Z art. 125 rozporządzenie Rady (WE) Nr 1186/2009 wynika konieczność kumulatywnego spełnienia warunków wymaganych do uzyskania zwolnienia z należności celnych przez wszystkie przepisy rozporządzenia, w świetle których zainteresowany byłby uprawniony do uzyskania zwolnienia.
Art. 126 rozporządzenie Rady (WE) Nr 1186/2009 powinność udowodnienia okoliczności skutkujących zwolnieniem z należności celnych nakłada nie na organ, lecz na osobę zainteresowaną uzyskaniem zwolnienia. Z przepisu tego wynika bowiem, że to zainteresowany uzyskaniem zwolnienia z należności celnych powinien przedstawić właściwym organom dowody, że spełnia warunki do skorzystania ze zwolnienia celnego.
Zwolnienie z należności celnych, o którym mowa w art. 41 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1186/2009 ma zastosowanie tylko wtedy, gdy przywożone towary są zwolnione z podatku od wartości dodanej (VAT) na mocy przepisów prawa krajowego przyjętych zgodnie z przepisami dyrektywy Rady 2007/74/WE. Zwolnienie to ma węższy zakres przedmiotowy niż zwolnienie wynikające z art. 107 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1186/2009 albowiem dodatkowo limitowane jest okazjonalnością przywozu i osobistym przeznaczeniem przewożonego paliwa.
Z łącznego odczytania art. 41 i art. 107-110 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1186/2009 oraz art. 56 i 77 ustawy o VAT wynika, że paliwo wwożone przez podróżnych, jako bagaż osobisty, korzysta ze zwolnienia od należności celno-podatkowych, tylko wtedy, gdy przywóz ma charakteru okazjonalny. Stwierdzenie handlowego charakteru przywozu paliwa w bagażu osobistym powoduje, że nie można objąć go zwolnieniem od podatku VAT, a w konsekwencji zwolnieniem od należności celnych przywozowych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Grymuza (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Ewa Ibrom, Sędzia WSA Iwona Tchórzewska, Protokolant Asystent sędziego Dorota Winiarczyk - Ożóg, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 14 września 2017 r. sprawy ze skargi L. F. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] grudnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie długu celnego I. oddala skargę, II. przyznaje adwokat P. K. od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu kwotę [...] zł , w tym [...] zł podatku VAT.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...], Dyrektor Izby Celnej w B. utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] października 2016 r., nr [...], w przedmiocie długu celnego.
Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w sprawie, której stan faktyczny przedstawia się następująco.
W dniu [...] lipca 2016 r. L. F. przekraczając granicę z Białorusi do Polski przez Oddział Celny Drogowy w T. samochodem marki Peugeot o nr rej. [...] dokonał w formie ustnej zgłoszenia do procedury dopuszczania do obrotu przywozu 90 litrów benzyny w zbiorniku samochodu. Na podstawie zapisów w systemie odpraw celnych organ celny uznał, że zaistniały uzasadnione wątpliwości co do charakteru przewożonego paliwa, a tym samym zasadności skorzystania przez stronę ze zwolnień celnych i podatkowych. Przebieg kontroli utrwalono protokołem, w którym przyjęto zadeklarowaną ilość paliwa. Skarżący podpisał protokół bez zastrzeżeń.
Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Naczelnik Urzędu Celnego w B. decyzją z dnia [...] października 2016 r. określił kwotę wynikającą z długu celnego w wysokości 18 zł oraz odstąpił od powiadomienia o kwocie długu celnego i od zaksięgowania tej kwoty.
W wyniku wniesionego przez skarżącego odwołania decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. Dyrektor Izby Celnej w B utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] października 2016 r.
W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia organ wskazał, że stosownie do art. 77 ust. 1 lit. a) i ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiającego Unijny Kodeks Celny (Dz. U. UE. L. z 2013 r., nr 269, s. 1 - dalej jako "UKC"), dług celny w przywozie powstaje w wyniku objęcia towarów nieunijnych podlegających należnościom celnym przywozowym procedurą celną dopuszczenia do obrotu, w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego. Natomiast zgodnie z ust. 3 tego przepisu, dłużnikiem jest zgłaszający.
Wyjątkiem od tych zasad jest zwolnienie z należności, które musi wynikać wprost z przepisów prawa. Możliwość skorzystania ze zwolnień celnych w przypadku importu paliwa wynika z przepisów rozporządzenia Rady (EWG) nr 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz. U. WE. L. z 2009 r., poz. 324, s. 23 - dalej jako "rozporządzenie Rady (EWG) Nr 1186/2009").
W ocenie organu kluczowa w sprawie jest ocena przesłanki okazjonalności przewozu. Termin ten nie został zdefiniowany wprost w przepisach celnych i podatkowych, jednakże został związany z warunkiem dotyczącym charakteru przywożonych towarów, które nie mogą wskazywać na przywóz w celach handlowych. Pojęcie towarów pozbawionych charakteru handlowego zostało zdefiniowane w art. 1 pkt 6 rozporządzenia Komisji (EWG) Nr 2454/1993 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE seria L, nr 253, str. 1, ze zm.; dalej jako: RWKC). Zgodnie z tym przepisem o towarach pozbawionych charakteru handlowego można mówić wtedy, kiedy objęcie ich daną procedurą celną ma charakter sporadyczny i których rodzaj i ilość wskazują, że są przeznaczone do użytku prywatnego, osobistego lub rodzinnego ich odbiorców lub osób je przewożących bądź też, które są wyraźnie przeznaczone na upominki.