Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia SO del. Robert Hałabis,, Sędzia WSA Ewa Ibrom, Protokolant Asystent sędziego Krzysztof Kożuch, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 16 października 2012 r. sprawy ze skargi I. M. na decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia [...] maja 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników uchyla zaskarżoną decyzję
Decyzją z dnia [...] lutego 2012 r., znak: [...], wydaną z upoważnienia Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, w odpowiedzi na wniosek I. M., odmówiono umorzenia należności z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników za okres od III kwartału 2001 r. do III kwartału 2009 r., w łącznej kwocie 12.406 zł.
W uzasadnieniu organ podał, że wnioskodawczyni jest właścicielką i współwłaścicielką (wspólnie z mężem S. M., z którym pozostaje w separacji) gospodarstwa rolnego. Powierzchnia działek rolnych według danych przyjętych do płatności bezpośrednich wynosi 11,36 ha. Strona posiada także zabudowaną nieruchomość w miejscowości P. Zaległości z tytułu składek powstały wskutek ich nieopłacenia przez S. M. w okresie, kiedy podlegał ubezpieczeniu. Organ wskazał, iż z tego tytułu ubezpieczeniu podlegała również wnioskodawczyni.
W toku postępowania organ ustalił, że wnioskodawczyni utrzymuje się z gospodarstwa rolnego. Wspólnie z nią zamieszkują dwaj synowie, utrzymujący się z pracy poza rolnictwem i pomagający w gospodarstwie, synowa, dwie wnuczki oraz mąż wnioskodawczyni, który prowadzi oddzielne gospodarstwo domowe.
Zdaniem organu w sprawie nie wystąpiły nadzwyczajne okoliczności losowe lub inne niezależne od rolnika. Zła sytuacja gospodarstwa utrzymuje się od lat, w związku z tym pomoc ze strony KRUS nie gwarantuje odzyskania płynności finansowej. Zdaniem organu istnieją możliwości spłaty zadłużenia, gdyż strona uzyskuje dochody w postaci: dopłat bezpośrednich do gruntów rolnych (ok. 6.000 zł rocznie), należności ze sprzedaży mleka (kwoty od 500 do 740 zł miesięcznie), renty chorobowej (ok. 150 zł). Ponadto samo gospodarstwo stanowi majątek, którego wartość (na podstawie danych GUS o cenach gruntów rolnych) oszacował na ponad 160 tys. zł. Wskazano również, że toczą się skuteczne postępowania egzekucyjne, a należność jest zabezpieczona hipoteką na gospodarstwie.
Od powyższej decyzji I. M. złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, argumentując m.in. iż nie może odpowiadać za długi męża, z którym pozostaje w separacji, a ponadto jej dochody i stan zdrowia nie pozwalają na spłatę należności.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy decyzją z dnia [...] maja 2012 r., znak: [...], wydaną z upoważnienia Prezesa KRUS, utrzymano w mocy decyzję z [...] lutego 2012 r.
W uzasadnieniu podano, iż wnioskodawczyni jest właścicielką i współwłaścicielką gospodarstwa rolnego, którego łączna powierzchnia wynosi 40,84 ha fizycznych, co stanowi 53,51ha przeliczeniowych. Wskazano, iż wnioskodawczyni nie odpowiada za zaległości męża powstałe od 31 stycznia 2010 r., ale wcześniejsze należności mogą być od niej dochodzone, tym bardziej, że postępowanie egzekucyjne wobec męża zostało umorzone wobec jego bezskuteczności.. Strona nie przedstawiła żadnych nowych dokumentów, które mogłyby wpłynąć na zmianę stanowiska organu.
W skardze do sądu administracyjnego I. M. zakwestionowała stwierdzenie organu, iż posiada ponad 40 ha ziemi. Od 1999 r. nie mieszka ze S. M., nie prowadzą wspólnie gospodarstwa, więc nie wiedziała o jego zadłużeniu. Od 2000 r. jej konto ubezpieczeniowe w KRUS zostało oddzielone od konta męża. Nieruchomość w miejscowości P. jest w stanie daleko posuniętego zużycia i zamieszkuje w nich matka skarżącej. Ze względu na chorobę i bardzo niską rentę nie jest w stanie spłacić zaległości, które powstały z winy jej męża.