Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia NSA Jerzy Marcinowski,, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak, Protokolant Maria Filipek, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 26 października 2006r. sprawy ze skargi Gminy na zarządzenie zstępcze Wojewody z dnia [...] nr [...] w przedmiocie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego oddala skargę
Działając na podstawie art. 98 a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) w związku z art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547 ze zm.), Wojewoda zarządzeniem zastępczym z dnia [...] znak [...] stwierdził wygaśnięcie mandatu radnego gminy - F P.
W uzasadnieniu organ wskazał, że F. P. podczas wyborów samorządowych został wybrany na radnego Gminy. Radny został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w R. z dnia [...] sygn. akt [...] za przestępstwo popełnione z winy umyślnej. Wyrok powyższy uprawomocnił się w dniu [...] 2005 r. Zgodnie z art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek m.in. prawomocnego skazującego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo umyślne. Wobec wystąpienia powyższej przesłanki, Rada Gminy powinna stwierdzić w drodze uchwały wygaśnięcie mandatu radnego, najpóźniej w terminie 3 miesięcy od wystąpienia przyczyny wygaśnięcia mandatu, czyli od dnia uprawomocnienia się wyroku skazującego (art. 190 ust. 2 Ordynacji). Uchwała stwierdzająca wygaśnięcie mandatu radnego ma charakter deklaratoryjny, ponieważ wygaśnięcie mandatu następuje z mocy prawa.
Rada Gminy nie wypełniła obowiązku podjęcia uchwały o wygaśnięciu mandatu radnego, wynikającego z art. 190 ust. 2 Ordynacji. W związku z tym, zgodnie z art. 98 a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, wezwano organ stanowiący Gminy do podjęcia uchwały w terminie 30 dni (pismo znak: [...] z dnia [...] 2006 r.). Ponieważ Rada Gminy nie zastosowała się do wezwania, Wojewoda uznał, ze zgodnie z art. 98 a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym zaszła konieczność wydania zarządzenia zastępczego w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego F. P.
Na zarządzenie zastępcze Gmina wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, w której zarzuca naruszenie przez Wojewodę art. 98a ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym i art. 190 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, oraz konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa.
W uzasadnieniu skarżący przyznaje, że radny Gminy F. P. został prawomocnie skazany przez Sąd Rejonowy w R. za przestępstwo umyślne, tj. za wniesienie na zebranie wiejskie kilka puszek piwa. Zdaniem skarżącego zarządzenie zastępcze Wojewody narusza jednak prawo. Wojewoda ma prawo do wydawania tego typu aktów na podstawie art. 98a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym ale nie powinien w niniejszym wypadku z tego prawa korzystać. Merytoryczną podstawą prawną do wydania zaskarżonego zarządzenia zastępczego jest art. 190 ust. 1 pkt 4 Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw. Przepis ten w obecnym brzmieniu stosuje się jeszcze tylko do najbliższych wyborów samorządowych. W obecnym systemie prawnym można być ukaranym w czasie trwania kadencji za przestępstwo umyślne i nadal być posłem lub senatorem, a nie można być radnym gminnym małej gminy. Zdaniem skarżącego jest to sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa. Przepis ten jako niezgodny z tą zasadą nie powinien być nigdy stosowany. Niezrozumiałe jest dla skarżącego, dlaczego dziś za skazanie traci się mandat radnego, a za dwa miesiące takie zdarzenia będą obojętne dla piastowania takiego mandatu. Czyn za który radny został skazany, nie wyrządził nikomu szkody ani nie przysporzył nikomu żadnej korzyści. Przy stosowaniu prawa należy mieć na uwadze dobro społeczne, a nie sam suchy przepis prawny. Radny został skazany za drobiazg i szkoda by było by z tego powodu utracił mandat radnego. Jako radny jest bardzo aktywny i dużo robi na rzecz społeczności gminnej. Gdyby były wybory uzupełniające to na pewno by ponownie został wybrany radnym. Będzie startował w następnych wyborach i najprawdopodobniej będzie radnym nowej kadencji.