwocie 295,20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w tym 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy) należnego podatku VAT.
Pismami z dnia 17 stycznia, 8 lutego i 16 lutego 2011 r. J. R. występował do Wójta Gminy o zapewnienie jego niepełnosprawnym dzieciom bezpłatnego transportu i opieki w trakcie przejazdu do szkoły ponadgimnazjalnej.
Pismem z dnia [...], znak [...], Wójt Gminy, powołując się na wcześniejszą korespondencję, poinformował, że jedyną możliwością zapewnienia dowozu uczniom niepełnosprawnym jest zawarcie umowy pomiędzy Gminą a rodzicami lub opiekunami prawnymi dziecka niepełnosprawnego, określającej zasady zwrotu kosztów przejazdu ucznia niepełniosprawnego i jego rodziców lub opiekunów prywatnym samochodem osobowym.
Pismem datowanym na 3 marca 2011 r. J. R. wezwał Wójta do usunięcia naruszenia prawa polegającego na odmowie zapewnienia bezpłatnego transportu niepełnosprawnych ruchowo dzieci skarżącego do szkoły ponadgimnazjalnej.
W odpowiedzi na wezwanie, udzielonej pismem z dnia 10 marca 2011 r., Wójt Gminy podniósł, iż realizując nałożony ustawowo obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu do szkoły lub zwrotu kosztów przejazdu ucznia i jego opiekuna do szkoły, gmina wystąpiła do rodziców dzieci niepełnosprawnych posiadających środki transportu z propozycją zawarcia umowy określającej zasady zwrotu kosztów przejazdu ucznia niepełnosprawnego i jego rodziców lub opiekunów prywatnym samochodem osobowym. W ocenie organu J. R. posiada możliwości i warunki umożliwiające dowóz dzieci niepełnosprawnych do szkoły.
W skardze do sądu administracyjnego J. R. wniósł o nałożenia na Wójta Gminy obowiązku zapewnienia bezpłatnego transportu jego niepełnosprawnych dzieci do szkoły.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że gmina zapewniała dowóz do szkół dzieci niepełnosprawnych z całego terenu gminy, w tym syna i córki skarżącego przez około 1,5 roku. Od początku 2011 roku Wójt Gminy zaprzestał wykonywania tego obowiązku. Skarżący stwierdził, że nie ma możliwości dowiezienia dzieci do szkoły z tego względu, że nie może podjąć żadnej pracy i sam jest osobą niepełnosprawną ruchowo. Nie zgodził się na podpisanie z wójtem umowy w sprawie zwrotu kosztów dowozu, gdyż obowiązek zapewnienia bezpłatnego transportu spoczywa na organie gminy.
W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy podtrzymał swoje stanowisko w sprawie i wniósł o jej oddalenie. Wskazał, iż realizując obowiązki nałożone przepisem art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572, ze zm.; dalej: u.s.o.) wystąpiono do wszystkich opiekunów uczniów niepełnosprawnych z propozycją zawarcia umowy dotyczącej zwrotu kosztów dojazdu uczniów niepełnoprawnych i ich opiekunów do szkół. W ocenie organu taka forma realizacji ustawowego obowiązku zapewnienia bezpłatnego transportu niepełnosprawnych uczniów jest najdogodniejsza, biorąc pod uwagę ich liczbę (8 osób), fakt, że uczęszczają oni do trzech różnych placówek oświatowych w różnym systemie pracy oraz uwzględniając możliwości transportowe rodziców i gminy.
Proponując skarżącemu podpisanie umowy w sprawie zwrotu kosztów dowozu dzieci prywatnym samochodem wzięto pod uwagę takie okoliczności jak: posiadanie samochodu osobowego dostosowanego do transportu osób niepełnosprawnych; możliwość zapewnienia opieki podczas transportu, ze względu na fakt, że żona skarżącego nie pracuje i otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy w związku z opieką nad dzieckiem; zgodę pracodawcy skarżącego na opuszczenie miejsca pracy w celu dowozu dziecka niepełnosprawnego do szkoły; przyznanie na rzecz niepełnosprawnych dzieci skarżącego dodatku z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania w związku z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły; odległość od miejsca zamieszkania do szkoły (2,3 km); brak drogi publicznej do posesji skarżącego.